១ ការពារខ្លួនអ្នកនិងឧបករណ៍ចល័តរបស់អ្នក (Protect yourself and your mobile device)
រក្សាគ្រឿងឧបករណ៍ដែលអាចចល័តបានរបស់លោកអ្នកឲ្យនៅជាមួយអ្នកគ្រប់ពេល។ ចូរចងចាំថាប្រសិនបើ ឧបករណ៍ចល័តរបស់លោកអ្នកមានដូចជាទូរសព្ទដៃជាដើម មិនមានសុវត្ថិភាព ត្រូវចោរលួចឬក៏បាត់បង់ជាដើមនោះ គេអាចប្រើវាដើម្បីចូលទៅលួចយកប្រាក់របស់លោកអ្នក ឬក៏លួចអត្តសញ្ញាណរបស់អ្នកតាមរយៈព័ត៌មានដែលមាននៅក្នុងឧបករណ៍ចល័តនោះ។
https://www.staysmartonline.gov.au/mobile-devices
Source: Getty Images
២ រក្សាការពារកុំព្យូទ័ររបស់លោកអ្នក (Secure your computers)
អ្នកអាចរក្សាសន្តិសុខ serverកុំព្យូទ័ររបស់លោកអ្នកបានដោយការស្វែងរកឧបករណ៍ជំនាញពីក្រុមហ៊ុនដែលអាចទុកចិត្តបាន កម្រិតចំនូនគ្រប់គ្រងលេខសម្ងាត់ ហើយពិចារណាក្នុងការប្រើប្រាស់ប្រព័ន្ធការពារការលុកលុយក្នុងកម្មវិធីកុំព្យូទ័រសម្រាប់serverរបស់លោកអ្នក។ ថតទុក( back up) ទិន្នន័យរបស់ server ឲ្យបានទៀតទាត់ ហើយរក្សាទុកទិន្នន័យback up នោះ សម្រាប់តែបុគ្គលដែលមានសិទ្ធិប្រើប្រាស់តែប៉ុណ្ណោះ។
៣ រក្សាការពារព័ត៌មានផ្ទាល់ខ្លួននិងសម្ងាត់របស់លោកអ្នក (Protect your personal information and privacy)
រក្សាព័ត៌មានផ្ទាល់ខ្លួនរបស់លោកអ្នក ឲ្យដូចការដែលអ្នករក្សាទុកមាសប្រាក់យ៉ាងដូច្នោះដែរ។ កុំទុកវាចោលឲ្យអ្នកដទៃលួចយកទៅបាន។ នៅពេលដែលលួចយកអត្តសញ្ញាណរបស់លោកអ្នកបាន បុគ្គលម្នាក់នោះអាចប្រើប្រាស់ចូលទៅក្នុងគណនីធនាគាររបស់លោកអ្នកដែលមានទាំង credit cards ឬក៏ប្រាក់កម្ចីនៅក្នុងឈ្មោះរបស់អ្នក ឬទាមទារយកអត្ថប្រយោជន៍សង្គម និងអាចថាទៅបំផ្លាញក្រេឌីតរបស់លោកអ្នកទៀតផង។
Source: Getty Images
៤ កុំចែកចាយលេខសម្ងាត់របស់អ្នក (Don't share your password)
ប្រើប្រាស់លេខសម្ងាត់ដែលខ្លាំងពិបាករកឃើញ ហើយកុំចែករំលែកវាជាមួយនឹងនរណាម្នាក់ឲ្យសោះ។ គួរតែប្រើប្រាស់លេខសម្ងាត់ដែលមានទាំងលេខ អក្សរ សញ្ញាចាប់ពី៨ខ្ទង់ឡើងទៅ។
https://www.staysmartonline.gov.au/computers/set-and-use-strong-passwords
Concept stock photograph depicting Cyber Security theme, Thursday, April 28, 2016. Source: AAP/Dave Hunt
៥ ធានាការតភ្ជាប់អ៊ីនធឺណិតរបស់អ្នក (Secure your internet connection)
ការតភ្ជាប់អ៊ីនធឺណិតរបស់អ្នកគឺជាបណ្តាញមួយពីពិភពខាងក្រៅចូលទៅក្នុងកុំព្យូទ័ររបស់អ្នក។ ប្រសិនបើវាគ្មានការធានាសុវត្ថិភាពឲ្យបានត្រឹមត្រូវទេនោះ នរណាក៏អាចចូលទៅប្រើប្រាស់វា ដើម្បីប្រមូលយកព័ត៌មានរបស់អ្នកបានដែរ ឬក៏លួចការតភ្ជាប់ (hijack your connection) ឬក៏កុំព្យូទ័ររបស់អ្នក យកទៅប្រើប្រាស់ក្នុងគោលបំណងរបស់ពួកគេបានដែរ។
Source: Getty Images
ប្រសិនបើអ្នកជឿជាក់ថា ការសម្ងាត់របស់លោកអ្នកមួយចំនួនត្រូវបានគេបំពាននោះ សូមទាក់ទងទៅកាន់ការិយាល័យព័ត៌មានអូស្រ្តាលីដើម្បីសុំជំនួយតាមរយៈទូរសព្ទលេខ 1300 363 992។
លោកអ្នកក៏អាចពិនិត្យមើលបញ្ជីនៃការគម្រាមកំហែងតាមប្រព័ន្ធអនឡាញ ហើយស្វែងរកការពន្យល់ពាក្យពាក់ព័ន្ធនឹងប្រព័ន្ធអ៊ីនធឺណិតតាមរយៈគេហទំព័រ Stay Smart Online : www.staysmartonline.gov.au បានផងដែរ៕
សេចក្តីលំអិត៖
ភាពឆ្លាតវៃក្នុងការប្រើប្រាស់បណ្តាញអ៊ីនធឺណិត
