خزمەتگووزاریەکانی تەندروستی هزری\دەروونی بەردەستن بە چەندین زمان لە سەران سەری ئوسترالیا، و زۆربەیان لە لایەن دەسەڵاتدارانی هەرێمی یان ناوچەییە وە بەڕێوە دەبرێن.
باروودۆخی جیاواز هەن کە پێویستی دەبێت بە یارمەتی لە بواری تەندروستی هزری دا، لە ئەو حالەتانەی کە بە هۆی ڤیروسی کۆرۆنا وە هەڵدەگیرسێن وەکوو خەمۆکی یان دڵەراوێ، یان نەخۆشیە هزرێکان وەکوو شڵەژانی دووجەمسەری (bipolar disorder)، سترێسی پاش تراوما (PTSD)، شڵەژانی کەسایەتی یان سایکۆسیس.
زۆربەی رێکخراوهکان وهرگێڕی خۆیانیان نیه، بۆیه ئهوان خزمهتگوزاریێک بهکار دههێنن که لە لەیەن دهسهلاتی فەدڕاڵیەوە ئابوونە دەکرێت، خزمهتگوزاری وهرگێڕان- Translating and Interpreting Service - TIS https://www.tisnational.gov.au،کە خزمهتگوزاریی وهرگێڕان بە رێگای تهلیفۆن پێشکەشدەکات لهو جێگایانه به زیاتر له 150 زمان.
Embrace Mental Health پرۆژەیەکە کە لە لایەن تەندروستی هزری ئوسترالیا وە (Mental Health Australia) بە رێوە دەچێت، چڕی دەکاتە سەر تەندروستی هزری بۆ ئەو کەسانەی کە لە باکگراوندی کولتوری و زمانی جیاوازەوە هاتوون، سەرچاوە و خزمەتگووزاری و زانیاریان بۆ تەرخان دەکەن بە شێوەیەکی کولتوری گونجاو.
Forum of Australian Services for Survivors of Torture and Trauma (FASSTT) تۆڕی 8 رێکخراوی پسپۆری بووژانهوهی ئۆسترالیایه و کار دهکهن لهگهل رزگاربوونی ئیشکەنجە و تراوما کە له دهرهوهی ئۆسترالیاوە هاتوون. زۆربەی بەکارگێنەرانی رێکخراوهکانی FASST وهکوو پهنابهر هاتون بۆ ئۆسترالیا یان بە رێی داواکاری خێرخوازیەوە. یهک رێکخراوەی ئهندامی FASST ههیه له ههموو ههرێمهکانی ئۆسترالیا: https://www.fasstt.org.au/members
خزمهتگوزاریە نیشتیمانیەکان بۆیارمەتی تهندروستی هزری وLifelines
- Lifeline - 13 11 14
- Mission Australia - https://www.missionaustralia.com.au/
- Beyond Blue - 1300 22 4636
- Headspace - https://headspace.org.au/
- Suicide Call Back Service - www.suicidecallbackservice.org.au 1300 659 467
- Kids Helpline - 1800 55 1800
- MensLine Australia - 1300 78 99 78
Beyond Blue زانیاری تەرخان دەکات بە چەندین زمانی جیاواز:
فەرمانگەی تەندروستی سێ کامپینی تەندروستی هزری کۆڤید-19ی وەرگێراوە بە چەندین زمان:
Looking after your mental health and wellbeing
How are you feeling today
Help and support for your mental wellbeing
How are you feeling today
Help and support for your mental wellbeing
نیو ساوث وایلس (NSW)
هێڵی تهندروستی هزری NSW
هێڵی تهندروستی هزری بەردەسته بۆ ههموو دانشتوانی هەرێمی نیو ساوث وایلس 24 کارژمێر و 7 رۆژ له ههفتهیێک له سەر :
ناوەندی تهندروستی هزری هەمەکولتوری Transcultural Mental Health Centre (TMHC))
ئهم خزمهتگوزارییه له سهران سهری ههرێمهکه بەردەستن بۆ خزمهتگوزاری تهندروستی هزری\دەروونی بۆ ئهو کهسانه کە باگراوندی له زمان و کولتووری ههمهجۆره هاتوون، بۆ پێشکەش کردنی راوێژیکاری کلینیکی ، هاندانی تهندروستی هزری، پهرهپێدانی سهرچاوهیی، و پهروهرده و ڕاهێنان دابیندهکات. https://www.dhi.health.nsw.gov.au/transcultural-mental-health-centre
TMHC خزمهتگوزاری بێ بهرامبهر دابین دهکات به رێی تیمارکارانی کە دوو زمان دهدوێن بۆ کهسان و خێزانانەی کە پهیوهندییان ههیه لهگهل خزمهتگوزاری تهندروستی هزری له لایەن تهندروستی NSW وە. نامەی ناردن له لایهن تیمی تهندروستی هزری لۆکاڵەوە پێویستە بۆ بەکارهێنانی خزمهتفوزارییهکه. وهگێڕاندن له لایهن TIS بەردەستە له https://www.tisnational.gov.au بۆ ئهو زمانانەی کە له لایهن فهرمانبهری کارمەندانی TMHC پێیان دوێن.
خزمهتگوزاری بۆ چارهسهرکردن و چاکردنەوەی رزگاربووانی ئیشکەنجەو تراوما (Service for the Treatment and Rehabilitation of Torture and Trauma Survivors, STARTTS)
STARTTS چارهسهر و پشتگریری زانستی دهروونی تایبهت پێشکەش دەکات کە گوونجاوە بۆ کولتورە جیاوازەکان، هەروەها پێشکەش کردنی دهستێوهردانی کۆمهڵگا بۆ یارمهتیکردنی لە چارەسەرکردنی ئەو کەسانە و ئەو کۆمهڵگایانی کە برینداری دەروونیان هەیە بەهۆی تراومای پهنابهرییە وە، بۆ وا دووباره دهستپێکردەوەی ژییانیان له ئوسترالیا. https://www.startts.org.au
وهرگێڕان له لایهن TIS بەردەستە له https://www.startts.org.au بۆ ئهو زمانانەی کە له لایهن فهرمانبهری کارمەندانی STARTTS پێیان دوێن.
ڤكتۆریا (VIC)
خانوی بنچینهی بۆ رزگاربووانی ئشکەنجە
ئهم رێکخراوەیه خزمهتگوزاری بێ بهرامبهر پێشکهش دهکات بۆ پهنابهران، به زمانی ئینگلیزی، عهرهبی، بوورمیز، هاخا چین، داری، دنکه، کهرن، فارسو، سواهیلی، تهمل، لهگهل تگرینیا (English, Arabic, Burmese, Hakha Chin, Dari, Dinka, Karen, Persian, Swahili, Tamil and Tigrinya) https://foundationhouse.org.au/for-clients/client-services/
بزانه ئهگهر تۆ بۆت ههیه دەستت بگات بە ئهم خزمهتگوزارییانه له: https://foundationhouse.org.au/for-clients/make-a-referral
وهرگێڕان له لایهن TIS بەردەستە له https://www.tisnational.gov.au بۆ ئهو زمانانەی کە له لایهن فهرمانبهری کارمەندانەوە پێیان دوێن.
ههرێمی ڤکتۆریا (VIC) وه ههروه ها رێبهرنامهی زانیاری تهندروستی مێشکیان ههیه له چهند زمانی جیاواز. دهستپێشخهره له لایهن دهسهلاتی ڤکتۆریا (VIC)و به ڕێوه دهچێت له لایهن ناوەندی کولتوەوە (Centre for Culture)، به ئاسانی دەستت دەگات بە چەندین زانیاری تهندروستی کە وهرگێڕاون: https://www.healthtranslations.vic.gov.au
دوو رێکخراوی دی که وا ڕاهێنان له تهندروستی هزری پێشکهش دهکهن، بهڵام یارمەتی تایبهت بۆ خەڵکی ئاماده ناکهن:
کار له سهر کهم ئهندامان دەکەن له کۆمهڵگاکانی ئەتنیکییەوە (Action on Disability in Ethnic Communities (ADEC))
ADEC بریتیە لە بەرنامەی Transcultural Mental Health Access Program (TMHAP)) ههیه بۆ چاککردنیبەردەستکردنی خزمهتگوزاریەکانی تهندروستی هزری بۆ ئەو کەسانەی کە لە باکگراوندی فرە کولتوریان هەیە. ئهوان کار دهکهن لهگهل کۆمهڵهگا فرەرهگهزهکان بۆ بەرزکردنەوەی ئاستی وشیارکردن سهبارهت به کێشهی تهندروستی هزری و شێوه دەست گەیشتن بە خزمهتگوزاریەکانی چاودێری و تهندروستی هزری.
ههره ها یارمهتی تەرخان دەکەن بۆ خزمهتگوزاری تهندروستی هزری بۆ پهرهسهندنی ستراتراتیژی و مۆدێل بۆ تێکەڵبوون لە گەڵ کۆمهڵگا فرەرهگهزهکان http://www.adec.org.au/index.php/programs/mental-health
تهندروستی هەمە-کولتوری ڤکتۆریا بۆ تەندروستی هزری Victorian Transcultural Mental Health (VTMH))
پێشو ناسرا به Victorian Transcultural Psychiatry Unit (VTPU)، VTMH دهستهیەکی ڤکتۆریایه (VIC) کە خزمهتگوزاری تهندروستی هزری پێشکەش دەکات، هەروەها خزمهتگوزاری پزیشکی دهروونی بۆ کهم ئهندامان و کەسانی پسپۆریان هەیە کە کار دهکهن لهگهل کەسانی فرە کولتوری.
ههروهها بریتیە لە خزمەتگووزاری لێپرسیەوەیەک بۆ پزشکەکان، خزمهتگوزاری وپهره پێدان خزمهتگوزاری و کۆمهڵگا، پهروهرده، بهرنامهی بهشداربوونی چاودێر و کڕیار، بهڵام خزمهتگوزاری تاینەت بۆ تاک نییە: http://www.vtmh.org.au
کوینسلاند (QLD)
ناوەندی تهندروستی هزری هەمەکولتوری کوینسلاند (QLD)
QTMHC خزمهتگوزاریێکی پسپۆریه له سهران سهری ههرێمهکه، کار دهکهن له دڵنیا بوونی خهلک له رابوردوی زمان و کالتووری ههمهجۆر بۆ وهرگرتنی چاودێری و پشتگیری کالتوور بۆ تهندروستی مێشک.
زانیاری به وهرێڕاوی ئاماده دهکات: https://metrosouth.health.qld.gov.au/qtmhc/translated-information لهگهل ئهوهشدا گهیشتون بۆ پیشهوهرهجاب ڤه ڕێی رێکهری تهندروستی مێشکی ناوچهکان: https://metrosouth.health.qld.gov.au/qtmhc/programs-and-services/multicultural-mental-health-coordinator-program
بهرنامهی یارمهتیدان بۆ رزگاربووی چهوسانهوه و خهرپهی کوینسلاند (Queensland Program of Assistance to Survivors of Torture and Trauma (QPASTT))
QPASTT خزمهتگوزاری نهرم و نیان و ههستیار به کالتوور اماده دهکهن بۆ هاندانی تهندهروستی لهش و مێشکی ئهو کهسانه وا چهوساهنهوه کراون یان ئازاری خورپهی پهنابهریان کێشووه له پێش کۆچکردنیان بۆ ئۆسترالیا.
پشتگیری دهروونی و کۆمهڵگا بێ بهرامبهر ئاماده دهکهن بۆ رزفاربووهکان، لهگهل ئهوهشدا راوێژکردن: https://qpastt.org.au
گروپی جیهانی تهندروستی مێشک و ههڵوێست (World Wellness Group)
گروپی جیهانی تهندروستی مێشک و ههڵوێست (World Wellness Group) له Brisbane دامهزراوه و زنجیرهی بهرنامهیان ههیه بۆ کۆمهڵگای زمان و کالتووری ههمهجۆر:
- بهرنامهی بووژانهوهی دهروونی پڕهکالتوور بێ دهرمان: راگهیادرێت بۆ خهلکی رابوردوی زمان و کالتووری ههمهجۆر له جێگای باکوور و باشووری Brisbane. ئهوان دهتێوهردانی دهروونی پێشنیار دهکهن وا ههستیار و سهلامهته به کالتوور بۆ ئهو خهلکانه وا نهخۆشی مێشکی کهم و نهکهمیان ههیه: https://worldwellnessgroup.org.au/multicultural-psychological-therapies-program
- تهندروستی پهنابهر و بهدواداچوونی پهناخوازی: چاودێری سهلامات، گشتی و خێزانی نه خالتوور ئامادهدهکهن بۆ خهلکی نهپارێزراو بۆ کهمکردنهوهی نهیهکسانی درێژخایهنی تهندروستی: https://worldwellnessgroup.org.au/multicultural-psychological-therapies-program
- خزمهتگوزاری تهندروستی بۆ قوتابییه نێودهوڵهتییهکان: پسپۆری چاودێری تهندروستی بۆ خهلکی رابوردوی زمان و کالتووری ههمهجۆر، دهتوانێ بهکاربهێندرێت له لایهن قوتابی نێودهوڵهتی وا له رابوروی کالتووری ههمهجۆر دهتێن ئهگهر رادهی پاراستنی قوتابی دهرهوهیان ههیه وا تا (Overseas Student Health Cover (OSHC)): https://worldwellnessgroup.org.au/international-students-services
- کهلتوور له مێشک (Culture in Mind) بهرنامهیێکی کۆمهڵگایه وا پشتگیری دهروونی و کۆمهڵگا ئاماده دهکات بۆ خهلک له سهروی تهمهنی 18 له ناو لادێی گشتی Brisbane دهژێن و رابوردویان له زمان و خالتووری ههمهچۆره: https://worldwellnessgroup.org.au/culture-in-mind
جێگای سازان (Harmony Place)
جێگای سازان (Harmony Place) رێکخراوی کۆمهڵگایه وا پڕهکالتوور و نادهسهڵاته، خزمهتگوزاری تهندروستی مێشک ههستیار به کالتوور ئامادهدهکان بۆ خهلک وا رابوردویان زمان و کالتووری ههمهجۆره. ئهوان کار دهکهن له خهلکی سهرویی 12 سال وهکو کۆچبهر و منداڵیان، پهنابهر، بهدواداچوونی پهناخوازی، کۆچبهری شارهزای ئیش و کار لهگهل خێزانیان. ئیش و کاریان له سهران سهری QLD، به تایبهتی له جێگای کالتووری ههمهجۆر له باشووری رۆژههڵاتی QLD وهکو Brisbane, Logan, Ipswich لهگهل Gold Coast:
هێڵی تهندروستی هزری\دەروونی (Mental Health Line)
(1300 MH CALL [1399 642 255]) خزمهتگوزاری تهلیفۆنی نهێنی تهندروستی مێشکه بۆ دانشتووانی QLD کە یهکهمین پهیوهندی بۆ خزمهتگوزاری تهندروستی هزری گشتی ئاماده دهکهن. https://www.qld.gov.au/health/mental-health
ناوچهی باكوور(NT)
رێکخراوەی تهندروستی هزری له ناوهندی ئۆسترالیا (Mental Health association of Central Australia [MHACA])
خزمهتگوزاری MHACA ئامادهیه بۆ خهلک له سهروی تهمهنی 18 وا دهستنیشان کراون به نهخۆشی تهندروستی مێشک. خزمهتگوزاری وهرگێڕاندن به بهڵێنی دیدهنی ئامادهیه، لهگهل فهرمانبهریان قسهکهری چین، ئوردو، ئایرش و هندی یه (Chinese, Urdu, Irish لهگهل Hindi): https://mhaca.org.au
تیمی تهندروستی (TeamHealth (Darwin))
TeamHealth خزمهتگوزاری و پشتگیری ئاماده دهکهن بۆ دانشتووانی ناوچهکانی NT وا مهترسی مێشکیان ههیه یان خهلکی ناپارێزراو و کۆسپن: https://www.teamhealth.asn.au
وهرگێڕاندن له لایهن TIS ئامادهیه، ئهم وهێبسایته خزمهتگوزاری وهرگڕاندنی ئۆتۆمهتیکی ههیه بۆ زیاتر له 80 زمان: https://www.tisnational.gov.au
سهنتهری پهنابهری (Melaleuca Refugee Centre) Melaleuca
ئهم رێکخراوی نهسوودی خزمهتگوزاری مرۆڤایهتی ئاماده دهکهن بۆ کهسان و خێزان وا رابوردویان پهنا و کۆچه. خزمهتگوزاری بێ بهرامبهر ئاماده دهکهن بۆ خێزان، ههراش، مندال و گهنجانه: http://www.melaleuca.org.au
کوالسیۆنی تهنروستی هزری ناوچهی باکوور (The Northern Territory Mental Health Coalition (NTMHC))
NTMHC رێکخراوی خزمهتگوزاری تهندروستی هزری کە کۆمهڵگا دهیبا به ڕێوه له سهران سهری ناوچەی باکوور: https://www.ntmhc.org.au
هێڵی تهندروستی هزری NT (Northern Territory Mental Health Line: 1800 682 288)
دهتوانیپەیوەندی بکەی به خزمهتگوزاری تهندروستی هزری له ههرێمکهکه به رێی هێڵی تهندروستی مێ، ئهم خزمهتگوزارینه وهر دهگێڕێت ئەگەر پێویست بکات: https://www.tisnational.gov.au
رۆژئاوای ئوسترالیا(WA)
رێکخراو بۆ خزمهتگوزاری رزگاربووی چهسانهوه و خورپه (Association for Services to Torture and Trauma Survivors (ASeTTS))
ASeTTSخزمهتگوزاری گشتی ئاماده دهکهن بۆ یارمهتیدانی پهنابهر وا رزگاربوون له چهوسانهوه و خورپه لهگهل ژیانیان دووباره دروستدهکهنهوه، خزمهتگوزاریان ههیه به زمانی عهرهبی، دنکه، کارهن و کروندی (وا تا Arabic Dinka, Caren لهگهل Kirundi): https://asetts.org.au/our-services/counselling/
سهنتهری تهندروستی مێشکی پڕهکالتوور له رۆژاوای ئۆسترالیا (West Australian Transcultural Mental Health Centre)
ئهم خزمهتگوزاریه تهنها ئامادهیه له ناو Royal Perth Hospital لهگهل تهنها بۆ 3 دانشتنێک دوای نهخۆشهکان دهرچن. وهرگێڕ ئامادهن روو به روو یا له سهر تهلیفۆن: https://www.healthdirect.gov.au/australian-health-services/20072382/west-australian-transcultural-mental-health-centre/services/perth-6000-50-murray-street
تاسمانیا (TAS)
سهنتهری فینکس (Phoenix Centre)
سهنتهری Phoenix کار دهکات لهگهل سهنتهری سهرچاوهی کۆچبهر (Migrant Resource Centre [MIC]) لهگهل پێشنیاری خزمهتگوزاری پسپۆران دهکات بۆ رزگاربووی چهوسانهوه و خورپه. راوێژ کردن و پرۆژه و ڕاهێنان رادهگهیێنێ وا پشتگیری تهندروستی لهش و مێشک دهکات بۆ کهسان و کۆمهڵگاکان. فهرمانبهری سهنتهری Phoenix دامهزراون له Hobart و Launceston و خزمهتگوزاری ئاماده دهکات له سهران سهری ههرێمهکه: https://mrctas.org.au/phoenix-centre
خزمهتگوزاری تهندروستی مێشک له لایهن دهسهڵاتی TAS چاودێری ئاماده دهکات بۆ دانشتووان وا نهخۆشی تهندروستی مێشکی به هێزیان ههیه له جێگای نهخۆشهکان و ناو کۆمهڵگا، به هۆی تیمارگهی دهسهڵات یان چاودێری تهندروستی گشتی یان پسپۆری تایبهت وهههروهها پزیشکی گشتی.
بۆ زانیاری له سهر چۆن بگهیته خزمهتگوزاری تهندروستی مێشک، بڕۆ بۆ: http://www.dhhs.tas.gov.au/mentalhealth/mhs_tas
خهتی خهملاندن و ناردن: 1800 332 388
ناوچهی پایتهختی ئوسترالیا (ACT)
خانوی هاوڕێ، یارمهتیدانی رزگاربووی چهوسانهوه و خورپه (Companion House, Assisting Survivors of Torture and Trauma)
ئاماده کردنی خزمهتگوزاری راوێژکردن لهگهل یارمهتی له لایهن کرێکاری پشتگیری بۆ کار کردن لهگهل بهدواداچوونی پهناخوازی و پهنابهر، Companion House ئامانجیان یارمهتیدانی خهلکه بۆ دووباره کروستکردنهوهی ژیانیان له ئۆسترالیا، جێ به جێ کردنی بار و دۆخی زهحمهت له ژیان، لهگهل پرۆسه کردنی کاریگهری خورپهی پێشودا.
راوێژکارهکان لهگهل خهلک وا لهم دوایهدا گهیشتون و نشتهجێ درێژخانهکان، لهگهل پسپۆریان ههیه بۆ کار کردن لهگهل ههراش، مندال و گهنجهکان: http://www.companionhouse.org.au
دهسهلاتی ACT خزمهتگوزاری قهیرانی تهندروستی مێشکیان ههیه وا دابیندهکرێت له سهر تهلیفۆن (1800 629 354 یان 02 6205 1065) یان له سهر خهت: https://www.health.act.gov.au/services-and-programs/mental-health/getting-help
باشووری ئوسترالیا (SA)
پهیوهندی ئوسترالیا (Relationships Australia)
خزمهتگوزاری Personal Education and Community Empowerment (PEACE) جهخت دهکاته سهر خزمهت کردنی کۆمهڵگای پڕهکالتوور له رابوردوی زمان و کالتووری ههمهجۆر. جگه له باری ڤیسهیان (VISA)، PEACE خزمهتگوزاری ئاماده دهکات بۆ یارمهتیدانی کهسان، خێزان، و کۆمهڵگا: https://www.rasa.org.au/services/couples-families/peace-multicultural-services
خزمهتگوزاری یارمهتیدان و بووژانهوهی رزگاربوی چهوسانهوه و خورپه (Survivors of Torture and Trauma Assistance and Rehabilitation Service, [STTARS])
STTARSخزمهتگوزاریێکی پسپۆرانه وا راوێژکردن پێشنیار دهکهن بۆ خهلکی رابوردوی پهنابهر بۆ پشگیریاب له پرۆسهی بووژانهوه و چاک کردنهوه. خزمهتگوزارییهکان بێ بهرامبهره لهگهل دابیندهکرێت و گرنگ نیه چهندێک له ئۆسترالیا بوونه. لستهی چاوڕێ نیه بۆ خزمهتگوزاری STTARS، بهڵام جێ به جێ دهکرێت به شێوهیێک که ئهوان وا له زۆرتین ۆێویستن پێشێتییان ههیه له سهر خهلکی دی که.
خزمهتگوزاری STTARS بێ بهرامبهره، خۆکردووه، نهێنیه لهگهل بهڕێوهدهچێت له لایهن وهرگێڕ و راوێژکاری شیاد. بهرنامهی ترشیان ههیه تایبهت بۆ مندال، خهلکی گهنج، لهگهل پهنابهر: https://www.sttars.org.au
-خهڵكی له ئوسترالیا دهبێت به لایهنی كهمهوه 1.5مهتر دور راوهستن له كهسانی دیكهوه. تهماشای رێنماێكانی ههرێمهكهت بكه سهبارهت به گردبّنهوه. https://www.sbs.com.au/language/english/how-australia-s-states-and-territories-are-relaxing-coronavirus-restrictions
-تاقیكردنهوه بۆ ڤیروسی كۆرۆنا ێستا بۆ ههموو كهس دهكرێت له ئوسترالیا. ئهگهر تۆ ههست به نیشانهكانى ههڵامهت و سهرما بوون دهكهیت، تهلهفۆن بكه بۆ دكتۆرهكهت بۆ رێكخیستینی تاقیكیردنهوه، یان پهیوهندی بكه به هێڵی یارمهنتی ڤیروسی كۆرۆنا له سهر 1800 020 080.
-حكومهتی فهدهراڵ ئاپێكی تایبهتی راگهیاندووه بۆ پێداچوونهوه به به كهیسهكانی. COVIDSafe دهتوانن دابهزێنن له سهر تهلهفۆنی زرینگ.
-SBS پابهنده به گهیاندنی زانییاری بۆ كۆمهڵگا جیاوازهكانی ئوسترالیا سهبارهت به دوارترین پێشكهوتنهكان سهبارهت به COVID-19. ههواڵ و زانییار به 63 زمان دهست دهكهوێت له سهر sbs.com.au/coronavirus.