Неодамна бугарската влада достави декларација до македонската, во која беа наведени серија услови кои, според официјална Софија, Македонија треба да ги исполни на патот кон ЕУ. Со неа меѓудругото, Бугарија го оспори постоењето на македонскиот јазик и побара тој да не се именува како таков. Имено, бугарските власти побараа никаде во документите на ЕУ да не фигурира „македонскиот јазик“, односно доколку е неопходно, да се користи терминот „официјален јазик на Република Северна Македонија“ [sic]. Доколку, како што се наведува, „постои апсолутна неопходност да се користи терминот "македонски јазик" во документи и ставови на ЕУ, со ѕвездичка во фусноста да се појаснува дека е тоа „согласно Уставот на Република Северна Македонија“ [sic]. Ова барање заврши со заклучокот дека „треба да биде јасно дека јазичната норма која е прогласена за уставен јазик во Република Северна Македонија, е поврзана со еволуцијата на бугарскиот јазик и неговите наречја со неговата кодификација во 1944 година."[sic]
Денес се достапни бројни документи, но и живи сведоци, кои го потврдуваат постоењето на самобитен македонскиот јазик и јасна македонска национална свест, долго пред Коминтерната (1934), пред Втората светска војна (1939-1945), пред кодификација на македонскиот јазик (1944) и пред неговото признавање од Обединетите нации (1977). Една од нив е Велика Стамкова од Мелбурн.
Велика Стамкова (93), во дом за стари лица во Гленрој, Мелбурн
Source: Velika Stamkova
“Јас сум Македонка родена во с. Арменско (Егејска Македонија) и кога дојдов во Австралија знаев да зборувам само македонски” - ја започнува својата приказна, 93 годишната Велика, која припаѓа на првиот бран етнички Македонци коишто се доселиле во Австралија како економски мигранти, во периодот меѓу двете светски војни.
Родена во 1926 година во тогашното Кралство Грција, а порасната во Австралија, Велика е една од бројните етнички Македонци, кои никогаш немале можност да живеат ни во СФР Југославија, ни во Република Македонија и со тоа да бидат “индоктринирани”, а сепак имаат силна македонска национална свест и зборуваат јазик, за кој тие немаат дилема дека е македонски.
Семејството Стамкови, од с. Арменско, се пресели во Австралија во март 1935
Source: Velika Stamkova
“Јас имав 8,5 години кога дојдовме тука во Австралија. Паметам се качивме на возот во Лерин во јануари 1935, а во март истата година стигнавме во Вериби, на 20 км од Мелбурн. Таму на фармите, во тоа време имаше околу пет македонски фамилии, сите од истите краишта од Леринско, од селата Арменско, Буф, Раково - се сеќава Велика на првите години од преселбата во далечната земја и додава дека меѓу нив имало и такви што се идентификувале како Грци, а не Македонци, иако дома меѓусебно зборувале на македонски јазик.
“Но, не и ние! Секогаш бевме и си останавме Македонци, дома зборувавме македонски, ја држевме нашата македонска традиција, обичаи и адети- вели Велика, која и во деветтата деценија од својот живот, вели дека не може да разбере, зошто многумина од оние што се нарекувале себе си Грци, зборувале дома на македонски, а не на грчки јазик.
Велика Стамкова: "Кога дојдов во Австралија во 1935 година, знаев да зборувам само македонски"
Source: Velika Stamkova
“Жената на мојот брат Џон, сакаше кај нив дома да се зборува на грчки. Но јас на Џон, кој беше роден во Австралија, му ја кажав историјата на Македонија и дека пред Првата светска војна, таа беше поделена на неколку делови. Тој рече: “Во оваа куќа ќе се зборува само македонски и англиски!" - раскажува Велика живописно, на чист македонски јазик, за конфликтот околу јазикот со кој се соочил и дел од нејзината фамилија.
Велика Стамкова во 1945 година: "Бев заинтересирана за мојот, македонски јазик"
Source: Velika Stamkova
Англискиот јазик, кој и денеска го зборува совршено, небаре е родена Англо-саксонка, го совладала за само шест месеци по пристигнувањето. Но тоа не го намалил нејзиниот интерес за мајчиниот јазик.
“Бев заинтересирана за мојот, македонски јазик и знаев да го говорам, но не ја знаев азбуката. Поради тоа се чувстував како да имам само едно око”, - вели низ смеа Велика.
Бидејќи во тоа време немало часови по македонски јазик низ Австралија, решила да се запише на унивезитетски курс по руски јазик, само за да може да ја научи азбуката.
“Долго време во Австралија немавме училишта на македонски јазик. Се запишав на руски само за да научам да читам и пишувам на кирилица. Одлично е што денес во Австралија има македонски училишта и цркви, и што мнoгу родители си ги праќаат своите деца да учат македонски. Тоа е прекрасно! - констатира Велика, која во 70тите години од минатиот век, беше активна на австралиската политичка сцена, како членка на Лабуристичката партија, а беше и една од пионерките за женски права во Австралија.
Велика Стамкова, како активистка на Лабуристичката партија на Австралија
Source: Velika Stamkova
За постоењето самобитен македонскиот јазик и јасна македонска национална свест, долго пред Коминтерната (1934) потврдуваат и официјални, достапни, историски документи, каков што е Попис на населението во регионот Тесалија, Кралство Грција, во 1920 година, каде за македонскиот јазик постои посебна графа, одделна и од бугарски, српски и од грчки. Денес, овој документ е јавно достапен, преку дигиталната библиотека на "Грчкиот завод за статистика".
Од истиот период датира и репортажата од балканското боиште за време на Првата светска војна, направена во мај 1917, под наслов "На битолскиот пат", на американскиот новинар Херберт Кори од National Geographic каде пишува : "Ниту Србинка, ниту Бугарка," вели одлучно една таква стара жена, кога заминавме од патот за Битола кај Добравени. " Јас сум само Македонка и смачено ми е од војната". Изданието е исто така достапно преку архивата на интернет, за претплатниците на ова угледно американско списание.
Во дигиталната библиотека на Конгресот на Соединетите американски држави, може да се најде архивски примерок од весникот Харисбург Телеграф (Harrisburg Telegraph) од изданието од 25 мај 1914, во кое се прави јасна дистинкција меѓу македонскиот и бугарскиот јазик.
Уште еден историски извор што му пркоси на тврдењето дека "македонскиот јазик постои само како одделна јазична норма од неговата кодификација во 1944" [sic], е првата докторска дисертација за македонскиот јазик, којашто угледниот естонски лингвист Леонард Г. Мазинг ја одбрани во 1890 година, на Универзитетот во Тарту, Естонија.
Population Census of Thessaly, Greece 1920 Source: The general State Archives of Greece
Population Census of Thessaly, Greece 1920/ Попис на население на Тесалија, Грција, 1920 Source: The general State Archives of Greece
Source: National Geographic Archive
Source: National Geographic Archive
Press Clipping of the Harrisburg Telegraph, 25th May 1914 Source: Library of USA Congress
Source: University of Tartu
Source: Pollitecon Publications
“Бугарските научници, кои тврдат дека концептот за македонскиот јазик бил непознат пред Втората светска војна, или кои продолжуваат да тврдат дека македонскиот јазик не постои, не се само нечесни, туку будалести. Додека грчките научници кои имаат слични тврдења покажуваат арогантно незнаење за нивните словенски соседи”.
Се проценува дека македонскиот јазик, денес го зборуваат околу 2,5 до 3 милиони ширум светот, од кои, приближно 66,000 говорители живеат во Австралија.
