روانشناسان هشدار میدهند که استفاده از اپلیکیشنهای ردیابی مانند Life360 و FindMyPhone میتواند نظارت مداوم را عادی کند؛ نظارتی که ممکن است از خانوادهها شروع شود اما به روابط صمیمانه شریک زندگی سرایت کند و به طور بالقوه منجر به رفتارهای کنترلی و قهری شود.
اما چگونه بفهمیم که ردیابی کسانی که دوستشان داریم مفید است یا مشکلساز؟
و اگر این امر مشکل ساز است، چگونه با آن برخورد کنیم؟
کارایی و کنترل در شمار دو وسواس زندگی مدرن هستند.
و این موضوع هیچ جا به اندازه نیاز ما به دانستن اینکه عزیزانمان کجا هستند، آنهم در همه اوقات، آشکار نیست.
از اپلیکیشن مکانیاب خانواده Life360 گرفته تا Find My iPhone و Find My Device، تعداد فزایندهای از ما محل فرزندان، والدین پیرمان، و گاهی اوقات حتی شریک زندگی و دوستانمان را به صورت شبانه روزی ردیابی میکنیم.
الیزابت شاو، مدیرعامل موسسه ای به نام Relationships Australia در ایالت نیو ساوت ولز میگوید توجیه تمایل ما به ردیابی آسان است.
او گفت: «فکر میکنم بخشی از آن به خاطر سرعت زندگی است. به جای اینکه همه چیز را به شانس واگذار کنیم - اینکه "مطمئن نیستم امشب خانواده کی به خانه برمیگردند" - این نیاز به دانستن وجود دارد، یک نیاز به دانستن وجود دارد و اینکه من باید الان بدانم. سپس ما کمی اشراف به آن میدهیم. ما میگوییم، چون زندگی به اندازه گذشته امن نیست، پس این نشان دهنده این است که من چقدر خانوادهام را دوست دارم.»
از بسیاری جهات، استرالیا در واقع امنتر از گذشته است.
تعداد مجرمانی که پلیس در سالهای ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۴ با آنها برخورد کرد، در پایینترین سطح ثبت شده خود از سال های ۲۰۰۸ تا ۲۰۰۹ بود، در حالی که شاهد کاهش قتل و سرقت نیز در کشور بودهایم.
با این حال، برخی از جرایم مانند حملات مرتبط با خشونت خانگی و تجاوز جنسی در سالهای اخیر افزایش یافته است.
و این در حالی است که با استفاده از این اپلیکیشن ها، مکان جغرافیایی باید توسط هر دو کاربر برای قابل مشاهده بودن، تأیید شود.
به دست آوردن آمار در مورد اینکه چند نفر در استرالیا دیگران را ردیابی میکنند یا ردیابی میشوند، دشوار است.
شرکت اپل میگوید به آن اطلاعات دسترسی ندارد و Life360 به درخواستهای SBS برای اطلاعات پاسخی نداده است، اگرچه به نظر میرسد تعداد زیادی از ما این کار را انجام میدهیم.
کریستین میلوستینک سالهاست که از ویژگی ردیابی موقعیت مکانی استفاده میکند و با دانستن زمان بازگشت فرزندانش از مدرسه در سنین پایینتر و سال گذشته، با دانستن اینکه فرزند ۱۸ سالهاش در سفر به اروپا در امان است، احساس راحتی میکند.
او گفت: «قبل از رفتنش این درست مثل یک توافق بود، تا هر دو طرف احساس امنیت داشته باشیم. من تماس گرفتم و گفتم، اوه، شما ۲۴ ساعت است که حرکت نکردهاید. و سپس او گفت، بله، من بیمار هستم. همچنین برای او خوب بود که کسی از او مراقبت میکند.»
او همچنین به مدت شش سال توانست مادرش را که مبتلا به زوال عقل بود، که گاهی اوقات گم میشد، زیر نظر داشته باشد.
در خانواده میلوستینک، همه طرفدار ردیابی بودهاند، هرچند کریستین میگوید حالا که فرزندانش بزرگتر شدهاند، دیگر آنها را ردیابی نمیکند.
الیزابت شاو، کارشناس روابط در استرالیا، میگوید ردیابی افراد با رضایت همه میتواند بسیار مفید باشد.
او گفت: «من به ویژه افراد جوانتری را میشناسم که مثلاً به عنوان بخشی از امنیت، دوستانشان را دعوت میکنند تا آنها را ردیابی کنند. ما گاهی اوقات به همین دلیل از عزیزانمان میخواهیم که ما را در اوبر ردیابی کنند. بنابراین فکر میکنم راههایی وجود دارد که تا حد زیادی در کنترل فرد است، جایی که میتوانند افراد را دعوت کنند و سپس در مواقع دیگر آنها را حذف کنند. من فکر میکنم در آن نوع راههایی که بررسی منظم رضایت، وضوح هدف وجود دارد، همه اینها در واقع یک مزیت بزرگ در نحوه زندگی ما است.»
اما بریجت هریس، مدیر مرکز پیشگیری از خشونت جنسیتی و خانوادگی موناش، نگران است که این عادیسازی نظارت، نگرانکننده باشد.
او گفت: «من قطعاً فکر میکنم که ما در هنجارهای مربوط به حریم خصوصی تغییر ایجاد کردهایم. و این به میزان اطلاعاتی که به اشتراک میگذاریم، دستگاههایی که به اشتراک میگذاریم و همچنین انتظارات در مورد آن مربوط میشود. نظارت در تمام بخشهای زندگی ما رخ میدهد: در محل کار، در مدرسه، در دانشگاهها، در محافل تفریحی، در بسیاری از امور تجاری و بازرگانی، و همچنین با دولت. بنابراین ما نظارت را در زندگی شخصی خود نیز عادی میکنیم.»
تحقیقات منتشر شده توسط کمیسر ایمنی الکترونیکی در ماه مه نشان داد که تقریباً از هر پنج جوان ۱۸ تا ۲۴ ساله، یک نفر فکر میکند که اکنون انتظار دارد هر زمان که بخواهد شریک عاشقانه خود را ردیابی کند، این کار منطقی است.
خانم هریس میگوید نسلهای جوانتر تاکنون بیشترین پذیرش نظارت را داشتهاند.
او گفت: «به نظر میرسد که ما شاهد روندی هستیم که در آن، به عنوان مثال، اجازه دادن به شریک زندگیتان برای دسترسی به دستگاه یا حسابهایتان، امری عادیتر یا مورد انتظارتر است. این فقط همان نوع انتظار از حریم خصوصی نیست که شاید در نسلهای قدیمیتر وجود داشت.»
و این در واقع این پرسش را مطرح میکند که آیا والدین، کودکان و جوانان را برای پذیرش نظارت مداوم بدون پرسش آماده میکنند؟
و آیا این اشکالی ندارد؟
آلیسا کارتر معتقد است که اینطور نیست.
او همیشه از نظارت بر محل دختر ۱۶ سالهاش خودداری کرده است و میگوید دخترش از این پیشنهاد وحشتزده خواهد شد.
او گفت: «این قطعاً جاسوسی است. فکر میکنم او کاملاً احساس میکند که این تجاوز به حریم خصوصی و استقلال اوست. قطعاً از طرف او مسئله اعتماد مطرح میشود. اینکه چرا باور نمیکنید من کجا هستم؟ من حتی نمی توانم تصور کنم که چنین کاری انجام دهم.
خانم کارتر میگوید که هرگز اجازه نمیدهد شریک زندگیاش موقعیت مکانی او را ردیابی کند.
خانم شاو میگوید، همانطور که اغلب اتفاق میافتد، فناوری آنقدر مشکلساز نیست، بلکه نحوه استفاده ما از آن است که مشکل ساز است.
وقتی صحبت از ردیابی میشود، نیت و رضایت متقابل مهم است.
او میگوید اگر در حال بررسی محل فرزندتان در اتوبوس هستید تا بدانید چه زمانی شام را آماده کنید، این یک چیز است.
اما اگر در حال جمعآوری شواهد برای تفتیش عقاید او هستید و فرد مقابل احساس نمیکند که هیچ کنترلی بر حریم خصوصی یا حرکات خود دارد، این میتواند اعتماد را از بین ببرد و منجر به نارضایتی شود.
در بدترین موارد، ردیابی میتواند کنترل اجباری را فعال کند؛ و این امر به ویژه در زمانی که سطح خشونت خانگی در استرالیا در بالاترین حد خود است، نگران کننده است.
خانم هریس میگوید عادیسازی ردیابی همچنین ممکن است منجر به موقعیتهایی شود که درخواستهای کمک قربانیان جدی گرفته نشود.
برنامه فارسی رادیو اسبیاس در روزهای شنبه و سه شنبه ساعت ۳ بعد از ظهر از طریق رادیو، به صورت آنلاین، کانال شماره ۳۰۲ تلویزیونهای دیجیتال و از طریق اپ رایگان SBS Audio قابل دسترس است. برای شنیدن برنامه های زنده و پادکست های ما اپ SBS Audio را از APP Store یا Google Play دانلود کنید. همچنین می توانید به اس بی اس فارسی از طریق اسپاتیفای، یا اپل پادکستز گوش کنید.