رییس جمهور ایران در جریان سفرش به سیستان و بلوچستان خطاب به حکومت طالبان گفته بود: «حرف من را جدی بگیرید تا بعدا گلایه نکنید.»
او افزود: «میخواهم به حاکمان افغانستان عرض کنم که این سخن بنده را مطلب عادی تلقی نکنند، بسیار جدی بگیرند؛ به مسئولین و حاکمان افغانستان اخطار میکنم که حق مردم و منطقه سیستان و بلوچستان را سریعا بدهند.»
پیش از این هم حسین امیرعبداللهیان وزیر خارجه جمهوری اسلامی در توییتی خبر داده بود که در این رابطه بارها درخواستهای خود درباره حقآبه هیرمند را به گوش سرپرست وزارت خارجه افغانستان رسانده است.
این موضوع حالا با واکنش طالبان همراه بوده است و ذبیحالله مجاهد، سخنگوی حکومت طالبان در بیانیهای با اشاره به اظهارات آقای رییسی گفت که مقامات ایرانی خواست خود را با «الفاظ مناسب» مطرح کنند.
در این بیانیه آمده است: «مقامات ایرانی ابتدا باید معلومات خود را در مورد آب هلمند [هیرمند] تکمیل نمایند و بعد از آن با الفاظ مناسب خواستشان را مطرح کنند. اگر واقعیت درست مطالعه نشود و چنین اظهارات مطرح گردد، میتواند [به] فضای سیاسی میان مردم و کشورهای دو ملت مسلمان را آسیب بزند که به نفع هیچ طرفی نیست و باید تکرار نگردد.»
قرارداد ۱۳۵۱ ایران و افغانستان درباره حقآبه رود هیرمند که آب دریاچه هامون را تامین میکند در سالهای گذشته به چالش جدی بین ایران افغانستان تبدیل شده است.
این معاهده بین موسی شفیق و امیرعباس هویدا، نخست وزیران وقت دو کشورامضا شد که بر اساس آن در صورت کافی بودن آب هیرمند سالانه حدود ۸۲۰ میلیون متر مکعب آب به ایران تعلق میگیرد.
مقامات طالبان مدعی شدهاند که به قرارداد پایبند هستند اما برای پرداخت حقآبه هیرمند آبی وجود ندارد.
آنها در بیانیه خود نوشتهاند: «اکنون در بند کمال خان [بر روی رودخانه هیرمند] هیچ آب وجود ندارد و اگر آب بند کجکی در آن جاری گردد تا آنجا نمیرسد.»
اما مقامات در ایران این اظهارات را رد میکنند و با استناد به تصاویر ماهوارهای مدعی شدهاند که «حکومت افغانستان» در برخی مناطق با انحراف مسیر آب و ایجاد بند «مانع رسیدن آب به ایران شده است.»
این اتفاق در حالی رخ میدهد که به نظر میرسد تهران و طالبان از زمان به قدرت رسیدن آنها روابط خوبی داشتهاند و حتی اخیرا وزیر تجارت طالبان نیز اعلام کرد که ایران به بزرگترین شریک تجاری افغانستان تبدیل شده است.