اخیرا برخی از توریستی ترین شهرهای اروپا به طرز غافلگیر کننده ای دیگر مشتاق دیدن گردشگران نیستند. ساکنان بارسلون به وضوح با گردشگران دشمن شده اند و مقام های رسمی حالا سایت airbnb را مسئول این پدیده می دانند. ونیز بیش از حد توسط گردشگرانی که تنها یک روز را در این شهر می گذرانند اشباع شده است و مسیرهای جاده ای مخصوص گردشگران در این شهر ایجاد شده است. شهر Dubrovnik هم برای تعداد مسافران کشتی های کروز که می توانند همزمان در شهر باشند، سقف تعیین کرده است.
این شهرها از مشکلی رنج می برند که متخصصان گردشگری آن را «گردشگری بیش از حد» می نامند. به عنوان مثال، در سال ۲۰۱۶، ۷۵ میلیون گردشگر از اسپانیا دیدن کردند که کشوری با ۴۵ میلیون نفر جمعیت است. کرواسی ۴/۲ میلیون نفری، بیش از سه برابر جمعیتش گردشگر جذب کرد.
استرالیا هنوز چنین تعداد بالایی از گردشگران را تجربه نکرده است. تعداد گردشگران در استرالیا در سال ۲۰۱۶ حدود ۸ میلیون نفر بود، اما نگرانی از گردشگری بیش از حد در استرالیا وجود دارد.
گردشگری بیش از حد چیست؟
اصطلاح عجیب «گردشگری بیش از حد» وقتی به کار می رود که یک مقصد گردشگری بیش از ظرفیتش در هر دو بعد فیزیکی و روانی مورد استفاده قرار گیرد. نتیجه این پدیده خراب شدن تجربه گردشگری برای گردشگر و مردم محلی و یا هر دو است. اگر این شرایط برای مدت طولانی ادامه یابد، می تواند عواقب جدی برای مقاصد محبوب گردشگری داشته باشد.
دلایل گردشگری بیش از حد بر اساس مقاصد مختلف، متفاوت است. اخیرا تجارت هایی مثل Airbnb مقصر آوردن گردشگران به مرکز جوامع به جای بردن آنها سایت های توریستی شناخته شده اند.
بسته های پیشنهادی ارزان برای سفر باعث شده اند که افراد بیشتری بتوانند از پس هزینه اقامت کوتاه در شهرها و سوار شدن بر کشتی ها تفریحی بر آیند و این پدیده در اروپا بیشتر دیده می شود.
شبکه های اجتماعی نیز در این فرآیند نقش دارند و کشورهایی مثل میانمار، یک شبه از جایی ناشناخته به یکی از جاهایی تبدیل می شوند که حتما باید دیده شوند.
آیا استرالیا واقعا در معرض گردشگری بیش از حد است؟
تعداد بازدیدکنندگان از مکان های گردشگری استرالیا مثل کانگروآیلند هیچوقت به تعداد بازدیدکنندگان از ونیز و بارسلون حتی نزدیک نمی شود. با این حال، سیاست ضعیف در زمینه گردشگری ممکن است باعث شود که مردم محلی حس کنند که کیفیت زندگیشان به خاطر گردشگران پایین آمده و این باعث بروز اثرات گردشگری بیش از حد شود.
به عنوان مثال در سال ۲۰۱۱، جشنواره Pro-Surf and Music کانگروآیلند با مخالفت گسترده مردم محلی روبرو شد که دلیل آن آوردن اعلام ورود پنج هزار گردشگر به منطقه مسکونی Vivonne Bay با جمعیت حدود چهارصد نفر بود. نتایج تحقیقاتی که اخیرا در این درباره منتشر شده است نشان می دهد که فشار از طرف مسئولان برای ارتقا گردشگری در جزیره باعث تحمیل این جشنواره به مردم محلی شد. عکس العمل مردم اما چند شدید بود که سازمان دهندگان در سالهای بعد دیگر سراغ برگزاری آن نرفتند.
البته این امر باعث توقف اجرای دیگر برنامه های گردشگری در منطقه نشد و state Economic Development Board پیشنهاد کرد که تعداد گردشگرانی که به این جزیره می روند تا سال ۲۰۲۰ دو برابر شود.
یکی دیگر از سایتهای در معرض خطر، دیوار بزرگ مرجانی است.
سموم کشاورزی، تغییرات آب و هوایی و ستاره های دریایی مخرب به شدت این پدیده منحصر به فرد طبیعی را تهدید می کنند که می تواند باعث پدیده ای شود که با نام «آخرین شانس گردشگری» شناخته می شود، یعنی هجوم به یک مکان توریستی قبل از محو شدن زیبایی های آن.
چه کار می شود کرد؟
بیشتر متخصصان معتقدند که مقررات دولتی ابزار کلیدی برای جلوگیری از تهدید گردشگری بیش از حد هستند.
به عنوان مثال بسیاری از شهرها با پیروی از بارسلون محدودیت airbnb را بیشتر کرده اند. دولت تایلند ساحل محبوب Maya در جزیره Phi را هر سال به مدت چهار ماه تعطیل می کند تا حیات گونه های دریایی احیا شود. کپنهاگ هم روش خلاقانه localhood را برای توسعه گردشگری انتخاب کرده است. این خط مشی، روشی برای آینده صنعت گردشگری است. در این روش، مردم محلی و گردشگران تنها در کنار هم زندگی نمی کنند، بلکه با هم تعامل می کنند و تجربه های مشترکی با هم خواهند داشت.
و در نیوزیلند، مدیریت بخش گردشگری به دنبال جذب گردشگران در روزهای off peak است که نمونه ای خوب از چگونگی ایفای نقش نهادهای دولتی در فرآیند demarketing است. در این فرآیند، تقاضا متناسب با عرضه کاهش می یابد و بخشی از فشار گردشگری بیش از حد کاهش می یابد. به همین ترتیب، مسئولان شهر مایورکا در اسپانیا نیز تلاش می کنند که این شهر را به عنوان یک مرکز گردشگری زمستانی تبلیغ کنند تا بار از بار توریسم تابستانی آن بکاهند.
اما تمرکز اصلی راهبرد «گردشگری ۲۰۲۰» استرالیا بر افزایش تعداد بازدیدکنندگان است. به همین خاطر سازمان های محلی و ملی فعال در زمینه گردشگری باید برای برنامه ریزی ها دقت زیادی به خرج دهند تا ارزش ها و خواسته های جوامع محلی را به خوبی منعکس کنند. بدین ترتیب می توان مطمئن شد که تجربه گردشگری برای هر دو سو لذت بخش باقی خواهد ماند.
