نکات مهم
- طبق رتبهبندیهای جدید، گذرنامه استرالیا همچنان در بین قدرتمندترین گذرنامههای جهان قرار دارد، در حالی که ایالات متحده برای نخستین بار در ۲۰ سال گذشته از بین ده گذرنامه برتر خارج شده است.
- شاخص بین المللی به نام «شاخص گذرنامه هنلی» (Henley Passport Index)، یک بررسی فصلی است که گذرنامههای جهان را بر اساس تعداد کشورهایی که دارندگان آنها میتوانند بدون ویزا به آنها سفر کنند، رتبهبندی میکند.
- آخرین بهروزرسانی این شاخص نشان میدهد که گذرنامه استرالیا در بین ۱۰ گذرنامه برتر ثابت مانده و به طور مشترک در کنار گذرنامه کشورهای چک، مالت و لهستان در رتبه هفتم باقی مانده است.
طبق رتبهبندیهای جدید، گذرنامه استرالیا همچنان در بین قدرتمندترین گذرنامههای جهان قرار دارد، در حالی که ایالات متحده برای نخستین بار در ۲۰ سال گذشته از بین ده گذرنامه برتر خارج شده است.
شاخص بین المللی به نام «شاخص گذرنامه هنلی» (Henley Passport Index)، یک بررسی فصلی است که گذرنامههای جهان را بر اساس تعداد کشورهایی که دارندگان آنها میتوانند بدون ویزا به آنها سفر کنند، رتبهبندی میکند.
آخرین بهروزرسانی این شاخص نشان میدهد که گذرنامه استرالیا در بین ۱۰ گذرنامه برتر ثابت مانده و به طور مشترک در کنار گذرنامه کشورهای چک، مالت و لهستان در رتبه هفتم باقی مانده است.
گذرنامه استرالیا که امکان دسترسی به ۱۸۵ کشور با ویزا را فراهم میکند، از زمانی که در اوایل امسال از رتبه ششم سقوط کرده بود، در رتبه هفتم این شاخص قرار گرفته است.
سقوط گذرنامه آمریکا از بین ۱۰ رتبه برتر
این شاخص که توسط شرکت مشاوره بریتانیایی Henley & Partners نظارت میشود، تغییرات بزرگی را در قدرت گذرنامه ها در طول تنها چند ماه ردیابی کرده است.
از آخرین گزارش آن در ماه جولای، گذرنامه بریتانیا از رتبه ششم به هشتم سقوط کرده است، در حالی که ایالات متحده به طور کامل از بین ۱۰ رتبه برتر خارج شده است.
این یک سقوط قابل توجه برای ایالات متحده است که زمانی در سال ۲۰۱۴ در رتبه نخست قرار داشت و اکنون در کنار مالزی به رتبه دوازدهم سقوط کرده است.
گذرنامه های هر دو کشور اجازه ورود به ۱۸۰ کشور بدون ویزا را میدهند.
این نخستین بار در تاریخ ۲۰ ساله این شاخص است که ایالات متحده از بین ۱۰ رتبه برتر خارج شده است.

Access indicates how many countries holders of a specific passport can enter visa-free. Source: SBS
او در بیانیهای گفت: «کاهش قدرت گذرنامه ایالات متحده در دهه گذشته چیزی بیش از یک تغییر رتبهبندی است.»
در ادامه این بیانیه آمده است: «این نشان دهنده یک تغییر اساسی در تحرک جهانی و پویایی قدرت نرم است. کشورهایی که از گشودگی و همکاری استقبال میکنند، در حال پیشرفت هستند، در حالی که کشورهایی که به امتیازات گذشته متکی هستند، عقب میمانند.»
در حالی که ایالات متحده میتواند بدون ویزا به اکثر کشورهای جهان دسترسی داشته باشد، اما این کشور فقط به شهروندان۴۶ کشور دیگر اجازه سفر بدون ویزا به آمریکا را میدهد. این در واقع بزرگترین شکاف در حوزه ویزای متقابل به شمار می رود که تنها پس از استرالیا در رتبه دوم قرار دارد.
این عدم متقابل بودن ویزا به کاهش رتبه گذرنامه ایالات متحده در این شاخص کمک کرده است. در ماه آپریل، دارندگان گذرنامه آمریکایی دسترسی بدون ویزا به برزیل را از دست دادند و این کشور از فهرست دسترسی بدون ویزا برای ویتنام و چین حذف شد.
بریتانیا نیز از ماه جولای در این رتبهبندی سقوط کرده و از رتبه ششم در این شاخص به رتبه هشتم، یعنی پایینتر از استرالیا، تنزل یافت. مانند ایالات متحده، این سقوط، مسیر نزولی مداومی را برای گذرنامه بریتانیا دنبال میکند که اکنون در پایین ترین جایگاه خود قرار دارد که یک دهه پیش در رتبه اول قرار داشت.
این تغییرات چه چیزی به ما میگویند؟
بعید است که رتبه بندی گذرنامه بر سفر اکثر استرالیایی ها تأثیر بگذارد، اما تغییرات بین کشورها در طول زمان نشان دهنده تغییرات در پویایی قدرت نرم جهانی است.
سنگاپور برای سومین سال متوالی در صدر این فهرست قرار گرفته است و دارندگان گذرنامه سنگاپور میتوانند بدون ویزا به ۱۹۳ کشور سفر کنند.
در میان آنها کشورهای چین، غنا، اندونزی، ویتنام، لائوس، موزامبیک و بنین قرار دارند؛ همه کشورهایی که دارندگان گذرنامه استرالیایی باید برای سفر به آنها ویزا اخذ کنند.
در این شاخص بین المللی، افغانستان بار دیگر در انتهای فهرست قرار گرفت و دارندگان گذرنامه افغانستان فقط به ۲۴ کشور بدون ویزا دسترسی داشتند.
این شاخص بر اساس ارقام انجمن بینالمللی حمل و نقل هوایی، یک پایگاه داده جهانی از اطلاعات سفر، محاسبه شده است. رتبه بندی کشورها میتواند به طرز چشمگیری تغییر کند، به طوری که از دست دادن دسترسی به ویزا فقط برای یک کشور باعث افت قابل توجه در این شاخص میشود.
برنامه فارسی رادیو اسبیاس در روزهای شنبه و سه شنبه ساعت ۳ بعد از ظهر از طریق رادیو، به صورت آنلاین، کانال شماره ۳۰۲ تلویزیونهای دیجیتال و از طریق اپ رایگان SBS Audio قابل دسترس است. برای شنیدن برنامه های زنده و پادکست های ما اپ SBS Audio را از APP Store یا Google Play دانلود کنید. همچنین می توانید به اس بی اس فارسی از طریق اسپاتیفای، یا اپل پادکستز گوش کنید.