Feature

'Au'aunaga i togafitiga faafitauli o le mafaufau i Ausetalia.

O tagata i Ausetalia e talanoa i gagana e 'ese mai le Igilisi (LOTE speakers) e mana'omia i nisi taimi ona feso'ota'i i a latou lava gagana ma 'au'aunaga soifua maloloina i gasegase o le mafaufau i a latou lava gagana. Ua faamaopoopoina e le SBS se lisi o 'au'aunaga i tagata fai mai i le vaitaimi lenei o puipuiga ina ia naua fesoasoani i mataupu i le maloloina o le mafaufau i a latou lava gagana.

Man in mask

Man in mask Source: Getty Images

E tele tulaga e ono a'afia ai tagata i faafitauli o le mafaufau i le vaitami lenei o feagai le atunu'u ma le faama'i e afua mai i le coronavirus, le depression ma le so'ona popole vale, i isi gasegase o le mafaufau e pei o le bipolar disorder, post-traumatic stress, personality disorders poo le psychosis.

O loo maua 'au'aunaga i le atunu'u atoa, ma e matele lava ina faatautaia e faigamalo Setete.

O le tele lava o faalapotopotoga ne e leai ni a latou lava faamatala'upu, ma latou faaogaina ai le a'u'aunaga a le malo tele, le Translating and Interpreting Service - TIS https://www.tisnational.gov.au, e maua ai 'au'aunaga faamatala'upu i gagana e 'ova i le 150.

I le malo tele, e maua mai le Mental Health in Multicultural Australia (MHiMA) faamatalaga mai nisi  o gagana: https://embracementalhealth.org.au/community/multilingual-information E le o toe tatalaina le 'au'aunaga lenei, ae o loo mafai lava ona maua nisi o faamatalaga ma lomiga i gagana 'ese'ese i mataupu i le maloloina o le mafaufau.

O le Forum of Australian Services for Survivors of Torture and Trauma (FASSTT) o ni matagaluega e 8 o loo gafa ma fesoasoani i tagata na a'afia i faiga faatauga ma saua i atunu'u i fafo.  E iai o latou ofisa i Stete ma Teritori uma i Ausetalia: https://www.fasstt.org.au/members/

Isi 'au'aunaga e le i lalo o le faamalu o malo:

 E maua i le Beyond Blue faamatalaga i nisi o gagana:

Ua faaliliuina foi e le matagaluega o le soifua maloloina faamatalaga i le KOVITI-19 ma faafitauli o le mafaufau i nisi gagana: 

New South Wales

NSW Mental Health Line

O le Mental Health Line e avanoa mo soo se tagata i NSW, 24 itula i leaso 7 aso o le vaiaso i le 1800 011 511 https://www.health.nsw.gov.au/mentalhealth/Pages/Mental-Health-Line.aspx

Transcultural Mental Health Centre (TMHC)

E maua le 'au'aunaga lenei i vaega uma o le Setete o NSW, ma e aofia ai mataupu i togafitiga, fautuaga, su'esu'ega o gasegase ma soo se fesoasoani i mataupu i le malamalama i gasegase o le mafaufau. https://www.dhi.health.nsw.gov.au/transcultural-mental-health-centre

O 'au'aunaga a le TMHC e maua fua mai mai tagata ua iai le tomai faapitoa ma foma'i mo i latou o loo a'afia i gasegase o le mafaufau ma o latou aiga, ma e aofia ai tagata e tautatala i lau gagana, pe a feso'ota'i i le TIS is available https://www.tisnational.gov.au/ mo gagana e le mafai ona tautatala ai le aufaigaluega a le TMHC.

'Au'aunaga mo tagata na sauaina ma faataugaina - Service for the Treatment and Rehabilitation of Torture and Trauma Survivors, STARTTS

E maua i le STARTTS 'au'aunaga ma lagolago mo tagata ua a'afia i gasegase o le mafaufau ona sa sauaina ma faataugaina i atunu'u na afua mai ai - i taua ma fevaevaea'iga, ma fesoasoani e toe opogi ma fuata'ina se olaga fou i Ausetalia nei.  https://www.startts.org.au/

E maua i le TIS fesoasoani faamatala'upu https://www.tisnational.gov.au/ mo gagana e le mafai ona tautatala ai le aufaigaluega a le STARTTS.

Victoria


Tagata na faataugaina - Foundation House for Survivors of Torture

O le faalapotopotoga lenei e maua ai fesoasoani mo tagata sulufa'i i gagana Igilisi, Arapi,  Burmese, Hakha Chin, Dari, Dinka, Karen, Persian, Swahili, Tamil ma le Tigrinya. https://foundationhouse.org.au/for-clients/client-services/

Sa'ili iinei pe e te faamalieina aiaiga e maua ai lenei 'au'aunaga: https://foundationhouse.org.au/for-clients/make-a-referral/

E maua mai le TIS https://www.tisnational.gov.au/ fesoasoani faamatala'upu mo gagana e le tautatala ai le aufaigaluega.

E maua fo'i i le Setete o Vitoria se lisi o faamatalaga i 'au'aunaga mo gasegase o le mafaufau i le tele o gagana. O se galuega na lalamua ai le malo Setete o Vitoria, ae faafoe e le Centre for Culture: https://www.healthtranslations.vic.gov.au/

E iai ma isi 'au'aunaga e 2 a le malo Setete i Vitoria mo tagata e iai mana'oga faapitoa o le mafaufau:

Action on Disability in Ethnic Communities (ADEC)

O le ADEC e i lalo o le faamalu o le Transcultural Mental Health Access Program (TMHAP) mo le faamoemoe e faafaigofie ona maua e tagata fai mai 'au'aunaga ma fesoasoani i o latou faafitauli i gasegase o le mafaufau.  

E fesoasoani fo'i i le faatulagaina o polpokalame e aloa'ia ma faatauaina ai tu ma aganu'u ma gagana a isi tagata - http://www.adec.org.au/index.php/programs/mental-health


Victorian Transcultural Mental Health (VTMH)

Sa masani ona faaigoaina o le Victorian Transcultural Psychiatry Unit (VTPU), o le VTMH e faapitoa ana 'au'aunaga i tagata mai atunu'u fai mai e iai mana'oga faapitoa o le mafaufau.

E aofia ai le iloiloina o i latou o loo faia le tiute o le tautua ma tulei le faatauaina o 'au'aunaga e fetaui tonu ma le tagata o loo tautuaina: http://www.vtmh.org.au/

Queensland


O le Queensland Transcultural Mental Health Centre (QTMHC)

O le QTMHC o se 'au'aunaga faapitoa e ta-aofia atoa ai le Setete i 'au'aunaga mo tagata fai mai e le o le gagana muamua le Igilisi i mataupu i le tausiga ma fesoasoani.

O le Queensland Program of Assistance to Survivors of Torture and Trauma (QPASTT)

E maua i le  QPASTT faamatalaga tala feagai i fesoasoani mo tagata e sauaina ma faataugaina ae maise i latou na sulufa'i mai i Ausetalia mai atunu'u na sauaina ai. 

E mafai ona maua atu ai fesoasoani fautua ma lagolago i le: https://qpastt.org.au/

O le World Wellness Group

O le Brisbane-based World Wellness Group e faamautu i Brisbane, ma e maua atu ai fesoasoani i tagata e le o le gagana muamua le ganana Igilisi: 

O le Harmony Place

O le Harmony Place, e le o se matagaluega a le malo ae maua atu ai fesoasoani lagolago mo tagata fai mai e le o le gagana muamua le Igilisi. E mafuli la latou fesoasoani i tagata fai mai ma alatou fanau i le 12 tausaga le matutua. E malosi tele le 'au'aunaga lenei i pitonu'u ma taulaga o Southeast Queensland, Brisbane, Logan, Ipswich ma le Gold Coast. http://harmonyplace.org.au/

O le Mental Health Line

Numera 1300 MH CALL (1300 642255) o se numera puipuia mo 'au'aunaga soifua maloloina o le mafaufau mo tagata i Queensland e mana'omia fesoasoani i mataupu o gasegase o le mafaufau. 
Maua fesoasoani faamatala'upu i le TIS https://www.tisnational.gov.au/

Northern Territory


O 'au'aunaga a le MHACA (Central Australia)

O 'au'aunaga a le MHACA e mauaina e tagata e i luga atu o le 18 tausaga le matutua ua faamaonia e foma'i le a'afia i gasegase o le mafaufau. E maua fesoasoani i gagana Saina, Urdu, Irish ma le Hindi: https://mhaca.org.au/

O le TeamHealth (Darwin)

O 'au'aunaga a le TeamHealth e aofia ai fesoasoani ma lagolago i tagata i le NT e a'afia i gasegase o le mafaufau ma o loo i se tulaga lamatia ma le tagolima: https://www.teamhealth.asn.au/ Maua fesoasoani faamatala'upu i le TIS i gagana e 'ova i le 80: https://www.tisnational.gov.au/

Melaleuca Refugee Centre

O le 'au'aunaga lenei e le o i lalo o le faamalu o se matagaluega o le malo, ae o loo fesoasoani ma lagolago i tagata sulufa'i mai, o latou aiga ma fanau. E leai se totogi o lenei 'au'aunaga: http://www.melaleuca.org.au/

O le Northern Territory Mental Health Coalition (NTMHC)

O le NTMHC o le tino autu lea o 'au'aunaga ma tautua i mataupu i le maloloina o le mafaufau i le Northern Territory https://www.ntmhc.org.au/


Northern Territory Mental Health Line: 1800 682 288

O fesoasoani uma i le maloloina o le mafaufau, e mafai ona maua i le Mental Health Helpline: https://www.tisnational.gov.au/

Western Australia


O le Association for Services to Torture and Trauma Survivors (ASeTTS)

E mafai ona maua 'au'aunaga i le ASeTTS i ganana Arapi, Dinka, Caren ma Kirundi. https://asetts.org.au/our-services/counselling/

West Australian Transcultural Mental Health Centre

O le 'au'aunaga lenei e maua i le falema'i le Royal Perth Hospital e faatlou mo gasegase ua faato'a tete'a mai le falema'i. Maua faamatala'upu : https://www.healthdirect.gov.au/australian-health-services/20072382/west-australian-transcultural-mental-health-centre/services/perth-6000-50-murray-street

Tasmania


Le Phoenix Centre

O le Phoenix Centre e faagaoioi mai totonu o le Migrant Resource Centre ma e maua atu ai fesoasoani faapitoa i sauaga ma a'afiaga o tagata na faataugaina. E maua atu ai fesoasoani lagolago i tagata na a'afia i ia sauaga mo lo latou ola manuia. O le Phoenix Centre, e iai ona ofisa i Hobart ma Launceston ae maua ana 'au'aunaga i le Setete atoa i le: https://mrctas.org.au/phoenix-centre/

E ofoina e le malo Setete i Tasmania 'au'aunaga mo tagata uma e iai mana'oga faapitoa matuia i gasegase o le mafaufau, e auala atu i ana falema'i, poo isi tautua faapiroa mo le togafitia  o nei gasegase ma 'au'aunaga GP. 
Mo nisi faamatalaga i le Mental Health Services, asiasi i le: http://www.dhhs.tas.gov.au/mentalhealth/mhs_tas Pe vala'au le 1800 332 388

Australian Capital Territory (ACT)


O le Companion House, Assisting Survivors of Torture and Trauma

E maua atu ai fesoasonai mo tagata sulufa'i pe sa'ili lafitaga na sauaina pe na faataugaina O le galuega a le Companion House, e fesoasoani e toe fotu'ai se soifuaga fou ma taumafai e faagalo mafatiaga o le tuana'ai. 

Maua fesoasoani fautua mai le 'au'aunaga i le: http://www.companionhouse.org.au/

E iai fo'i le laina fesoasoani a le malo teritori i le ACT (1800 629 354 or 02 6205 1065) or through this website: https://www.health.act.gov.au/services-and-programs/mental-health/getting-help

South Australia


Relationships Australia

O le Personal Education and Community Empowerment (PEACE), o se 'au'aunaga mo tagata uma e le o le gagana muamua le Igilisi, tusa poo le a le tulaga o iai o latou Visa. E maua fesoasoani mo tagata uma ma o latou aiga i le: https://www.rasa.org.au/services/couples-families/peace-multicultural-services/


O le Survivors of Torture and Trauma Assistance and Rehabilitation Service, STTARS

O le STTARS o se 'au'aunaga faapitoa mo tagata sulufa'i i ni faafitauli faalemfaufau o loo feagai ma i latou. E leai se totogi o le 'au'aunaga, ma e maua i soo se taimi poo le a lava le 'umi na iai se tagata i Ausetalia. E ia le lisi faatalitali a le STTARS, ae 'ave le faamuamua i tagata e sili ona mana'omia le fesoasoani.  

E leai se totogi o le 'au'aunaga a le STTARS, ma e malu puipuia ou faamatalaga, ma avanoa fesoasoani faamatala'upu. 

Mo nisi faamatalaga i nei 'au'aunaga, faamolemole asiasi i le: https://www.sttars.org.au/

 


 


Share

Published

Updated

By SBS/ALC Content
Presented by Ioane Tiperio Lafoa'i
Source: SBS

Share this with family and friends


Follow SBS Samoan

Download our apps
SBS Audio
SBS On Demand

Listen to our podcasts
Independent news and stories connecting you to life in Australia and Samoan-speaking Australians.
A podcast series exploring the world of rugby league from a Samoan perspective.
Get the latest with our exclusive in-language podcasts on your favourite podcast apps.

Watch on SBS
SBS World News

SBS World News

Take a global view with Australia's most comprehensive world news service