Tunatumia lava wa inzi wa askari mweusi ambao kiufundi ni funza, hali inayofanya watu wengi wahisi wasiwasi kidogo. Lakini hawa ni wadudu wazuri sana kwa sababu wanakula mabaki ya chakula kama kazi yao na siyo vimelea wala wadudu waharibifu. Kwa hivyo, ni rahisi sana kuwafuga bila hatari.Olympia Yarger
Katika kiwanda cha GOTERRA kilichoko magharibi mwa Sydney, wadudu wanakua wakubwa kwa kula mabaki ya chakula. Ingawa ufugaji wa lava wa inzi si kazi kwa kila mtu, Bi Yarger anasema amepata sehemu yake maalumu!
Wakati linapokuja suala la mabuu kwenye boksi, kusimamia taka za chakula na kutoa protini duniani, sisi ni namba moja.Bi Yarger
Ni ushindi kwa GOTERRA, wadudu wanatoa mbolea kwa ajili ya mashamba. Kama anavyosema mkuu wa uwekaji endelevu Justin Frank, mwishoni mwa maisha yao mabuu huuuzwa kama chakula cha kuku.
Kuku wanapenda. Wameumbwa kula lava na wadudu, kwa hivyo wanapenda. Ni nzuri sana kwa afya ya utumbo wao, lakini pia ina asidi za amino ambazo husaidia kutengeneza mayai.Justin Frank
Na hakuna upungufu wa taka za chakula zinazohitajika kusindika, na zaidi ya tani milioni 7.6 zinatupwa kila mwaka. Daktari Lisa Bai ni mtafiti katika Shule ya Uhandisi wa Kemikali, Chuo Kikuu cha Queensland, na ni mtaalam wa taka za chakula.
Gharama ya uchumi wa Australia ni karibu dola bilioni 36 kila mwaka. Kwa kila kaya, huenda ikisababisha sisi kupoteza karibu dola 2,500 kila mwaka. Hiyo ni namba ya kushtuaLisa Bai
Serikali za majimbo zinachukua hatua kuhusiana na taka za nyumbani. Katika majimbo kadhaa, ikiwa ni pamoja na NSW, wafanyabiashara pia wataombwa kushiriki hivi karibuni!
Alexandra Geddes ni Mkurugenzi Mtendaji wa Programu na Ubunifu katika Mamlaka ya Ulinzi wa Mazingira New South Wales au EPA.
Mwaka ujao, kuna sheria mpya zitakazoanza kutekelezwa kwa ajili ya kuchakata chakula na kupunguza kiasi cha taka za chakula kinachokwenda kwenye taka za kufukiwa ardhini. Kuanzia tarehe 01-07-2026, biashara kubwa zinazozalisha chakula kama vile maeneo ya ukarimu, taasisi za elimu, vituo vya marekebisho na maduka makubwa zitahitaji kutenganisha taka zao za chakula kutoka taka za kawaida. Kufikia mwaka 2030, kaya zote katika New South Wales zitahitaji kutenganisha taka zao.Alexandra Geddes
Kwa nini sheria mpya? Hii ni kwa sababu, Bi Geddes anasema, tunakaribia kumaliza nafasi ya kutupa taka.
Kuna mgogoro wa dampo. Tutakuwa tumeishiwa na uwezo wa dampo kufikia mwaka wa 2030. Twajua kuwa kati ya robo na theluthi ya taka zinazozalishwa ni taka za chakula. Tunahitaji kuondoa takataka hizi kutoka kwenye dampo.Alexandra Geddes
Wanaopigania mazingira wanasema kwamba kupunguza taka za chakula kwa nusu ifikapo mwaka wa 2030 kunaweza kuleta manufaa ya dola bilioni 58 kwa uchumi - lakini pia kuna changamoto, kama anavyoeleza Daktari Bai.
Tatizo linalokua kwa kasi zaidi katika usimamizi na matibabu ya taka za chakula ni uchafuzi. Viwango vya uchafuzi vinaongezeka. Si tu tunakuta metali na kioo kwenye taka, tunaona pia PFAS na microplastiki zinazokusanyika katika taka hii. Na hili linaanzisha hatari halisi.Lisa Bai
Ndiyo maana tunahitaji kusafisha namna tunavyofanya mambo, kulingana na Bi. Geddes wa EPA:
Sheria zinabainika sana. Ni taka za chakula na mabaki ya chakula pekee yanayoweza kutenganishwa kwa ajili ya chakula, hakuna plastiki, hakuna metali, na hakuna kitu kingine. Tunafahamu kuwa jamii zetu zinafuata hatua hii katika ngazi ya kaya. Tunafahamu pia kuwa biashara zitaanza kufuata wakati amri zitakapoanza kutoka mwaka ujao kwa sababu ni muhimu sana kuweka mkondo safi wa nyenzo za kikaboni zitakazotumiwa kwa vitu kama mbolea.Geddes
Kutenganisha plastiki na chakula ni mchakato wa polepole, lakini Bi Geddes anasema kila kilo iliyotumika upya husaidia mazingira.
Wakati taka za chakula zinapooza kwenye dampo, zinatoa methane. Methane ni gesi ya chafu yenye nguvu mara 24 zaidi kuliko dioksidi kaboni. Hivyo, kuna faida halisi za kupunguza utoaji wa gesi za chafu kwa kutenganisha chakula chenu na kukiruhusu kugeuzwa kuwa mboji.
Mkulima wa kondoo aliyekuwa mjasiriamali, Olympia Yarger, anasema kuchukua thamani kutoka kwenye taka za chakula pia ni biashara nzuri.
Tulikuwa na ndoo moja ndogo kwenye gereji yangu mnamo 2016 na sasa tupo katika maeneo saba katika majimbo manne nchini Australia leo. Kwa hivyo katika miaka tisa tumepanuka kwa kiasi kikubwa. Australia inajaribu sana kote katika serikali za majimbo na serikali kuu kutazama miundombinu yao ya taka na kutafuta njia za kuboresha au kuwekeza katika urejelezaji na fursa za kuongeza uwezo wetu wa kuepusha vitu kutupwa ardhini. Na kwa hivyo kama tunaweza kutumia teknolojia kuanzisha uchumi unaozunguka, basi tunashinda pande zote mbili za msururu wetu wa thamani.Olympia Yarger
