รัฐบาลกลางออสเตรเลียประกาศขยายมาตรการ ห้ามเด็กอายุต่ำกว่า 16 ปีใช้สื่อสังคมออนไลน์ ให้ครอบคลุมถึงแพลตฟอร์ม ยูทูบ (YouTube)
มาตรการดังกล่าวมีขึ้นตามคำแนะนำของ คณะกรรมการกำกับดูแลความปลอดภัยทางออนไลน์ (e-Safety Commissioner) อย่างไรก็ตาม มีเสียงวิจารณ์จากหลายฝ่ายที่เรียกร้องให้รัฐบาลเดินหน้าปฏิรูปเชิงลึก มุ่งเป้าไปที่การกำกับดูแลแพลตฟอร์มสื่อสังคมออนไลน์โดยรวม
เสียงจากผู้สูญเสียและผู้ผลักดันมาตรการ
ผู้ปกครอง 3 คน ซึ่งสูญเสียบุตรหลานจากผลกระทบของการใช้สื่อสังคมออนไลน์ ได้นำเรื่องราวความสูญเสียของตนไปบอกเล่าโดยตรงถึงสำนักงานนายกรัฐมนตรี หนึ่งในนั้นคือ มีอา แบนนิสเตอร์ (Mia Bannister) ซึ่งสูญเสียลูกชาย โอลลี (Ollie) เมื่อปีที่ผ่านมา ขณะเขามีอายุเพียง 14 ปี เธอกล่าวว่า
“แม้ข้อจำกัดนี้จะเป็นเพียงจุดเริ่มต้นที่จำกัดเฉพาะการสร้างบัญชี แต่ก็ถือเป็นก้าวแรกที่ดี เราจะไม่หยุดเรียกร้องให้เกิดการปฏิรูปอย่างแท้จริงและมีความหมาย เราจะร่วมกันสร้างการเปลี่ยนแปลง และเดินหน้าต่อไปด้วยกัน”
เหตุผลและท่าทีรัฐบาล
นาง อนิกา เวลส์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคมและสื่อสารของรัฐบาลสหพันธรัฐ ระบุว่าการตัดสินใจครั้งนี้มีขึ้นหลังได้รับคำแนะนำจาก จูลี อินแมน แกรนท์ กรรมาธิการกำกับดูแลความปลอดภัยทางออนไลน์ พร้อมย้ำว่าเด็กอายุต่ำกว่า 16 ปียังคงสามารถใช้งาน YouTube Kids ได้ตามปกติ เธอกล่าวว่า
“ข้อมูลชี้ชัดว่า เด็กออสเตรเลีย 4 ใน 10 คน รายงานว่าอันตรายล่าสุดที่เผชิญเกิดขึ้นบนยูทูบ เราในฐานะพ่อแม่พยายามปกป้องลูกอย่างดีที่สุด แต่การใช้อินเทอร์เน็ตก็เหมือนการสอนลูกว่ายน้ำในมหาสมุทรที่เต็มไปด้วยคลื่นแรงและฉลาม ต่างจากสระน้ำชุมชนที่ปลอดภัยกว่า เราอาจควบคุมทะเลไม่ได้ แต่เราสามารถจัดการกับ ‘ฉลาม’ ได้”
โซเชียลมีเดียอาจมีพื้นที่ของมัน แต่ไม่ควรมีที่ว่างให้กับอัลกอริทึมที่คุกคามเด็ก ๆ มาตรการนี้อาจไม่ใช่ทางแก้สมบูรณ์ แต่เป็นนโยบายที่สำคัญเกินกว่าจะนิ่งเฉยอนิกา เวลส์ รัฐมนตรีว่าการกระทรวงคมนาคมและสื่อสารของรัฐบาลสหพันธรัฐ กล่าว
เสียงวิจารณ์จากสังคมและผู้ใช้แพลตฟอร์ม
มาตรการนี้ได้รับเสียงสนับสนุนจากผู้ปกครองหลายครอบครัว แต่ก็มีความเห็นต่างจากบางฝ่าย เช่น ลีโอ พูญลิซี (Leo Puglisi) ผู้ก่อตั้งสำนักข่าวออนไลน์ 6 News ตั้งแต่สมัยยังเรียนประถม ซึ่งกังวลว่าการแบนนี้อาจจำกัดการเข้าถึงข้อมูลของวัยรุ่น
“มาตรการนี้ปิดกั้นการเข้าถึงข่าวสารของวัยรุ่น ไม่ใช่แค่จาก 6 News แต่รวมถึงสำนักข่าวอื่น ๆ ที่เผยแพร่เนื้อหาผ่านออนไลน์ เด็ก ๆ อาจไม่ได้ดูทีวีหรือฟังวิทยุ แต่พวกเขาเห็นข่าวทางออนไลน์ การแบนนี้เท่ากับตัดช่องทางเหล่านั้นออกไป หรืออย่างน้อยก็ดูเหมือนพยายามทำเช่นนั้น”
ด้าน เกรซ มัลกรูว์ (Grace Mulgrew) ยูทูบเบอร์ชื่อดัง กล่าวว่า
“วิดีโอของฉันอาจถูกแนะนำให้ผู้ชมน้อยลง เพราะเด็ก ๆ ที่ใช้บัญชีของพ่อแม่จะได้รับเนื้อหาตามที่พ่อแม่ดูอยู่ ซึ่งอาจกระทบวิธีการแนะนำวิดีโอ โดยเฉพาะกับยูทูบเบอร์หน้าใหม่ที่ต้องการสร้างฐานผู้ชมวัยรุ่น นี่อาจทำให้ยากขึ้นมากในการเข้าถึงกลุ่มเป้าหมาย”
ข้อถกเถียงในรัฐสภาและภาคเทคโนโลยี
มาตรการดังกล่าวยังถูกวิจารณ์ภายในรัฐสภา โดย เท็ด โอ’ไบรอัน (Ted O'Brien) รองผู้นำฝ่ายค้าน ระบุว่า
“แม้ความปลอดภัยของเด็กต้องมาก่อน แต่สิ่งที่น่าสงสัยคือ รัฐบาลไม่ได้ชี้แจงจุดยืนนี้ก่อนการเลือกตั้ง และเพิ่งเปลี่ยนท่าทีในตอนนี้”
โฆษกด้านการสื่อสารของพรรคกรีนส์ ซาราห์ แฮนสัน-ยัง (Sarah Hanson-Young) กล่าวเสริมว่า
“เป็นความคิดเพ้อฝันที่จะเชื่อว่า Google จะทำสิ่งที่ถูกต้องโดยสมัครใจ พวกเขาต้องถูกบังคับด้วยกฎหมายให้มีหน้าที่ดูแลที่มีผลบังคับใช้ และต้องขอใบอนุญาตดำเนินการ”
บริษัทแม่ของยูทูบ Google มีกำหนดจัดงานใหญ่ที่รัฐสภาออสเตรเลียในสัปดาห์นี้ แต่เลื่อนออกไปเพื่อแสดงความเคารพต่อครอบครัวผู้สูญเสีย หลังจากก่อนหน้านี้เพิ่งขู่ดำเนินการทางกฎหมายกับรัฐบาล
โฆษกของยูทูบย้ำว่า ยูทูบเป็นแพลตฟอร์มแบ่งปันวิดีโอ ไม่ใช่สื่อสังคมออนไลน์ และจะพิจารณาก้าวต่อไปหลังประกาศมาตรการนี้ ผู้ก่อตั้ง Digital Rights Watch ลิซซี โอ’เชีย (Lizzie O'Shea) กล่าวว่า
“รัฐบาลมีบทบาทสำคัญในการกำกับดูแลบริษัทเทคโนโลยีขนาดใหญ่เพื่อความปลอดภัยของผู้ใช้ แต่การแบนแบบเบ็ดเสร็จมีปัญหาทางเทคนิคและอาจเบี่ยงเบนความสนใจจากการปฏิรูปด้านอื่น ๆ สิ่งที่ควรทำคือปฏิรูปกฎหมายความเป็นส่วนตัวอย่างจริงจัง เพื่อจัดการกับโมเดลธุรกิจที่เป็นต้นเหตุของฟีเจอร์ที่เป็นอันตรายเหล่านี้”
มาตรการห้ามเด็กอายุต่ำกว่า 16 ปีสร้างบัญชีผู้ใช้ยูทูบ จะมีผลบังคับใช้ตั้งแต่วันที่ 10 ธันวาคมนี้
ติดตามข่าวสารล่าสุดจากออสเตรเลียและทั่วโลกเป็นภาษาไทยจากเอสบีเอส ไทย ได้ที่ เว็บไซต์ หรือ Facebook และ Instagram
เรื่องราวที่เกี่ยวข้อง
เด็กอายุเท่าไหร่ถึงควรเล่นโซเชียลมีเดีย?
