ཨོ་སི་ཊོ་ལི་ཡའི་ནང་རྒན་ཡོལ་གསོག་དངུལ་ལམ་ལུགས་འགྲེལ་བརྗོད།

རྒན་ཡོལ་གསོག་དངུལ་ནི་ཨོ་སི་ཊོ་ལི་ཡའི་ནང་རང་ཉིད་ལོ་ན་རྒན་ཁོག་ཆགས་དུས་བེད་སྤྱོད་གཏོང་ཆོག་པའི་གསོག་དངུལ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཆགས་ཡོད། འོན་ཀྱང་ཆེད་མཁས་པ་ཚོས་གཞིས་སྤོས་ལ་སླེབས་ནས་ལས་ཀ་བྱེད་མཁན་ཚོས་དེའི་ཐད་དོ་སྣང་མི་བྱེད་པས་རྐྱེན་གྱིས་རྒན་ཡོལ་གསོག་དངུལ་ཐད་གྱོང་རག་པ་དང་། གསོག་དངུལ་དང་འབྲེལ་བའི་དགོས་མེད་ཀྱི་གླ་ཆ་དང་དངུལ་འཁྱེར་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པའི་ཉེན་བརྡ་བཏང་འདུག

Piggy bank

About a quarter of all super account holders in Australia end up with multiple super funds, paying unnecessary fees and premiums. Source: Getty Images

རྒན་ཡོལ་གསོག་དངུལ་ནི་ཁྱེད་རང་གིས་ལས་ཀ་བྱས་པའི་གླ་ཆའི་ཡོང་འབབ་ལས་ཆ་ཤས་ཤིག་ཟུར་དུ་གསོག་ནས་ཐེབས་རྩ་དེ་ཁྱེད་རང་ཉིད་རྒན་ཡོལ་ཞུས་རྗེས་བེད་སྤྱོད་གཏོང་ཆེད་དུ་ཡིན། རྒན་ཡོལ་གསོག་དངུལ་འགན་ལེན་ནི་ཁྱེད་རང་གི་གླ་ཆ་ལས་བརྒྱ་ཆ་ཉུང་ཉུང་ཞིག་ལས་ཀའི་སྦྱིན་བདག་གིས་ངེས་པར་དུ་ཁྱེད་རང་གི་གསོག་དངུལ་ནང་བླུག་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། 

ད་ལྟའི་ཆར་རྒན་ཡོལ་གསོག་དངུལ་འགན་ལེན་གྱི་བརྒྱ་ཆ་ ༩་༥ ཡིན་ཡང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༡ ཟླ་ ༧ ནས་བཟུང་བརྒྱ་ཆ་ ༡༠ བར་ཡར་འཕར་གྱི་ཡོད་པ་རེད། 


དོན་དག་སྙིང་བསྡུས།

  • ད་ལྟའི་ཆར་རྒན་ཡོལ་གསོག་དངུལ་འགན་ལེན་གྱི་བརྒྱ་ཆ་ ༩་༥ ཡིན་ཡང་། ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༡ ཟླ་ ༧ ནས་བཟུང་བརྒྱ་ཆ་ ༡༠ བར་ཡར་འཕར་གྱི་ཡོད་པ་རེད། 
  • ཨོ་སི་ཊོ་ལི་ཡའི་ནང་ལས་ཀ་བྱེད་མཁན་བཞི་ཆ་གཅིག་ཙམ་ལ་རྒན་ཡོལ་གསོག་དངུལ་ཐེབས་རྩ་གཅིག་ལས་མང་བ་བཟོས་ཡོད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་དེས་ཁྱེད་རང་གི་རྒན་ཡོལ་གསོག་དངུལ་བསགས་ཚད་ཉུང་དུ་གཏོང་གི་ཡོད།
  • ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༡ ཟླ་ ༧ ནས་བཟུང་གསོག་དངུལ་ཐེབས་རྩ་ཁ་བྱང་ལས་ཀ་བྱེད་མཁན་སོ་སོ་དང་མཉམ་སྦྱར་བྱ་རྒྱུ་སྟབས། མམ་འོངས་པར་ལས་ཀ་བརྗེ་པོ་རྒྱག་དུས་སོ་སོ་རང་ཉིད་ཀྱིས་དོ་དམ་བྱེད་ཆོག

མི་སུ་ཞིག་གིས་དཔྱ་ཁྲལ་མ་སྤྲོད་སྔོན་ནས་ཁྱོན་ཟླ་བ་རེར་ཨོ་སྒོར་ ༤༥༠ ལས་མང་བ་གསོག་ཐུབ་ཀྱི་ཡོད་ཚེ་སྦྱིན་བདག་གིས་ལས་ཀ་བྱེད་མཁན་དེ་ལ་རྒན་ཡོལ་གསོག་དངུལ་སྤྲོད་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད།
Retired men and women playing
According to the Association of Super Funds Australia, an individual retiring today would need $28,179 and a couple $40,739, to live a modest retired life. Source: Getty Images

རྒན་ཡོལ་གསོག་དངུལ་གསོག་སའི་ཁ་བྱང་མང་པོ་ཞིག་བཟོས་ན་དེས་ཁྱེད་རང་གི་གསོག་དངུལ་ལ་སྐྱོན་རྒྱག་གི་ཡོད། འོན་ཀྱང་གཞིས་སྤོ་དུ་ཡོང་མཁན་དང་ལྷག་པར་དུ་གསར་དུ་འབྱོར་མཁན་དེ་ཚོས་རྒན་ཡོལ་གསོག་དངུལ་གྱི་འགྲོ་སྟངས་གང་འདྲ་ཡིན་མིན་ཤེས་ཀྱི་མེད། 

མེལ་བྷོན་དུ་བརྟེན་གཞི་བྱས་ཡོད་པའི་ FWCG ཞེས་པའི་ཚོགས་པ་ཞིག་གི་དངུལ་རྩིས་སློབ་སྟོན་པ་རཱ་ཤེ་ཤི་ Rashesh Bhavsar ལགས་ཀྱིས་མི་མང་པོ་ཞིག་གིས་གསོག་དངུལ་ཐེབས་རྩ་ཁག་ཁ་ཤས་ཡོད་ན་མེད་པ་བཟོ་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། གང་ཡིན་ཟེར་ན་ཁྱེད་རང་ལ་གསོག་དངུལ་ཐེབས་རྩ་གཅིག་ལས་མང་བ་ཡོད་ཚེ་ཚང་མ་ནས་གླ་ཆ་བླངས་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་རེད་ཅེས་གསུངས་འདུག

ཁོང་གིས་མི་ཚོས་ལས་ཀ་བརྗེ་པོ་རྒྱག་ཐེངས་རེར་གསོག་དངུལ་གྱི་ཐེབས་རྩ་ཡང་གཞན་ཞིག་བཟོས་ནས་ཐེབས་རྩ་མ་འདྲ་བ་མང་པོ་ཆགས་པ་དང་། ཁོང་ཚོས་རྒན་ཕོག་གསོག་དངུལ་ཐེབས་རྩ་དེ་ཚོ་ལ་གླ་ཆ་མཐོ་པོ་སྤྲོད་བཞིན་ཡོད་པ་རེད། དེ་འདྲ་སོང་ཙང་མི་རེར་གསོག་དངུལ་ཐེབས་རྩ་མ་འདྲ་བ་ཁག་བཞི་ལྔ་དེ་འདྲ་ཆགས་དུས་དེ་ཚོ་ཚང་མས་གླ་ཆ་ལེན་འགྲོ་བཞིན་་ཡོད་པ་རེད། ཁོང་ཚོའི་གསོག་དངུལ་ཐེབས་རྩའི་ཁ་བྱང་ཁ་ཤས་ནང་ལ་གསོག་དངུལ་མེད་པར་ཀླད་ཀོ་ཆགས་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པ་རེད་ཅེས་གསུངས་འདུག

ཨོ་སི་ཊོ་ལི་ཡའི་དཔྱ་ཁྲལ་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་བར་ལྟར་ན། ཨོ་སི་ཊོ་ལི་ཡའི་ནང་མི་བཞི་ཆ་གཅིག་ཙམ་གྱིས་གསོག་དངུལ་གྱི་ཐེབས་རྩ་ཁ་བྱང་གཅིག་ལས་མང་བ་བཟོས་ཡོད་འདུག

ཐེབས་རྩ་ཁག་སོ་སོ་ནས་གླ་ཆ་ལེན་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་སྟབས། མི་མང་པོ་ཞིག་གིས་གསོག་དངུལ་ཐེབས་རྩ་ཁག་ཅིག་གི་ཁ་བྱང་ནང་གསོག་དངུལ་མེད་པར་དངུལ་གྲངས་ཀླད་ཀོར་ཆགས་བཞིན་ཡོད་སྐོར་བརྗོད་འདུག

ཕྱི་ལོ་ ༢༠༢༡ ཕྱི་ཟླ་ ༧ ཚེས་ ༡ ནས་བཟུང་ལས་ཀ་སྤྲོད་མཁན་གྱིས་ལས་ཀ་བྱེད་མཁན་རྣམས་ལ་རྒན་ཡོལ་གསོག་དངུལ་གྱི་ཐེབས་རྩ་གང་ཞིག་ཏུ་ཁ་བྱང་བཟོ་དགོས་མིན་ངོ་སྤྲོད་དགོས་འདུན་མི་སྟོན་པར་ལས་ཀ་བྱེད་མཁན་སོ་སོ་ནས་ཁ་བྱང་གང་ཞིག་ཏུ་གསོག་གི་ཡིན་མིན་བལྟ་ཆོག་གི་ཡོད་པ་རེད།

ཁྱེད་རང་གི་རྒན་ཡོལ་གསོག་དངུལ་དེ་རྒན་ཡོལ་ཞུས་རྗེས་དང་ཡང་ན་ལོ་ན་ ༦༥ ལས་བརྒལ་རྗེས་མ་གཏོགས་མར་འདོན་ཆོག་གི་མེད་པ་རེད། མཚམས་རེར་གནས་སྟངས་ཤིག་གི་འོག་གྲངས་ཚད་ཧ་ཅང་ངེས་ཅན་ཞིག་བཏོན་ཆོག་པ་ཡོང་གི་ཡོད།
A food delivery rider
During the COVID-19 pandemic, 4.8 million workers accessed their super early. Source: Rio Helmi/LightRocket via Getty Images
ཨོ་སི་ཊོ་ལི་ཡའི་ (APRA) ཞེས་པའི་ཚོགས་པ་ཞིག་གིས་ཡིག་ཆ་སྟོན་པར་ལྟར་ན། ཏོག་དབྱིབས་ནད་ཡམས་ཐོག་མར་ཁྱབ་བརྡལ་གྱི་སྐབས་སུ་ཨོ་སི་ཊོ་ལི་ཡའི་མི་མང་ས་ཡ་ ༤་༨ ཙམ་རྒན་ཡོལ་གསོག་དངུལ་ནང་འཛུལ་ཞུགས་བྱས་ཡོད་སྐོར་གསལ་འདུག

ཁྱེད་རང་གི་གསོག་དངུལ་ཉུང་ཉུང་ལས་བྱུང་མེད་ཚེ་སྒྱུར་བཅོས་གཏོང་ཐབས།

ཨོ་སི་ཊོ་ལི་ཡ་དང་ནེའུ་ཛི་ལན་ཌིའི་རྩིས་ཁྲ་སྒྲིག་གཞི་སྐོར་ཆེད་མཁས་པ་དང་རྒན་ཡོལ་གསོག་དངུལ་གྱི་འགན་འཛིན་ 

Tony Negline ལགས་ཀྱིས་མི་སུ་ཞིག་གིས་སྔོན་མ་ནས་རྒན་ཡོལ་གསོག་དངུལ་ནང་ཞུགས་ཡོད་ཚེ་གླ་ཆ་ནས་གྱོང་གུད་སྒྱུར་བཅོས་གཏོང་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད་ཅེས་གསུངས་འདུག

ཁོང་གིས་དཔེར་ན་གལ་སྲིད་ཁྱེད་རང་ལ་ལོ་གཅིག་ལ་གླ་ཆ་ཨོ་སྒོར་ ༤༠༠༠༠ རག་གི་ཡོད་ན། ཁྱེད་རང་གིས་ཁྱེད་ཀྱི་སྦྱིན་བདག་ལ་ཨོ་སྒོར་ ༣༧༠༠༠ ཐམ་པ་དེ་གླ་ཆ་ལྟ་བུར་སྤྲོད་པ་དང་། གཞན་སྒོར་མོ་ ༣༠༠༠ ཐམ་པ་དེ་སྦྱིན་བདག་གིས་ཞལ་འདེབས་ལྟར་བུ་ཁྱེད་རང་གི་གསོལ་དངུལ་ནང་ཐོལ་པ་བླུག་རོགས་ཞུ་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། 

གླ་ཆ་ཡོང་སྒོར་དམའ་བའི་མི་རྣམས་ཀྱི་ཆེད་དུ་གཞུང་ལ་(རྒན་ཡོལ་གསོག་དངུལ་མཉམ་འབྲེལ་ཞལ་འདེབས་འཆར་གཞི་) Super co-contribution scheme ཞིག་ཡོད་པས་དེས་ཁྱེད་རང་གི་རྒན་ཡོལ་གསོག་དངུལ་ནང་དངུལ་ཁ་སྣོན་རྒྱག་གི་ཡོད།

སྐུ་ཞབས་ནེག་ལེན་  Negline ལགས་ཀྱིས་གལ་སྲིད་སུ་ཞིག་གིས་ལོ་གཅིག་གི་ནང་ཨོ་སྒོར་ ༤༡༠༠༠ ལས་ཉུང་བ་མ་གཏོགས་གསོག་ཐུབ་ཀྱི་མེད་ཚེ། དཔྱ་ཁྲལ་སྤྲད་ཚར་རྗེས་ཨོ་སྒོར་ ༡༠༠༠ ཐམ་པ་ཁྱེད་རང་གི་གསོག་དངུལ་ནང་བླུག་ནས་དཔྱ་ཁྲལ་ལས་ཁུངས་ལ་ཞུ་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད། དཔྲ་ཁྲལ་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་རྗེས་མར་ཨོ་སྒོར་ ༥༠༠ ཐམ་པ་ཁྱེད་རང་གི་གསོག་དངུལ་ནང་བླུག་ཡོང་གི་ཡོད་པ་རེད་ཅེས་གསུངས་འདུག

ཨོ་སི་ཊོ་ལི་ཡའི་རྒན་ཡོལ་གསོག་དངུལ་ཐེབས་རྩ་ཚོགས་པ་ (ASFA) ཞེས་པས་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་བར་ལྟར་ན། མི་སྒེར་པ་དང་བཟའ་ཚང་ལོ་ན་ ༦༥ ཙམ་ལོན་ཚར་རྗེས་རྒན་ཡོལ་རྗེས་དེང་དུས་ཀྱི་འཚོ་བ་སྤྱོད་སྟངས་ལྟར་བྱས་པ་ཡིན་ན། ད་ལྟའི་ཆར་ལོ་རེའི་འགྲོ་གྲོན་དངུལ་འབོར་ཨོ་སྒོར་ ༢༨༡༧༩ དང་ ༤༠༧༣༩ ཙམ་དགོས་ཀྱི་ཡོད་སྐོར་འགྲེལ་བརྗོད་གནང་འདུག
50 dollar notes.
Experts say super is the most tax effective way to saving for the future as super contributions are taxed at a lower rate than the marginal income tax rate. Source: Paul Kane/Getty Images

 འོན་ཀྱང་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ དང་ ༢༠༡༨ ནང་ཨོ་སི་ཊོ་ལི་ཡའི་རྣམ་གྲངས་རིག་པའི་གནས་ཚུལ་བསྡུ་ལེན་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་གནས་ཚུལ་བཏོན་གསལ་ལྟར་ན། སྤྱིར་སྟངས་རྒན་ཡོལ་གསོག་དངུལ་དུས་ཡུན་ལོ་ན་ ༡༥ དང་དེའི་ཡན་ཆགས་ཡོད་པ་རྣམས་ཀྱི་ནང་། སྐྱེས་པ་རྣམས་ཀྱི་ཆ་སྙོམ་གསོག་དངུལ་ཨོ་སྒོར་ ༡༦༨༥༠༠ ཙམ་དང་བུད་མེད་རྣམས་ཀྱིས་གསོག་ཚད་ཆ་སྙོམས་ཨོ་སྒོར་ ༡༢༡༣༠༠ ཙམ་ཡིན་འདུག

སྤྱིར་སྟངས་ཨོ་སི་ཊོ་ལི་ཡའི་ནང་ལོ་ན་ ༦༦ ལོན་པ་དང་དེའི་ཡན་རྣམས་ལ་རྒས་ཕོགས་ཐོབ་ཐང་སྤྲོད་ཀྱི་ཡོད་ཀྱང་། གལ་སྲིད་ཁྱེད་ལ་ཡོང་འབབ་དང་གསོག་དངུལ་གཞན་མེད་ཚེ་རྒས་ཕོགས་གཅིག་པུས་འདང་ངེས་ཤིག་ཆགས་ཐུབ་ཀྱི་མེད་པ་རེད།

སྐུ་ཞབས་བྷ་ཝི་སར་ Bhavsar ལགས་ཀྱིས་རྒན་ཡོལ་གསོག་དངུལ་ནི་མ་འོངས་པར་གསོག་དངུལ་ཆེད་དུ་དཔྱ་ཁྲལ་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་སྤྲོད་མཁན་ལམ་ཁ་ཞིག་ཆགས་ཡོད་སྐོར་བརྗོད་འདུག

ཁོང་གིས་གལ་སྲིད་ཁྱེད་རང་ཡོང་སྒོ་མཐོ་པོ་གསོག་མཁན་ཞིག་ཡིན་ཚེ་དཔྱ་ཁྲལ་བརྒྱ་ཆ་ ༤༧ སྤྲོད་དགོས་ཀྱི་ཡོད་པས། ཁྱེད་རང་གིས་གསོག་དངུལ་ནང་བླུག་ཚེ་དཔྱ་ཁྲལ་བརྒྱ་ཆ་ ༡༥ ཙམ་ལས་འགྲོ་བཞིན་མེད་སྐོར་བརྗོད་འདུག

སྐུ་ཞབས་ Negline ལགས་ཀྱིས་ཁྱེད་རང་གི་ལས་ཀའི་ངོ་བོ་ཇི་ལྟར་ཡིན་མིན་ལ་མ་བལྟོས་པར་ཁྱེད་རང་གི་རྒན་ཡོལ་གསོག་དངུལ་གསོག་འཇོག་བྱ་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན་པ་དང་། དངུལ་ཉུང་ངུ་ཞིག་ཀྱང་མར་མ་བཅོག་པར་དེ་རིང་ནས་བཟུང་ཁྱེད་རང་གིས་ཟུར་ཞིག་ལ་གསོག་དགོས་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་རེད། དངུལ་ཏོག་ཙམ་ཞིག་ཡིན་ནའང་ཁྱེད་རང་གིས་དེ་རིང་ནས་བཟུང་ཟུར་ལ་གསོག་བསྡད་པ་ཡིན་ན། མ་འོངས་པའི་ནང་འགྱུར་བ་ཆེན་པོ་ཞིག་ཆགས་ཀྱི་ཡོད་པ་རེད་ཅེས་གསུངས་འདུག

ཁོང་གིས་ངས་དེ་རིང་ཨོ་སྒོར་ ༡༠༠༠ ཐམ་པ་གསོག་དངུལ་ནང་ཡར་བཅུག་པ་ཡིན་ན་ལོ་ ༡༠ ཡི་རྗེས་ལ་དེའི་རིན་ཐང་ཨོ་སྒོར་ ༢༠༠༠ ཆགས་རྒྱུ་དང་། དེའི་རྗེས་ཀྱི་ལོ་ ༡༠ རྗེས་ལ་ཨོ་སྒོར་ ༢༠༠༠ ནས་ ༤༠༠༠ ལ་འགྲོ་བ། ཡང་དེའི་རྗེས་ཀྱི་ལོ་ ༡༠ རྗེས་ལ་ཨོ་སྒོར་ ༤༠༠༠ ནས་ ༨༠༠༠ ལ་འགྲོ་རྒྱུ་ཡིན་པ་རེད་ཅེས་གསུངས་འདུག

རྒན་ཡོལ་གསོག་དངུལ་སྐོར་ཞིབ་ཕྲ་གནས་ཚུལ་དྲ་ཚིགས་ moneysmart.gov.au ཐོག་གཟིགས་རོགས།

མ་ཚད་ཁྱེད་རང་གིས་ཁ་པར་ཨང་གྲངས་ ༡༣༡ ༢༠༢ བརྒྱུད་ཨོ་སི་ཊོ་ལི་ཡའི་དངུལ་རྩིས་གནས་ཚུལ་ཞབས་ཞུ་ཁང་ལ་ཁྱེད་རང་གི་སྐད་ཡིག་ཐོག་ནས་དངུལ་རྩིས་སྐོར་སློབ་སྟོན་ཞུས་ཆོག 


Share

Published

Updated

By Amy Chien-Yu Wang
Presented by Sangyal Dorjee

Share this with family and friends


Download our apps
SBS Audio
SBS On Demand

Listen to our podcasts
Independent news and stories connecting you to life in Australia and Tibetan-speaking Australians.
Ease into the English language and Australian culture. We make learning English convenient, fun and practical.
Get the latest with our exclusive in-language podcasts on your favourite podcast apps.

Watch on SBS
SBS World News

SBS World News

Take a global view with Australia's most comprehensive world news service