རི་སྔོན་པོའི་སྟེང་གི་བོད་མི།

ཨོ་སི་ཊོ་ལི་ཡའི་གྲོང་ཁྱེར་སིཌ་ནི་ནས་བར་ཐག་སྤྱི་ལེ་ ༦༠ ཙམ་གྱི་མཚམས་སུ་ཡོད་པའི་ཨོ་གླིང་རི་སྔོན་པོ་ (Blue Mountains) ནི་ས་མཐོ་ཞིང་གནས་གཙང་བ། ཤིན་ཏུ་མཛེས་པའི་རི་བོ་ཆེ་ཆུང་མང་པོ་བསྟར་ལ་བསྒྲིགས་ཤིང་། རྩ་ཆེ་བའི་རྩི་ཤིང་སྣ་ཚོགས་དང་། མཐོང་དཀོན་པའི་འདབ་ཆགས་བྱ་བྱིའུ། རི་དྭགས་དང་སེམས་ཅན་མང་པོ་རྒྱུན་དུ་བག་ཡངས་སུ་རྒྱུ་སའི་རང་བྱུང་གི་ཁོར་ཡུག་བལྟ་ན་སྡུག་པའི་གནས་ཤིག་ཡིན།

Blue Mountains

Source: Amdo Kunchok

དབྱར་ཁ་རི་སྟེང་ནས་མར་བལྟས་ཚེ་ཚང་ཚིང་གི་ལྗོན་ཤིན་སྣ་ཚོགས་ནི་གཡུའི་རྒྱ་མཚོ་འཁྱིལ་བ་ལྟ་བུ་ལ་མཚམས་རེར་སྨུག་སྤྲིན་དཀར་པོ་ལང་ལོང་དུ་འཕྱུར་དུས། ཐང་ག་དང་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་བསྐྱོད་པའི་རྣམ་ཐར་ནང་ལྷ་ཡུལ་གྱི་རྣམ་པ་དེ་དང་མཚུངས། རི་དྭགས་སེམས་ཅན་མང་པོ་རྒྱུན་དུ་བག་ཡངས་སུ་རྒྱུ་བཞིན། བྱ་བྱིའུའི་གསུང་སྐད་སྣ་ཚོགས་ནི་དྲི་ཟའི་གླིང་བུ་གཏོང་བ་དང་གཉིས་སུ་མ་མཆིས།
Blue Montians
Source: Ngasho Chungdha
དཔྱིད་ཀ་མེ་ཏོག་ལ་ལྟ་བའི་དུས་ཆེན་སྐབས། རི་བོ་ཡོངས་སུ་མེ་ཏོག་གི་ཁེངས་ཤིང་ལམ་གྱི་གཡས་གཡོན་དུ་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་ཁྲ་ལམ་མེར་བཞད་སྐབས། ལེ་དབར་བརྒྱ་ཕྲ་ཁ་ཤས་ནས་འགྲུལ་པ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་ཆེད་དུ་མེ་ཏོག་ལ་བལྟ་བར་ཡོང་གི་ཡོད་པ་དང་། བསིལ་རླུང་དལ་བུར་ལྡང་བ་དང་ཚོན་མདོག་སྣ་ཚོགས་ཅན་གྱི་མེ་ཏོག་གི་འདབ་མ་རྣམས་རླུང་གིས་བསྐྱོད་དུས། ཕྱོགས་གང་ས་ནས་པར་ཆས་ཀྱི་ཚགས་སྒྲ་ལྷང་ལྷང་གྲགས་ཞིང་། རླངས་འཁོར་ནས་འབབ་མ་ཐག་པའི་འགྲུལ་པ་རྣམས་ཡིད་དུ་འོངས་བའི་ཁོར་ཡུག་དེ་མཐོང་དུས་ལུས་སེམས་ཀྱི་ངལ་དུབ་སངས་ཅིང་གློ་བུར་གདོང་ལ་འཛུམ་གྱིས་ཁེངས། བྱིས་པ་དང་ཕྱེ་མ་ལེབ་རྣམས་ནི་མེ་ཏོག་གི་འདབ་མ་ལྷན་དུ་དགའ་བའི་ཞབས་བྲོ་འཁྲབ་བཞིན་ཡོད།
Blue Mountains
Source: Amdo Kunchok
སྟོན་ཁ་ཤིང་སྡོང་རྣམས་ཀྱི་ལོ་མའི་ཚོན་མདོག་སྣ་ཚོགས་ས་ལ་ལྷུང་དུས་ཀྱང་རྒྱ་ལམ་དང་རི་བོ་རྣམས་མཛེས་རྒྱན་སྤྲས་པ་དང་འདྲ་ཞིང་། སྐབས་དེར་ཡང་སྙན་ངག་པ་དང་པར་པ་རྣམས་ལ་གོ་སྐབས་བཟང་པོ་ཞིག་ཡིན། ད་དུང་སྟོན་དུས་སུ་ཀུ་ཤུ་དང་། ཚ་ལུ་མ། ཁམ་བུ་སོགས་ཞིམ་མངར་ལྡན་པའི་ཤིང་ཐོག་སྣ་ཚོགས་རང་ཉིད་ཀྱིས་དངོས་སུ་བཀོག་རྒྱུ་ཡོད། ཐག་རིང་ནས་ཆེད་དུ་ཤིང་ཐོག་བཀོག་པར་ཡོང་མཁན་ཡང་ཉུང་ཉུང་མིན།
Blue Mountains
Source: Amdo Kunchok
དགུན་དུས་སུ་མཚམས་རེ་ཁ་བ་ཐེངས་འགར་འབབ་ཀྱི་ཡོད། རི་བོ་ཡོངས་སུ་ཁ་བས་གཡོག་དུས། ལོ་ངོ་བཅུ་ཕྲག་མང་པོ་ཁ་བ་འབབ་མྱོངས་མེད་ས་ནས་མི་མང་པོ་ཞིག་ཆེད་དུ་གངས་རྩེད་རྩེ་བར་ཡོང་གི་ཡོད། ཁ་བ་ལ་དུང་ཞེན་ཆེ་བའི་བོད་མི་མགོ་ནག་མང་པོ་ཞིག་ཀྱང་ས་འདིར་ཡོང་ནས་འདྲ་པར་དྲ་ཐོག་ཏུ་འཇོག་རྒྱུར་བྲེལ་ཚུགས་ཆེ།
Blue Mountains
Source: Amdo Kunchok
ད་དུང་རིང་སྔོན་པོ་སྟེང་གྲགས་ཆེ་བའི་རི་བོ་བུ་མོ་སྤུན་གསུམ་ (Three Sisters ) ཡོད་ཅིང་། བུ་མོ་སྤུན་གསུམ་ནི་རི་སྔོན་པོའི་མཚོན་དོན་ཡིན། ཉིན་ལྟར་བུ་མོ་སྤུན་གསུམ་ལ་བལྟ་བར་ཡོང་མཁན་འགྲུལ་པ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་ཡོད་པ་དང་། བུ་མོ་སྤུན་གསུམ་ལ་གནས་འདི་ཆགས་རིམ་གྱི་ལོ་ངོ་ས་ཡ་ ༢༠༠ ཙམ་གྱི་ལོ་རྒྱུས་ཡོད་སྐོར་དང་། བུ་མོ་སྤུན་གསུམ་སྐོར་ས་གནས་ཀྱི་ཡུལ་མི་རྣམས་ལ་ཉན་པར་སྤྲོ་བའི་བརྩེ་དུང་གི་ལོ་རྒྱུས་དང་མཚོན་དོན་མང་པོ་ཞིག་ཀྱང་བཤད་རྒྱུ་འདུག

ཉེ་ཆར་གསུམ་ཅུའི་དུས་དྲན་ཉིན་ཨོ་གླིང་རི་སྔོན་པོའི་བོད་མི་ཚོས་སྐད་བཏང་བར་ལྟར་ SBS བོད་སྐད་སྡེ་ཚན་གྱི་གསར་འགོད་པའི་མིང་འཁུར་ནས་རི་སྔོན་པོར་སོང་། མཛད་སྒོར་གྲུབ་རྗེས་རྩོམ་པ་པོ་ཤེལ་དགེ་ལགས་ཀྱིས་ང་ཚོ་མཉམ་དུ་ཁ་ལག་བཟའ་བར་འགྲོ་ཟེར། ངས་རེད་རེད་བོད་པའི་ཟ་ཁང་ལ་འགྲོ་ཞུས་པ་ཡིན། ས་འཛིན་ངེད་གསུམ་བོད་ཀྱི་ཐབ་ཚང་ལ་སོང་། དུས་ཆད་ལྟར་རྩོམ་པ་པོ་ནག་ཤོད་ཅོང་བརྡ་སྔ་ས་ནས་དེར་སྒུག་ནས་བསྡད་འདུག

རི་སྔོན་པོ་འདིར་བོད་མི་ཉུང་ཤས་ལས་མེད་ཀྱང་བོད་པ་རང་ཉིད་ཀྱི་ཟ་ཁང་དང་། འཚིག་ཇ་ཁང་། ཚོང་ཁང་བཅས་ཡོད་པ་ནི་དགའ་འོས་པ་དང་སྤོབས་པ་སྐྱེ་འོས་པ་ཞིག་རེད། ལྷག་པར་དུས་དྲན་སྲུང་བརྩི་ཚར་དུས་བོད་པ་རང་ཉིད་ཀྱི་ཟ་ཁང་ཞིག་ལ་ཁ་ཐུག་འགྲོ་ས་ཡོད་པ་དེ་ཡང་ལུང་པ་འདིའི་ནང་མཚོན་ན་དམིགས་བསལ་གཟི་བརྗིད་ཅིག་ཆགས་ཡོད།

ཟ་ཁང་གི་སྒོ་བྱང་བོད་ཡིག་ཅན་དེ་མཐོང་དུས་སེམས་མེད་བེམ་པོ་དེ་ལ་ཡང་སེམས་ཐག་ཉེ་པོ་ཞིག་དང་། ཟ་ཁང་ནང་ལས་ཀ་བྱེད་མཁན་དང་ཁ་ལག་སྐྱེལ་མཁན་ཡ་རབས་བོད་པའི་བུ་མོ་ཁ་ཤས་ཤིག་འདུག་པས། དབྱིན་སྐད་ཁྱར་ཁྱོར་དེ་ཨེ་འཁྱོངས་བལྟ་མི་དགོས་དུས། དེ་ཡང་སྟབས་བདེ་མོ་དང་སེམས་ལྷོད་པོ་ཞིག་བྱུང་སོང་།

ངེད་བཞི་པོས་ཤ་མོག་ཟ་ཞོར་དང་འཐེན་ཐུག་འཐུང་ཞོར་མི་རིང་བར་སིཌ་ནི་རུ་འཚོག་ལ་ཉེ་བའི་ཨོ་གླིང་ན་གཞོན་རྩེད་རིགས་འགྲན་བསྡུར་ནས། བོད་མིའི་འོས་བསྡུ་དང་། རི་སྔོན་པོ་བོད་མིའི་འཚོ་བ་སོགས་ཀྱི་སྐོར་བརྗོད་གཞི་འདྲ་མིན་ཐོག་ཅི་འགྲོས་མི་འགྲོས་གླེང་མོལ་བྱས། རྩོམ་པ་པོ་ན་ཤོད་ཅོང་བརྡ་ལགས་ཀྱིས་”རི་སྔོན་པོ་འདི་ཨོ་སི་ཊོ་ལི་ཡའི་ས་གནས་གཞན་དང་མི་འདྲ་བར་དུས་ཚིགས་བཞི་པོའི་འགྱུར་བ་མངོན་གསལ་དོད་པོ་ཡོད་པས་མ་ཚད། གནམ་གཤིས་དྲོ་གྲང་གི་ཆ་ནས་བོད་ནས་ཡོང་བའི་བོད་མི་རྣམས་ལ་འཕྲོད་པོ་ཡོད་པ་དང་། བོད་མི་ཚང་མའི་འཚོ་བའི་གནས་སྟངས་གང་ལེགས་ཡོད་པ། བོད་མི་ནང་ཁུལ་ཆོལ་ཁ་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་རྩོད་གླེང་མེད་ཅིང་། ས་གནས་ཡུལ་མི་ཕལ་ཆེར་བ་ཀུན་སྤྱོད་ལེགས་ཤིང་ལྷག་པར་དུ་བོད་མི་རྣམས་ལ་ལྟ་སྟངས་གང་ལེགས་ཡོད་”སྐོར་གླེང་།
Blue Mountains
Source: Sheelge
འབྲི་ས་འཛིན་ལགས་ཀྱིས་”བོད་ཀྱི་རྒྱལ་དར་དེ་ལོ་ལྟར་གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་ཉིན་ས་གནས་གྲོང་སྡེ་ལྷན་ཁང་མདུན་གཞུང་འབྲེལ་ཐོག་སྒྲེང་འཛུགས་དགོས་པའི་ཞུ་གཏུགས་སྐབས། ལོ་དེར་ས་གནས་གྲོང་སྡེ་ལྷན་ཁང་གི་འཐུས་མི་ལྷན་ཚོགས་ཐོག་གྲོས་འཆར་གལ་ཆེན་གསུམ་གྱི་ནང་གཅིག་ཆགས་ཡོད་པ་དང་། གྲོས་འཆར་གཞན་གཉིས་ནི་རི་སྔོན་པོར་གནམ་ཐང་རྒྱག་དགོས་མིན་དང་། བུ་མོ་སྤུན་གསུམ་འགྲམ་བར་མོ་ཊ་འགྲོ་འོག་འགོག་དགོས་མིན་གཉིས་ཡིན་ཡང་གྲོས་འཆར་གཞན་གཉིས་ཀ་ལམ་ལྷོང་མ་བྱུང་ཡང་། བོད་ཀྱི་རྒྱལ་དར་སྒྲེང་འཛུགས་ཐད་ས་གནས་བོད་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཞུ་གཏུགས་འབད་བརྩོན་རིམ་པར་བྱས་རྗེས། གྲོས་ཚོགས་འཐུས་མིའི་མང་མོས་རྒྱབ་སྐྱོར་འོག རྒྱལ་དར་སྒྲེང་འཛུགས་དེ་གྲོས་ཆོད་ཀྱི་ལམ་ནས་གཏན་འབེབས་བྱས་ཐུབ་ཡོད་”སྐོར་གླེང་།

བར་དེར་རྩོམ་པ་པོ་ཤེལ་དགེ་ལགས་ཀྱིས་འདི་ལོར་སིཌ་ནི་བོད་རིགས་ན་གཞོན་རྩེད་རིགས་འགྲན་བསྡུར་སྐབས། མི་ཚེ་ལས་ཀྱང་ཚར་རྒྱུ་མེད་པའི་ལས་ཀ་དེ་རྒྱབ་ལ་གཡུག་ནས་ན་གཞོན་ལག་རྩེད་སྤོ་ལོ་འགྲན་བསྡུར་ནང་ཞུགས་རྒྱུ་ཡིན་ཟེར། ང་ཡང་མཉམ་དུ་ཤོག་ཟེར། ངས་མི་ཡོང་བྱས། ཁྱེད་ཚོ་ཕོ་གསར་ཚོ་མཉམ་དུ་ང་རྒྱུག་ཐུབ་ས་མ་རེད་ཅེས་ཞུས།

རི་སྔོན་པོ་འདིར་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༥ ལོར་༧གོང་ས་སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་ཆེད་དུ་ཞབས་ཀྱིས་བཅགས་ཤིང་བྱིན་གྱིས་བརླབས་མྱོངས་ཡོད། སྐབས་དེར་ཨོ་གླིང་གནས་སྡོད་བོད་མི་ཚོས་གང་ཉིད་ལ་མི་རིགས་ཀྱི་མཚན་ཤས་སུ་མི་འགྲོ་བའི་བླང་དོར་མཇུག་སྒོའི་ལམ་སྟོན་ཁག་ལ་བསམ་སྦྱོར་གཉིས་ནས་དུས་ནམ་ཡང་མི་འགལ་བའི་ཡང་དག་པའི་སྤང་བླང་གི་ཁས་ལེན་”དམ་བཅའ་སྙིང་གི་ནོར་བུ་”འབུལ་སའི་གནས་རྩ་ཆེན་དེ་ཆགས་ཡོད། ས་གནས་འདིའི་ཡུལ་མི་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང་ནང་པའི་ཆོས་དང་བོད་ཀྱི་རིག་གཞུང་ནི་ཁོང་ཚོའི་སེམས་ཀྱི་ཁམས་དང་གང་འཚམ་འཕྲོད་པོ་དང་ཉིན་རེའི་འཚོ་བའི་ཆ་ཤས་ནང་ལའང་ཕན་ཐོགས་ཅུང་ཟད་རེ་ཡོད་པའི་ངོས་འཛིན་བྱེད་མཁན་ཡང་ཇེ་མང་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་འདུག
Blue Mountains
Source: Amdo Kunchok
དེ་ལྟར་བུའི་རྩ་ཆེ་བ་དང་ཡིད་དུ་འོངས་བའི་གནས་དེ་ལ་བོད་མི་བརྒྱ་མ་ཟིན་ཙམ་ཤིག་གིས་འཚོ་བ་རོལ་བཞིན་ཡོད་ཅིང་། ཁོང་ཚོ་རང་རང་སོ་སོའི་དགའ་མོས་དང་འཇོན་ཐང་ལ་དཔག་པའི་ལས་རིགས་སྣ་ཚོགས་ཤིག་གཉེར་བཞིན་འདུག་ལ། ས་གནས་གཞན་དང་བསྡུར་ན་གནས་འདིར་སྡོད་མཁན་བོད་མིའི་གྲངས་འབོར་དེ་ཙམ་མང་པོ་ཞིག་མིན་ཡང་། བོད་མི་རང་ཉིད་ཀྱི་ཟ་ཁང་དང་། བོད་མི་རང་ཉིད་ཀྱིས་བཙུགས་པའི་འཚིག་ཇ་ཁང་། བོད་མི་རང་ཉིད་ཀྱི་བཟོས་པའི་བཅའ་དངོས་ཚོང་ཁང་། ད་དུང་ལུས་ཁོམ་དུས་ཕྱག་དང་བསྐོར་བ་བྱེད་ས་མཆོད་རྟེན་དཀར་པོ་ཞིག་དང་། སེམས་དགེ་དུས་མཆོད་འབུལ་སྨོན་ལམ་བྱེད་སའི་ཆོས་ཚོགས་གཙང་མ་ཁ་ཤས། སྡུག་ཐུག་དུས་སྐྱབས་དང་རེ་བ་ཞུ་ས་སྟོན་པའི་ན་བཟའ་རྒྱུན་དུ་བཞེས་མཁན་ཚུལ་མཐུན་ཚད་ལྡན་གྱི་བོད་པའི་དགེ་འདུན་པ་ཁ་ཤས་ཤིག་ཀྱང་གནས་འདིར་བཞུགས་སོ།

རི་སྔོན་པོར་གནས་སྡོད་བྱེད་མཁན་ནང་བོད་མདོ་དབུས་ཁམས་གསུམ་ཚང་མའི་མི་ཡོད་ཀྱང་། རྒྱུན་དུ་ནང་ཁུལ་ཕྱོགས་རིས་ཀྱི་རྩོད་གླེང་ཉུང་ཞིང་མཉམ་རུབ་དང་གཅིག་ཕན་གཅིག་གྲོགས་ཀྱི་འཚོ་བ་རོལ་བཞིན་འདུག  རི་སྔོན་པོའི་ཡིད་དུ་འོངས་བའི་ཁོར་ཡུག་ལ་བརྟེན་པའམ་བོད་མི་རྩོམ་པ་པོ་མང་པོ་ཞིག་ཀྱང་འདི་རུ་གནས་སྡོད་བྱས་འདུག

དེ་ལས་ཀྱང་དུས་དྲུག་ཏུ་སྒྲོལ་ལོ་རིན་པོ་ཆེ་སེམས་ལ་མ་སྒོམ་མཁན་བོད་མི་ཁག་ཅིག་ས་འདིར་ཡོད་པའི་རྒྱུ་མཚན་གྱིས་ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༩ ནས་བཟུང་བོད་ཀྱི་གངས་སེང་རྒྱལ་དར་དེ་ལོ་ལྟར་གསུམ་བཅུའི་དུས་དྲན་ཉིན་ནས་བཟུང་དུས་ཡུན་བདུན་ཕྲག་གཅིག་ཙམ་གྱི་རིང་ཨོ་གླིང་རི་སྔོན་པོ་སྟེང་དུ་ལྷབ་ལྷུག་ཏུ་སྒྲེང་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད།། །།


Share

Published

Updated

By Sangyal Dorjee

Share this with family and friends


Download our apps
SBS Audio
SBS On Demand

Listen to our podcasts
Independent news and stories connecting you to life in Australia and Tibetan-speaking Australians.
Ease into the English language and Australian culture. We make learning English convenient, fun and practical.
Get the latest with our exclusive in-language podcasts on your favourite podcast apps.

Watch on SBS
SBS World News

SBS World News

Take a global view with Australia's most comprehensive world news service