Kể từ sau vụ tấn công khủng bố tại Bondi, đường dây nóng Witness to War luôn trong tình trạng bận rộn, nhận nhiều cuộc gọi.
“Chúng tôi ghi nhận số cuộc gọi tăng lên đáng kể từ những người nói tiếng Do Thái, không chỉ ở New South Wales mà từ khắp nước Úc. Chúng tôi cũng hỗ trợ nhiều người từng sống sót qua chiến tranh. Những gì xảy ra ở Bondi đã khơi lại những sang chấn rất đau đớn mà họ từng trải qua khi chạy trốn chiến tranh ở nước ngoài. Cảm giác an toàn từng có nay biến mất, thay vào đó là sự bất an và dễ tổn thương trong cộng đồng, dù trước đó họ đã cảm thấy ổn định và an cư. Nhu cầu hỗ trợ tâm lý tại Úc hiện nay là vô cùng cấp bách.”
Từ năm 2022, dịch vụ này đã cung cấp tư vấn tâm lý miễn phí cho những người sống sót sau chiến tranh, bằng chính ngôn ngữ của họ, đồng thời có hỗ trợ phiên dịch khi cần.
Fida Al Haddad là một trong những nhân viên trực đường dây nóng, đã tiếp nhận các cuộc gọi suốt hơn hai năm qua.
Để có mặt ở vị trí này là cả một chặng đường dài đối với cô, rời bỏ Lebanon, sang Úc học tập, hoàn thành bằng cử nhân và thạc sĩ ngành khoa học xã hội, trước khi tiếp tục theo đuổi các chương trình đào tạo chuyên sâu về sức khỏe tâm thần nhằm hỗ trợ những người khác vượt qua sang chấn.
Cô cho biết công việc này đầy thử thách, nhưng cũng mang lại nhiều ý nghĩa.
“Tôi thực sự cảm thấy vô cùng may mắn khi có thể cung cấp những dịch vụ này cho cộng đồng của mình. Thật sự là một đặc ân. Điều tôi mong muốn nhất là trao quyền cho cộng đồng, đó là nơi trái tim tôi hướng về, và cũng là nơi tôi dành trọn tâm huyết. Tôi muốn xây dựng cộng đồng, muốn cộng đồng của mình ngày càng vững mạnh. Đó chính là đam mê của tôi.”
Fida cho biết chính xuất thân của mình giúp cô tạo được sự thấu hiểu chung và cảm giác an toàn cho người gọi đến.
Chúng tôi chia sẻ những trải nghiệm giống nhau, là di dân hoặc người xin tị nạn. Chúng tôi đến Úc để tìm kiếm sự an toàn, chạy trốn khỏi chiến tranh. Có người trong chúng tôi thậm chí không thể quay về quê hương. Vì thế, chúng tôi hiểu nỗi đau ấy đến từ đâu. Chúng tôi không gán nhãn hay phán xét, mà chỉ lắng nghe bằng sự cảm thông và tôn trọng.
Nhà tâm lý học lâm sàng Jorge Aroche là giám đốc điều hành của tổ chức phi lợi nhuận STARTTS, đơn vị vận hành đường dây nóng hỗ trợ tâm lý này.
Ông cho biết ban đầu, đây chỉ là một dự án tạm thời kéo dài sáu tháng, được chính phủ tiểu bang New South Wales tài trợ nhằm hỗ trợ cộng đồng người Afghanistan tại tiểu bang này.
Tuy nhiên, theo ông Aroche, qua nhiều năm, đường dây nóng đã không ngừng mở rộng và thích ứng để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của cộng đồng, hỗ trợ những người phải rời bỏ quê hương vì xung đột và chiến tranh từ Ukraine, Iran, Sri Lanka, Ấn Độ và Nam Sudan.
Ông nói thật đáng mừng khi các chính phủ nhận ra tầm quan trọng của một đường dây nóng có thể phục vụ bằng nhiều ngôn ngữ, đồng thời hiểu rõ những tác động đặc thù mà các biến cố bạo lực tại quê nhà có thể gây ra đối với những người từng sống sót sau chiến tranh và khủng bố.
Ông hy vọng với nguồn lực mới, dịch vụ này sẽ có thể hỗ trợ người dân trên toàn quốc, đồng thời tích lũy được kinh nghiệm để không phải bắt đầu lại từ đầu mỗi khi khủng hoảng xảy ra.
Sau vụ xả súng hàng loạt tại Bondi, đường dây nóng đã ghi nhận sự gia tăng đột biến về số cuộc gọi.
Fida cho biết rõ ràng là đã có điều gì đó thay đổi.
“Tôi đã nghe điều này từ một số người gọi đến từ cộng đồng Do Thái, và tôi cũng đã nghe từ những người nói tiếng Ả Rập, đây là một cảm nhận chung: họ không còn thấy an toàn. Trước đây, họ có thể ra ngoài trong các không gian chung, không gian công cộng, và không phải lo lắng về những điều này. Những chuyện như vậy chưa từng xảy ra ở Úc. Vì vậy, vụ việc này đã tấn công trực tiếp vào cảm giác an toàn nơi công cộng.”
Sau vụ tấn công tại Bondi, được xem là vụ bạo lực nghiêm trọng nhất tại Úc trong vòng 30 năm, kể từ thảm sát Port Arthur năm 1996, chính phủ liên bang đã công bố hơn 40 triệu đô-la để tăng cường các dịch vụ chăm sóc sức khỏe tinh thần.
Trong số đó, 3,6 triệu đô-la sẽ được phân bổ cho đường dây nóng Witness to War.
Bà Padhee là điều phối viên toàn quốc của FASSTT, mạng lưới gồm tám tổ chức chuyên hỗ trợ phục hồi cho người tị nạn từng trải qua tra tấn và sang chấn tại Úc, đại diện cho các tiểu bang và vùng lãnh thổ trên cả nước.
Bà Jamila Padhee cho biết khoản kinh phí này sẽ giúp dịch vụ mở rộng khả năng tiếp cận công bằng với các hình thức chăm sóc chuyên biệt trên khắp nước Úc, bao gồm cả các thị trấn và khu vực vùng sâu, vùng xa.
“Đây là một biến cố vô cùng đau thương, và toàn thể người dân Úc đang cùng cộng đồng Do Thái chia sẻ nỗi mất mát. Tuy nhiên, mức độ bạo lực như vậy cũng là tác nhân kích hoạt sang chấn tâm lý đối với nhiều cộng đồng khác. Đặc biệt, đối với những người có xuất thân tị nạn, đã từng trải qua chiến tranh, xung đột và đàn áp, vụ việc này càng trở nên gây tổn thương sâu sắc."
"Đường dây hỗ trợ này đã hoạt động một thời gian nhưng trước đây chỉ giới hạn tại bang New South Wales. Với nguồn lực mới, dịch vụ sẽ có thể phản ứng và hỗ trợ trên phạm vi toàn quốc, đáp ứng nhu cầu của những người cần giúp đỡ ở khắp nước Úc.”
Bà cho biết, mục tiêu trước mắt là tái thiết và củng cố những nguồn lực giúp người dân cảm thấy an toàn, trong đó có việc tăng cường sự gắn kết với cộng đồng.
“Con người không chỉ cần cảm thấy an toàn về thể chất, mà còn phải cảm thấy an toàn về tâm lý. Vì vậy, một yếu tố khác của sự an toàn chính là cảm giác được thuộc về một cộng đồng… Sang chấn tâm lý ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống hằng ngày, vì vậy tất cả những nỗ lực này nhằm giúp mọi người thực sự sống và ổn định cuộc sống tại Úc. Và điều đó có thể bao gồm nhiều việc khác nhau: khôi phục sự kết nối với cộng đồng, hoặc giúp mọi người tìm việc làm. Tất cả những việc này đều giúp người dân thực hiện tốt chức năng và sinh hoạt hàng ngày của mình.”
Ông Aroche cho biết nhu cầu đối với các dịch vụ của đường dây nóng, bao gồm cả phạm vi hỗ trợ trên toàn quốc sẽ tiếp tục kéo dài, bởi những tổn thương tâm lý và nỗi đau mất mát vẫn còn dai dẳng.
Ông nói rằng việc hàn gắn những mối liên kết cộng đồng đã bị rạn nứt sẽ cần rất nhiều thời gian.
“Cần nhớ rằng các hành vi khủng bố đều có chủ đích rõ ràng, với mục tiêu là phá vỡ nền tảng xã hội và gieo rắc nỗi sợ hãi. Ông nhấn mạnh rằng hành trình đau buồn và tưởng niệm sẽ mất nhiều thời gian, bởi đây là một cuộc tấn công nghiêm trọng, không chỉ nhắm vào một cộng đồng cụ thể mà còn tác động đến toàn bộ quốc gia. Vụ việc không chỉ gây tổn thương cho cộng đồng Do Thái, mà còn làm lung lay những không gian vốn được xem là an toàn, thách thức lối sống và cách người dân nhìn nhận về nước Úc.”
Ông Aroche cho biết, với những người từng trải qua chiến tranh, sang chấn tâm lý thường có tính kéo dài, đòi hỏi sự hỗ trợ lâu dài. Các triệu chứng có thể chỉ xuất hiện sau một thời gian, kể từ khi biến cố ban đầu xảy ra.
Ông nhấn mạnh rằng việc hỗ trợ trẻ em và thanh thiếu niên là đặc biệt quan trọng.
“Nhưng tôi nghĩ hiện nay chúng ta đang đối mặt với một triển vọng khó khăn hơn nhiều, đó là bảo đảm rằng sự việc kinh hoàng này không làm suy yếu thêm sự gắn kết xã hội, và không dẫn đến sự phân cực sâu hơn trong cộng đồng. Và điều đó sẽ đòi hỏi phải thừa nhận rằng đây là một nhu cầu thực sự. Một lĩnh vực mà tôi cho là cốt lõi trong vấn đề này là chúng ta cần đầu tư nhiều hơn vào việc làm việc với giới trẻ. Bởi vì các em đang ở giai đoạn phát triển đặc biệt, dễ biến động và nhạy cảm. Tôi nghĩ nhiều khi những tình huống kiểu này có thể ảnh hưởng đến giới trẻ nhiều hơn. Và tôi nghĩ đây sẽ là một khoản đầu tư đúng thời điểm cho tương lai của chúng ta.”
Đồng hành cùng chúng tôi tại SBS Vietnamese Facebook & SBS Vietnamese Instagram, và cập nhật tin tức ở sbs.com.au/vietnamese
