Cuộc tuần hành diễn ra với sự tham gia của hơn 100.000 người chỉ riêng tại thủ đô, yêu cầu sự thật và sự giải trình cho nạn tham nhũng hệ thống. Hàng chục ngàn người đã diễu hành dọc theo xa lộ từng là nơi diễn ra cuộc cách mạng lật đổ nhà độc tài năm 1986.
Thành phần tham gia vô cùng đa dạng, từ sinh viên, lãnh đạo tôn giáo, các nhà lập pháp cho thấy vấn đề đã chạm đến mọi tầng lớp xã hội. Dù phần lớn biểu tình ôn hòa, một số nhóm người trẻ đã biến cuộc tuần hành thành cuộc đối đầu bạo lực gần Dinh Tổng thống Malacañang, dẫn đến việc cảnh sát phải dùng hơi cay và vòi rồng. Hàng chục người đã bị bắt và một số người bị thương, minh chứng cho sự căng thẳng leo thang.
Căn Nguyên Sâu Xa: Vụ Bê Bối Kiểm Soát Lũ Lụt
Ngọn lửa giận dữ của công chúng bùng lên từ vụ bê bối tham nhũng trong các dự án kiểm soát lũ lụt. Những dự án lẽ ra phải bảo vệ hàng triệu người dân trước thiên tai lại bị biến thành công cụ kiếm chác. Các quan chức bị cáo buộc nhận hối lộ hàng tỷ peso để phê duyệt các hợp đồng ma hoặc không tồn tại.
Thiệt hại kinh tế là con số khổng lồ: chính phủ ước tính mất 1,48 tỷ bảng Anh trong hai năm do tham nhũng trong các dự án này. Tổ chức Hòa bình Xanh còn đưa ra con số cao hơn, cho rằng hơn 13 tỷ bảng Anh đã bị biển thủ từ các dự án liên quan đến khí hậu chỉ trong năm 2023. Sự phẫn nộ lên đến đỉnh điểm khi các cáo buộc bị phanh phui giữa lúc mưa bão và lũ lụt đang gây khốn khổ cho người dân. Yêu cầu của người biểu tình rất rõ ràng: trả lại tiền bị chiếm đoạt và bỏ tù những người có liên quan.
Gốc Rễ "Tham Nhũng Gia Tộc" và Phản Ứng Của Chính Quyền
Tham nhũng ở Philippines không phải vấn đề mới. Quốc gia này nằm trong nhóm những nước tham nhũng nhất thế giới, được xếp vào loại Tham nhũng gia tộc và đầu sỏ chính trị, nơi lợi ích công và tư bị xóa nhòa, và các gia đình chính trị quyền lực lợi dụng vị thế để làm giàu. Các gia đình nổi tiếng như Marcoses, Dutertes, Aquinos đều gắn liền với lịch sử này.
Trước làn sóng phản đối, Tổng thống Marcos Jr. bày tỏ sự "ngạc nhiên" và thề sẽ truy cứu trách nhiệm. Tuy nhiên, các nhà phê bình chỉ ra sự mỉa mai khi ông thể hiện sự đoàn kết với phong trào trong ngày kỷ niệm thiết quân luật của cha mình, đồng thời cáo buộc ông giả vờ ngạc nhiên trong khi vẫn giữ im lặng về việc sử dụng các quỹ bí mật và có dấu hiệu chọn lọc trong chiến dịch chống tham nhũng (nhất là khi anh họ ông, Chủ tịch Hạ viện, bị cuốn vào bê bối).
Lời Cảnh Báo Không Thể Phớt Lờ
Cuộc biểu tình ngày 21/9, đặc biệt là sự xuất hiện của những người trẻ tuổi, không thuộc tổ chức chính thống nào, là lời cảnh báo rõ ràng rằng người dân đã không còn chấp nhận những lời hứa suông và tham nhũng. Nghị sĩ Chel Diokno nhấn mạnh mục tiêu là buộc những kẻ tham nhũng phải chịu trách nhiệm, bất kể đảng phái nào.
Các cuộc điều tra đang diễn ra có thể khó dập tắt "ngọn lửa" biểu tình sớm. Nếu chính quyền không trừng phạt các quan chức cấp cao và loại bỏ tất cả các hình thức chi tiêu tùy ý, Philippines có thể sẽ chứng kiến một đợt biểu tình khổng lồ khác. Đây không chỉ là vấn đề quản trị mà còn là vết thương lòng đối với một quốc gia thường xuyên hứng chịu thiên tai, khi tiền cứu trợ bị biển thủ một cách trắng trợn.
READ MORE
Á châu Ngày nay
Đồng hành cùng chúng tôi, Follow & Like SBS Vietnamese Facebook Cập nhật tin tức mọi lúc mọi nơi tại sbs.com.au/vietnamese
