Đó là kết quả của một dự án khảo cổ học đã kéo dài tới 25 năm.
Các thợ lặn Úc tuần này đã quay những cảnh quay đầu tiên, rõ ràng về địa điểm được cho là nơi an nghỉ của chiếc tàu HMS Endeavour huyền thoại.
Đây là con tàu từng đưa thuyền trưởng Cook tới Úc và Nam Thái Bình Dương từ gần 250 năm trước.
Qua hình ảnh quay được, có thể thấy phần khung gỗ của tàu, cùng những ống lớn, có thể là phần còn lại của bốn khẩu pháo. Khoảng 10% thân tàu dường như vẫn còn nguyên vẹn.
Trong khi đống đổ nát cần được kiểm tra kỹ hơn, Alastair Walton, Tổng lãnh sự Úc ở New York, nói rằng đây là một khám phá thú vị. Ông nói: “Chúng tôi tin rằng xác của tàu Endeavour nằm trong số các xác tàu ở khu vực cảng Newport. Và khi chúng tôi nghiên cứu từng chiếc tàu một và dựa trên các bằng chứng, chúng tôi rất tự tin mà nói rằng, chúng tôi đã tìm thấy chiếu tàu huyền thoại này’.
Bốn mẫu gỗ đã được chuyển đi để giám định, với hy vọng đưa ra thêm một bằng chứng chứng minh rằng xác tàu đắm nói trên chính là Endeavour.
James Hunter, nhà khảo cổ học đến từ Bảo tàng Hàng hải Quốc gia Úc, nói rằng, dẫu qua bao năm nằm chìm dưới đáy biển, nhưng xác tàu hiện vẫn trong tình trạng tốt đến mức đáng kinh ngạc. “Các mẫu gỗ này đã vùi trong bùn và nhờ thế được bảo quản rất tốt. Một số mẫu nhỏ nằm nhô ra và chúng tôi đã lấy chúng mang đi nhằm xác định xem loại gỗ đó là gì và nguồn gốc của chúng từ đâu”- ông Hunter cho biết.
Tàu Endeavour được thuyền trưởng Cook sử dụng trong lần đầu tiên khám phá ra vùng bờ biển phía Đông nước Úc, lập bản đồ New Zealand và đi vòng quanh thế giới trong hải trình kéo dài từ năm 1768 đến năm 1771. Những năm sau đó, tàu Endeavour được đổi tên thành Lord Sandwich.
Trong cuộc chiến giành độc lập ở nước Mỹ, tàu Endeavour được sử dụng để vận chuyển quân đội. Nhưng khi Pháp gia nhập cuộc chiến, tàu Lord Sandwich cùng với 12 con tàu khác đã bị đánh chìm để làm rào chắn trên biển.
Phát ngôn viên bảo tang Bảo tàng Hàng hải Quốc gia Úc, Sharini Aththas nói rằng, bảo tàng này đã làm việc với Dự án Khảo cổ học biển Rhode Island của Hoa Kỳ từ năm 1999, nhằm tìm ra xác chiếc tàu Endeavour và 12 tàu khác.
“Nhiều năm qua, nhóm nghiên cứu đã cố gắng xác định vị trí của 13 con tàu; sau đó, dựa trên những gì chúng ta biết về các tàu khác cũng như chiếc Endeavour - như kích thước, loại tàu , loại gỗ được sử dụng –nhóm đã cố gắng thu hẹp diện tìm kiếm xuống, để tìm ra một trong những chiếc đó có thể sẽ là Endeavour” – bà cho hay.
Matt Gineo của tổ chức Oldport Marine Services, vẫn thường tổ chức các chuyến tham quan cho khách du lịch tại khu vực có tàu đắm này từ hơn 20 năm nay.
Ông đã theo dõi việc tìm kiếm tàu Endeavour qua suốt quãng thời gian, từ khi xác định ra con tàu này nằm trong số xác 13 tàu, sau đó lọc xuống còn 5 tàu, và giờ chỉ còn 1 chiếc.
Hy vọng là một phần của xác con tàu Endeavour sẽ được đưa trở lại Úc trước năm 2020 - đánh dấu kỷ niệm lần thứ 250 năm thuyền trưởng James Cook đặt chân lên đất Úc.
Đứng trước khu vực nơi xác tàu được cho là Endeavour được tìm thấy, ông nói, phát hiện này đang thu hút rất nhiều sự quan tâm: “Đây là một khu vực được bảo vệ, nhằm ngăn mọi người không tiến quá gần tới khu vực khảo cổ. Mọi người cũng không được lặn trong khu vực này. Những phao màu vàng nằm ngay phía sau tôi đánh dấu khu vực đang nghiên cứu, nơi các nhà khảo cổ học đại dương đang tiếp tục lặn xuống mỗi khi thời tiết tốt. Phát hiện này thu hút rất nhiều sự quan tâm. Đây là lý do khiến lượng du khách đến Newport tăng lên”.
Nhiều người, kể cả Tư lệnh Doug Theobald của Hải quân Hoàng gia Úc, cũng đang hy vọng rằng, sẽ có ngày, một số mảnh vỡ của xác tàu Endeavour sẽ được đưa về Úc. Vị tư lệnh này nói: “Tôi rất mong một phần xác tàu sẽ được đưa về Úc. Ai mà chẳng thích những câu chuyện thú vị,những phát hiện mới. Nhưng việc bảo tồn sẽ mất nhiều thập kỷ và rất tốn kém”.
Hy vọng là một phần của xác con tàu Endeavour, bất kể đang ở đâu, sẽ quay trở lại Úc trước năm 2020 - đánh dấu kỷ niệm lần thứ 250 năm thuyền trưởng James Cook đặt chân lên đất Úc.
Thư viện Quốc gia Úc đang mở một triển lãm mới, chỉ tập trung vào chuyên đề về thuyền trưởng Cook. Ba cuốn sổ viết tay dọc suốt những chuyến hải hành của ông lần đầu tiên sẽ được trưng bày.
