Peter Bruce là một ngư phủ ở Peterhead, Scotland từ năm 16 tuổi. Hết Brexit rồi đến đại dịch, ngành hải sản bị ảnh hưởng nặng nề, đội tàu đánh cá 120 chiếc nay nay chỉ vỏn vẹn 30 tàu còn hoạt động.
“Boris Johnson, và các viên chức cao cấp nhất của Chính phủ đến Peterhead, hứa hẹn một bình minh mới cho ngành đánh bắt hải sản, nhưng họ đã thực sự khiến chúng tôi thất vọng. Tôi thực sự cảm thấy rất thất vọng với họ.”
Giống như nhiều người Scotland, chính kiến của Peter rất phức tạp: vấn đề của anh ấy không nằm ở chuyện ra khỏi Liên minh Âu châu, Brexit - ông đã bỏ phiếu ủng hộ chuyện đó - nhưng Peter lại không thích thỏa thuận được thực hiện với châu Âu.
Và trong khi ủng hộ nền độc lập của Scotland trong cuộc trưng cầu dân ý năm 2014, thì bây giờ ông không quan tâm lắm đến chuyện đó nữa.
“Ý tôi là bây giờ chúng tôi đã rời khỏi Liên minh Châu Âu và họ nói rằng nếu chúng tôi giành được độc lập, họ sẽ nộp đơn đăng ký trở lại châu Âu nhưng tôi sẽ không ủng hộ điều đó. Vì vậy, tôi không nghĩ rằng tôi sẽ bỏ phiếu cho sự độc lập theo các điều khoản mà họ đang nói.”
Đảng Bảo thủ hy vọng sẽ thu hút được những cử tri như Peter, những người đã chán nản ý tưởng độc lập. Chiến dịch của họ đã tập trung rất nhiều vào việc cứu công đoàn. Liam Kerr là một ứng cử viên Đảng Bảo thủ hy vọng sẽ được bầu lại.
“Chúng ta vừa trở lại sau một đại dịch kinh hoàng, đã chứng kiến rất nhiều công dân của chúng ta mất mạng, điều này thật là bi thảm. Chúng ta sắp thoát khỏi quá trình chuyển đổi Brexit. Điều chúng ta cần tập trung không phải là hiến pháp. Chúng ta cần tập trung vào việc xây dựng lại, phục hồi, củng cố nền kinh tế và hướng tới tương lai. Không nên tranh luận những lý lẽ của quá khứ.”
Trong cuộc trưng cầu dân ý năm 2014, các cử tri Scotland đã bác bỏ Độc lập với đa số phiếu.
Trong khi sự ủng hộ cho một Scotland độc lập tăng vọt sau Brexit, các cuộc thăm dò gần đây cho thấy sự nhiệt tình đã suy giảm.
Khi được yêu cầu chọn ba vấn đề quan trọng nhất mà Scotland phải đối mặt, 54% cử tri cho biết nền kinh tế; 48% chọn sức khỏe và chỉ 20% đề cập đến Độc lập.
Trong khi những người theo chủ nghĩa công đoàn cho rằng phục hồi kinh tế nên là trọng tâm duy nhất của chính quyền Scotland, những người theo chủ nghĩa dân tộc lại cho rằng không có lý do gì khiến độc lập không được ưu tiên cả. Fatima Joli đang ứng cử vào Đảng Quốc gia Scotland, SNP.
“Đó không phải là vấn đề độc lập hay phục hồi. Đó là vấn đề độc lập ĐỂ khôi phục, vì chúng tôi đang ở trong tình huống không thể đưa ra quyết định nhất định mà chúng tôi muốn đưa ra do cách thức hoạt động của các giải pháp. Rõ ràng là chúng tôi có mâu thuẫn với quốc hội ở Luân Đôn, Westminster, rõ ràng là chúng tôi đang đi theo một hướng khác, chúng tôi muốn có cơ hội để đi theo hướng đó.”
Đảng Quốc Gia Scotland đương quyền hứa sẽ tổ chức trưng cầu dân ý về độc lập vào năm 2023 nếu thắng cử.
Nhưng ngay cả khi SNP giành được đa số lớn, không có gì đảm bảo rằng một cuộc trưng cầu dân ý về độc lập khác sẽ thực sự diễn ra.
Thủ tướng Anh Boris Johnson đã từ chối đồng ý cho một cuộc bỏ phiếu công khai khác, ông nói rằng câu hỏi đã được hỏi và trả lời rồi.
“Tôi nghĩ rằng hầu hết mọi người ở Scotland, hầu hết mọi người trên toàn nước Anh đều cảm thấy đây không phải là lúc, vì chúng ta đang cùng nhau vượt qua đại dịch, đây không phải là lúc để có một giây liều lĩnh và vô trách nhiệm trưng cầu dân ý.”
Lãnh đạo SNP và Bộ trưởng Thứ nhất hiện tại của Scotland, Nicola Sturgeon không muốn tổ chức trưng cầu dân ý mà không có sự chấp thuận của Westminster. Nhưng bà nói rằng chính phủ Anh không thể phớt lờ ý nguyện của công chúng Scotland mãi mãi.
"Nếu mọi người ở Scotland bỏ phiếu cho điều gì đó, nếu có đa số ủng hộ trong Nghị viện Scotland cho một cuộc trưng cầu dân ý khác thì sẽ không có chính trị gia nào theo đường lối dân chủ cản đường họ."
Có tới 48 triệu người đủ điều kiện bỏ phiếu trên toàn nước Anh. Các điểm bỏ phiếu mở cửa từ 07:00 đến 22:00 theo giờ BST, với kết quả dự kiến trong vài ngày. Các cử tri ở Anh, Scotland, xứ Wales sẽ chọn hai nghị viện và 143 hội đồng địa phương, 13 thị trưởng, 39 ủy viên cảnh sát, trong khi việc thành lập Hội đồng Luân Đôn cũng sẽ được quyết định.
