Trong ngày 9/12, Thái Lan cho biết máy bay chiến đấu của nước này đã tấn công các vị trí của Campuchia dọc biên giới, phá vỡ lệnh ngừng bắn do Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump làm trung gian.
Cả hai nước đều cáo buộc lẫn nhau kích động bạo lực, bùng phát qua đêm và lan rộng trước bình minh, khiến một binh sĩ Thái Lan và bốn thường dân Campuchia thiệt mạng.
Giao tranh Thái Lan - Campuchia bùng phát lúc khoảng 5 giờ sáng 8/12, kéo dài hơn một giờ đồng hồ. Hai bên đã cáo buộc lẫn nhau nổ súng trước.
Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Campuchia Maly Socheata tuyên bố lực lượng của Thái Lan đã tấn công quân đội Campuchia tại các tỉnh Preah Vihear và Oddar Meanchey ở biên giới vào sáng 8-12, đồng thời nhấn mạnh phía Campuchia đã không đáp trả.
Campuchia cho biết các vụ nổ súng diễn ra trong bối cảnh Thái Lan có nhiều hành động bị xem là khiêu khích những ngày gần đây, đặc biệt là vụ tấn công đầu tiên xảy ra chiều 7-12.
Đòn không kích của Thái lan
Quân đội Thái lan hôm thứ hai cho biết nước này đã phát động các cuộc không kích dọc biên giới tranh chấp với Campuchia, sau khi cả hai nước cáo buộc nhau vi phạm thỏa thuận ngừng bắn do Tổng thống Mỹ Donald Trump làm trung gian.
Ít nhất một binh sĩ Thái lan đã thiệt mạng và bốn người bị thương trong các cuộc đụng độ mới nổ ra tại khoảng hai khu vực ở tỉnh Ubon Ratchathani cực đông, quân đội Thái lan cho biết trong một tuyên bố, sau khi quân đội nước này bị phía Campuchia bắn trả.
Theo tờ The Nation, Không quân Hoàng gia Thái Lan xác nhận đã triển khai tiêm kích F-16 nhằm đáp trả các hành động quân sự từ phía Campuchia, bao gồm việc đưa vũ khí hạng nặng và các đơn vị chiến đấu áp sát khu vực biên giới tranh chấp. Bangkok cho rằng động thái này tạo ra “mối đe dọa trực tiếp đối với an ninh quốc gia Thái Lan”.
"Những diễn biến này đã thúc đẩy việc sử dụng sức mạnh không quân để ngăn chặn và giảm thiểu năng lực quân sự của Campuchia xuống mức tối thiểu cần thiết để bảo vệ an ninh quốc gia và bảo vệ dân thường," người phát ngôn Không quân Hoàng gia Thái Lan Jakkrit Thammavichai cho biết.
Bộ quốc phòng Campuchia cho biết trong một tuyên bố rằng quân đội Thái lan đã phát động các cuộc tấn công vào rạng sáng nhằm vào lực lượng của họ tại hai địa điểm, sau nhiều ngày có hành động khiêu khích, và nói thêm rằng binh lính Campuchia đã không trả đũa.
Campuchia khẳng định không bắn trả, cáo buộc Thái Lan mở rộng cuộc tấn công sang các tỉnh Banteay Meanchey và Battambang.
Người phát ngôn Bộ Quốc phòng, Tướng Maly Socheata, cho biết Thái Lan đã leo thang các cuộc tấn công và đang sử dụng vũ khí hạng nặng.
"Vào lúc 13:36 chiều nay, quân đội Thái Lan đã mở rộng các cuộc tấn công sang các khu vực khác thuộc Quân khu 5, nơi quân đội Campuchia đang bảo vệ lãnh thổ của họ.”
“Quân đội Thái Lan đã sử dụng nhiều loại vũ khí hạng nặng và hủy diệt như súng cối, súng máy và xe tăng, và họ vẫn không ngừng tấn công chúng tôi cho đến giờ này." Tướng Maly Socheata nói.
Quân đội Thái lan cho biết quân đội Campuchia đã bắn rốc-két BM-21 về phía các khu vực dân sự của Thái lan, và nói thêm rằng không có báo cáo về thương vong.
Người phát ngôn quân đội Thái Lan Winthai Suvaree cho biết Campuchia đã chủ động gây chiến và Thái Lan đang cố gắng tránh leo thang.
"Về các cuộc không kích của Không quân Thái Lan, tôi xin nhắc lại rằng đây chỉ là một cuộc tấn công có mục tiêu vào các căn cứ vũ khí của Campuchia, chúng tôi có thể hạn chế thiệt hại, nhằm ngăn chặn Campuchia tiếp tục leo thang, gây thêm thương vong cho quân đội Thái Lan," ông Suvaree nói.
'Giới hạn đỏ để đáp trả đã được thiết lập'
Tranh chấp biên giới đã bùng phát thành một cuộc xung đột kéo dài 5 ngày vào tháng 7, trước khi một thỏa thuận ngừng bắn được Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim và Trump làm trung gian, những người này cũng chứng kiến việc ký kết thỏa thuận hòa bình mở rộng giữa hai nước tại Kuala Lumpur vào tháng 10.
Ít nhất 48 người đã thiệt mạng và ước tính 300.000 người phải tạm thời di dời trong các cuộc giao tranh tháng 7, với việc hai nước láng giềng tung hỏa lực rốc-két và pháo hạng nặng tấn công lẫn nhau.
Sau vụ nổ mìn vào tháng trước khiến một binh sĩ của họ bị thương, Thái lan cho biết họ đang tạm dừng thực hiện hiệp ước ngừng bắn với Campuchia.
Cựu lãnh đạo lâu năm có ảnh hưởng của Campuchia, Hun Sen, cha của Thủ tướng đương nhiệm Hun Manet, cho biết quân đội Thái lan là "những kẻ xâm lược" đang tìm cách khiêu khích một phản ứng trả đũa và kêu gọi lực lượng Campuchia kiềm chế.
Ông Hun Sen viết trên Facebook:
"Giới hạn đỏ để đáp trả đã được thiết lập. Tôi kêu gọi các chỉ huy ở mọi cấp độ, giáo dục cho tất cả sĩ quan và binh lính tuân theo đó."
Cần nhắc lại, ngày 8/12, Thủ tướng Malaysia Anwar Ibrahim, trên cương vị Chủ tịch ASEAN, đã ra tuyên bố bày tỏ quan ngại sâu sắc trước các vụ đụng độ mới đây giữa lực lượng Thái Lan và Campuchia tại khu vực biên giới chung.
Trong tuyên bố, Thủ tướng Anwar Ibrahim gửi lời chia buồn tới gia đình các nạn nhân thiệt mạng và bị thương, đồng thời cảnh báo rằng những cuộc đối đầu này có nguy cơ ảnh hưởng tới nỗ lực ổn định quan hệ song phương.
Ông kêu gọi hai nước láng giềng Thái Lan và Campuchia, vốn là đối tác gần gũi của Malaysia và thành viên chủ chốt của ASEAN, cần kiềm chế tối đa, duy trì kênh liên lạc và tận dụng các cơ chế hiện có để giải quyết xung đột.
Tranh chấp Thái lan-Campuchia: Một góc nhìn lịch sử
Tại Thái lan, hơn 385.000 thường dân trên bốn quận biên giới đang được sơ tán, với hơn 35.000 người đã được bố trí ở các khu trú ẩn tạm thời, quân đội Thái lan cho biết.
Thái lan và Campuchia đã tranh chấp chủ quyền tại các điểm chưa được phân định dọc theo biên giới đất liền dài 817 km của họ trong hơn một thế kỷ, lần đầu tiên được Pháp lập bản đồ vào năm 1907 khi nước này cai trị Campuchia như một thuộc địa (được gọi là "Bản đồ Phụ lục I" đã vẽ đường biên giới lệch khỏi đường phân thủy ở một số khu vực, đặc biệt là đặt toàn bộ Đền Preah Vihear vào lãnh thổ Campuchia.)
Căng thẳng âm ỉ đôi khi đã bùng nổ thành các cuộc giao tranh, chẳng hạn như vụ tấn công bằng pháo binh kéo dài một tuần vào năm 2011, bất chấp những nỗ lực giải quyết hòa bình các yêu sách chồng chéo.
Cuộc xung đột mới nhất mà bài báo nhắc đến đã leo thang thành giao tranh nghiêm trọng vào tháng 7 năm 2025, với hàng chục người thiệt mạng và hàng trăm nghìn người phải di tản.
Các cuộc đụng độ này diễn ra tại nhiều địa điểm dọc biên giới và bao gồm cả việc sử dụng pháo hạng nặng và không kích.
Các yếu tố chính trị nội bộ ở cả hai nước và tâm lý chủ nghĩa dân tộc cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc làm leo thang xung đột.
Đồng hành cùng chúng tôi tại SBS Vietnamese Facebook & SBS Vietnamese Instagram, và cập nhật tin tức ở sbs.com.au/vietnamese
