Đây là lần đầu tiên nước chủ nhà tổ chức một sự kiện thế giới quan trọng và việc chuẩn bị không khỏi có nhiều điều dị nghị.
Nhiều quốc gia nhỏ bé ở vùng Thái Bình Dương như nước chủ nhà sẽ là mục tiêu của cuộc họp thượng đỉnh với một số cường quốc quan trọng trên thế giới sẽ đạt đến các hiệp ước.
Sự kiện Papua tân Guine chuẩn bị từ lâu, cuối cùng nay trở thành hiện thực.
Cuộc họp thượng đỉnh của tổ chức Hợp tác Kinh tế Á châu Thái bình dương gọi tắt là Apec đã bắt đầu chào đón các phái đoàn, chính trị gia và ký giả từ 21 quốc gia thành viên đến thủ đô Moresby của Papua tân Guine.
Trong số các quốc gia hội viên còn có các siêu cường như Nhật bản, Trung quốc, Mỹ và Nga.
Đây là cuộc họp quan trọng về kinh tế cho nước Úc, với hơn 70 phần trăm mậu dịch là thực hiện với các nước trong Apec.
Thế nhưng các phái đoàn với nhân số 15 ngàn người đổ đến Papua tân Guine, một quốc gia được xem là nghèo nhất trong Apec, thì phí tổn tổ chức cuộc họp thượng đỉnh đã bị chỉ trích nặng nề.
Tại Sydney, chuyên viên nghiên cứu thuộc viện Lowy là ông Shane McLeod cho biết, nhiều người Papua tân Guine chẳng vui vẻ gì với chuyện đã có biết bao tiền của đổ ra.
“Vấn đề tiếp vận, các nơi tổ chức cuộc họp và nhu cầu cung cấp an ninh cho 21 nhà lãnh đạo của các nền kinh tế, quả là một phí tổn lớn lao".
"Vì vậy một quốc gia nhỏ bé như Papua tân Guine, thì tình báo phải dành ra đổ tổ chức sự kiện nầy, rồi có thể thu lại được không? Đó là nguồn gốc của các tranh luận”, Shane McLeod.
Sự kiện nầy diễn ra giữa lúc nền kinh tế tại quốc gia chủ nhà ở trong tình trạng bất định sâu sắc, với 40 phần trăm dân số sống dưới mức nghèo đó.
Trong hoàn cảnh đó, chính phủ Papua tân Guine đã hào phóng khi tậu đến 40 xe hơi sang trọng dành cho các nhà lãnh đạo đi lại trong thời gian diễn ra cuộc họp.
Nước Úc đóng góp gần 120 triệu đô la cho cuộc họp nầy, còn Trung quốc được biết viện trợ 350 triệu đô la để giúp đỡ về an ninh, vận chuyển và một trung tâm hội nghị mới.
Ngoại trưởng Papua tân Guine là ông Rimbink Pato nói rằng, những lợi lộc về lâu về dài sẽ vượt qua các phí tổn trong ngắn hạn.
“Đó không phải là cuộc họp Apec sẽ mang lại các kết quả tức thời, thế nhưng trong thời gian ích lợi của Apec, sẽ là giúp cho mọi người biết được Papua tân Guine ở đâu và những gì quốc gia nầy có thể mang lại, khi có thể tổ chức cuộc họp Apec”.
Thủ tướng Scott Morrison sẽ gặp gỡ các nhà lãnh đạo Á châu Thái bình dương tại Papua tân Guine để nói về tầm nhìn mới của Úc với các quốc gia hải đảo, thế nhưng ông không phải là người duy nhất đề cập đến chuyện nầy.
"Nếu điều đó dẫn đến các kết quả phát triển để giúp cho người dân tại Papua tân Guine, thì đó phải là những chuyện hết sức tích cực”, James McLeod.
Chủ tịch Trung quốc Tập cận Bình dành thêm 2 ngày ở lại Papua tân Guine và được biết sẽ đề ra những gì được gọi là ‘các biện pháp quan trọng’ về việc cộng tác thêm nữa giữa hai quốc gia.
Ông McLeod cho biết, hành động nầy cho thấy nhiều vấn đề.
“Trung quốc ngày càng gia tăng các cam kết tại Papua tân Guine trong những năm qua và thực hiện việc nầy trong một cách thức nổi bật, khi Chủ tịch Tập cận Bình viếng thăm Papua tân Guine trước cuộc họp Apec, đó quả là một sự kiện hết sức ý nghĩa với nước nầy và với Trung quốc”.
Được biết kể từ khi được thành lập vào năm 1989, Apec cam kết tự do mậu dịch là mục tiêu quan trọng của tổ chức nầy.
Phó Giám Đốc Viện Quan hệ Úc – Trung tại đại học Kỹ Thuật Sydney là ông James Laurenceson cho biết, nghị trình của Úc sẽ được nêu lên trong cuộc họp thượng đỉnh năm nay.
“Về mậu dịch thì chính phủ Morrison đã lập lại chuyện nầy là chúng ta cũng giống như Trung quốc, trong các cam kết không rút lui về vấn đề bảo hộ mậu dịch, mà hỗ trợ cho tự do mậu dịch”.
Trong khi đó, Tổng trưởng Mậu dịch là ông Simon Birmingham phản ảnh những tình cảm như vậy, từ cuộc họp với các quốc gia trong vùng Thái bình Dương, trong cuộc họp thượng đỉnh Asean tại Singapore trước đó.
“Chúng ta rất tôn trọng và cam kết về vấn đề giải phóng mậu dịch, khi mở ra các nền kinh tế của chúng ta để bảo đảm việc tiếp tục phát triển trong vùng Á châu Thái bình dương”.
Còn Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump tìm cách tránh né cuộc họp thượng đỉnh, một điều mà tiến sĩ Laurenceson cho rằng nước Úc nên quan sát thật kỹ các hành động của Trung quốc.
Chúng ta có cùng chung đường lối và phân nửa cuộc chiến đã được xuất hiện".
"Trung quốc đã xuất hiện như một thí dụ rất tốt, ông Tập cận Bình sẽ có mặt tại đó và quí vị chắc có thể chắc chắn rằng, ông ta sẽ đẩy mạnh đường lối của ông ta, mà Trung quốc hiện ủng hộ và quảng bá cho tự do mậu dịch, về hệ thống luật lệ quốc tế về thương mại”, James Laurenceson.
Cuộc họp thượng đỉnh sẽ hình thành, với ý kiến của một số các quốc gia có thế lực nhất trong Apec, tìm cách thu hút sự chú ý của các nước yếu kém hơn.
Thế nhưng ông McLeod cho biết, mục tiêu của vùng nầy sẽ được các nước hoan nghênh.
“Tôi nghĩ rằng theo truyền thống, những thay đổi là nước Úc vẫn là một thế lực nổi bật tại các quốc gia như Papua tân Guine và chắc chắn là trong vùng Thái bình Dương".
"Việc đó không phải là trường hợp nầy nữa, do có nhiều nước chuẩn bị đưa ra những kết ước lớn lao".
"Nếu điều đó dẫn đến các kết quả phát triển để giúp cho người dân tại Papua tân Guine, thì đó phải là những chuyện hết sức tích cực”, James McLeod.
Thêm thông tin và cập nhật Like SBS Vietnamese Facebook
Nghe SBS Radio bằng tiếng Việt mỗi tối lúc 7pm tại sbs.com.au/Vietnamese
Nghe SBS Radio bằng tiếng Việt mỗi tối lúc 7pm tại sbs.com.au/Vietnamese
