Đối với hàng chục nghìn người dân ở Myanmar, cuộc sống hiện nay thật khốn khó.
Myanmar rơi vào khủng hoảng kể từ khi quân đội giành lại quyền lực vào năm 2021, dẫn đến một cuộc nổi dậy vũ trang trên toàn quốc và làm bùng phát xung đột ở bang Rakhine giữa quân đội và lực lượng vũ trang Arakan Army.
Liên Hiệp Quốc ước tính khoảng 40% dân số Myanmar cần được hỗ trợ nhân đạo.
Tuy nhiên, quyền trưởng đại diện Liên Hiệp Quốc tại Myanmar, ông Michael Dunford, cho biết các mối lo ngại về an ninh cùng với việc hạn chế từ cả hai phía khiến Liên Hiệp Quốc không thể vận chuyển thực phẩm vượt ra khỏi thành phố Sittwe – thủ phủ do quân đội kiểm soát – để tiếp cận các khu vực trung tâm và phía bắc bang Rakhine.
“Chương trình Lương thực Thế giới đã sẵn sàng hỗ trợ, nhưng chúng tôi cần chấm dứt xung đột, cần quyền tiếp cận, và quan trọng nhất là cần có nguồn tài chính để mở rộng quy mô hỗ trợ. Việc có quyền tiếp cận mà không có kinh phí và năng lực đáp ứng thì chẳng có ý nghĩa gì cả.”
Nhưng vấn đề cốt lõi lại nằm ở tài chính.
Dọc biên giới Myanmar – Thái Lan, hiện có hơn 107.000 người tị nạn Myanmar đang sống trong các trại.
Bên trong Myanmar, hàng triệu người đã phải di dời do xung đột kéo dài nhiều năm, bao gồm cả cộng đồng thiểu số Rohingya đang bị mắc kẹt trong các trại giam giữ.
Trong nhiều năm, Mỹ là nhà tài trợ nhân đạo lớn nhất của Myanmar.
Nguồn viện trợ nước ngoài từ Mỹ, thông qua các khoản tài trợ của Bộ Ngoại giao, đã giúp duy trì sự sống cho người dân ở cả hai bên biên giới.
Tuy nhiên, đầu năm nay, Tổng thống Donald Trump đã ra lệnh cắt giảm mạnh ngân sách viện trợ nước ngoài, một quyết định được Ngoại trưởng Marco Rubio kiên quyết bảo vệ trong phiên điều trần tại Thượng viện.
Các khoản viện trợ đó phải giúp đất nước chúng ta an toàn hơn, mạnh hơn hoặc thịnh vượng hơn. Phải đạt được ít nhất một trong ba điều đó... Có rất nhiều vấn đề nghiêm trọng trên thế giới, nhưng nước Mỹ không thể giải quyết tất cả.Donald Trump
Người tị nạn Myanmar, ông Mahmud Karmar, cho biết quyết định này khiến cuộc sống vốn đã khó khăn của họ nay còn khốn đốn hơn.
“Trước đây cũng khó khăn, nhưng ít nhất gia đình tôi vẫn còn có cái để ăn. Khi đến thời điểm phát khẩu phần, chúng tôi nhận được lương thực và có thể sống qua ngày... Còn bây giờ, chẳng còn gì cả. Tôi phải đi nhặt măng rừng để gia đình có cái mà ăn.”
Mặc dù Ngoại trưởng Rubio khẳng định rằng không ai chết vì việc cắt giảm này ...
“Điều đó là sai, là giả dối.”
nhưng một người tị nạn khác, ông Mohammed Taher, nói rằng điều đó không đúng
Ông cho biết nhiều người đã mất người thân, trong đó có con trai hai tuổi của ông, qua đời vì suy dinh dưỡng sau khi trại của họ ngừng nhận khẩu phần từ tháng 4.
Giám đốc điều hành Tổ chức Border Consortium, ông Léon de Riedmatten, cho biết tổ chức này – cơ quan viện trợ chính trong khu vực – đã buộc phải ngừng cung cấp thực phẩm cho 85% cư dân trong trại khi khoản tài trợ của Bộ Ngoại giao bị chính quyền Trump chấm dứt vào ngày 31 tháng 7.
“Việc Mỹ cắt viện trợ tất nhiên có tác động rất lớn, vì Mỹ là nhà tài trợ duy nhất cung cấp thực phẩm và nhiên liệu nấu ăn cho các trại tị nạn.”
Dữ liệu từ các nhân viên cứu trợ cho thấy số người sống trong điều kiện khốn khó như vậy đã tăng gần gấp mười lần trong hai năm qua, từ tháng 9 năm 2023 đến tháng 8 năm nay.
Các báo cáo cho biết tình trạng suy dinh dưỡng cấp tính đang lan rộng, nhiều bậc cha mẹ phải nhịn ăn để dành phần cho con.
Ababa Moe là một trong số đó.
Bà đang sống tại trại tị nạn Mae La bên phía Thái Lan cùng con trai 17 tuổi – người bị thiểu năng trí tuệ – sau khi trốn chạy khỏi Myanmar khi ngôi làng của họ bị tấn công.
Sau khi họ cắt khẩu phần, cuộc sống của chúng tôi rất khó khăn. Chúng tôi vẫn có thể ăn, nhưng thay vì hai bữa mỗi ngày, giờ tôi chỉ ăn một bữa.Ababa Moe
Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết Washington vẫn “đứng cùng với người dân Myanmar” và đã ký một thỏa thuận tạm thời vào ngày 30 tháng 9 để khôi phục viện trợ lương thực đến hết năm nay.
Tuy nhiên, ông Léon de Riedmatten cho biết sau thời điểm đó, nguồn quỹ sẽ cạn kiệt — và Bộ Ngoại giao đã khẳng định sẽ không có thêm gia hạn nào nữa.
Điều này chẳng mang lại chút an ủi nào cho những người tị nạn như Mahmud Karmar.
READ MORE
SBS Việt ngữ
Ông nói mình đã sụt 16 kg, chỉ còn 54 kg và thân hình gầy gò đến mức bạn bè thân thiết cũng không còn nhận ra.
Ông Karmar nói rằng ông đang dần mất hy vọng sống sót.
"Ở đây chẳng còn gì để sống nữa. Tôi không biết gì cả, không thấy lối đi nào phía trước. Tôi không thể hiểu nổi điều gì đang chờ đợi mình.”
Đồng hành cùng chúng tôi tại SBS Vietnamese Facebook & SBS Vietnamese Instagram, và cập nhật tin tức ở sbs.com.au/vietnamese
