Trong một dấu hiệu cho thấy cuộc khủng hoảng tiền thuê nhà ở Úc đã trở nên tồi tệ như thế nào, giá thuê trung bình hàng tuần cho các căn hộ ở Sydney đã lần đầu tiên vượt quá 600 đô la.
Giá chào thuê trung bình trên khắp các thành phố thủ đô ở Úc đã tăng tới 24% trong năm ngoái, theo Báo cáo giá thuê nhà từ Domain Rent Report cho ba tháng đầu năm 2023.
Dữ liệu của CoreLogic cho biết giá thuê trung bình hàng tuần của Sydney đã lên tới $699.
Các khu vực nông thôn trên khắp Úc giá thuê cũng tăng mạnh. Trong 5 năm qua, giá thuê trung bình đã tăng 80% tại thành phố ven biển Gladstone của Queensland.
Trên khắp đất nước, vấn đề giá nhà thuê tăng chóng mặt và nguồn cung bất động sản cho thuê thấp đã khiến chính quyền các tiểu bang phải xem xét việc áp đặt giá trần nhà cho thuê.
Việc không tăng tiền thuê nhà trong sáu tháng đã được một số tiểu bang thực hiện trong những ngày đầu của đại dịch, nhưng ACT là khu vực tài phán duy nhất hiện áp đặt giá trần thuê nhà.
Cụ thể là chủ nhà không thể tăng tiền thuê nhà hơn 10 phần trăm so với lạm phát (chỉ số giá tiêu dùng) mà không biện minh cho điều đó.
Thủ hiến mới của New South Wales, Chris Minns, đã loại trừ việc áp đặt giá trần tiền thuê nhà như một giải pháp cho cuộc khủng hoảng nhà thuê ở tiểu bang.
Ông nói rằng chính phủ đang xem xét các giải pháp dài hạn.
"Chúng tôi đã có một kế hoạch đầy tham vọng khi đề cập đến những thay đổi chính sách cụ thể dành cho người thuê nhà ở tiểu bang này. Những chính sách đó bao gồm việc trục xuất ra khỏi nhà không lý do chính đáng , đến bảo đảm dễ dàng cho người thuê nhà có thú nuôi, và bắt đầu chương trình tiền thế chân di động để giúp người thuê nhà khi chuyển sang một nơi cư trú khác họ không phải móc tiền túi để thế chân cho căn nhà mà họ sẽ dọn vào. Tuy nhiên tất cả nằm trong vấn đề nguồn cung. Nếu các công nhân hoặc thanh niên hoặc những người đang sống và làm việc tại Sydney và khu vực New South Wales, chưa tham gia vào thị trường nhà ở, nếu chúng tôi không hiểu đúng và bắt đầu chuyển nguồn cung trong tiểu bang này, thì chúng tôi sẽ mất đi một thế hệ thanh niên."
Nguồn cung đóng một vai trò quan trọng trong giải pháp cho cuộc khủng hoảng, vì tỷ lệ nhà trống trong tiểu bang NSW vẫn ở mức dưới 1%.
Theo điều tra dân số năm 2021, có hơn 35.000 người vô gia cư ở New South Wales, tăng 27% trong thập niên qua như theo điều tra dân số năm 2021 so với điều tra dân số năm 2011.
Số lượng người Thổ dân và người dân đảo Torres Strait không có nơi ngủ qua đêm cũng được báo cáo tăng 10% kể từ cuộc điều tra dân số trước đó vào năm 2016.
Nhà ở xã hội và giá cả phải chăng là một phần thiết yếu trong chiến dịch của Lao động NSW. Trong cuộc bầu cử cấp tiểu bang, đảng Lao động đã cam kết sẽ dành 30% trong diện tích đất mới để phát triển là cho nhà ở hòa nhập, nhà xã hội và nhà ở giá cả phải chăng cho những người lao động chủ chốt tại tiểu bang.
Ông Minns nói rằng ông hiểu áp lực mà các gia đình đang phải đối mặt để tìm được nhà ở giá rẻ.
["Áp lực lên ngân sách gia đình trên khắp New South Wales và cả nước cũng là áp lực đối với chính phủ. Chúng tôi biết rằng đó là nghĩa vụ của chính phủ sắp tới để giảm áp lực chi phí sinh hoạt và bảo đảm không chỉ là công chức, mà tất cả người dân trên khắp tiểu bang có thể đáp ứng các nghĩa vụ tài chính của họ. Điều đó đặc biệt gay gắt vào lúc này. Trên thực tế, áp lực tài chính mà các gia đình đang phải đối mặt ngày nay còn gay gắt hơn so với những thập niên trước ở đất nước này."
Nhưng động thái từ chối giới hạn mức tăng tiền thuê nhà đã làm dấy lên sự chỉ trích của Đảng Xanh và một số cơ quan cao cấp về nhà ở.
Jenny Leong, phát ngôn viên gia cư của Đảng Xanh, cho biết bà sẽ đưa ra một dự luật vào tháng 5 về việc đóng băng tiền thuê nhà trong hai năm.
Bà nói rằng cũng cần phải có các biện pháp bổ sung.
"Đầu tiên là giới thiệu, hỗ trợ và thông qua luật cấm trục xuất ra khỏi nhà không lý do chính đáng ở New South Wales, đây là điều nhận được sự ủng hộ của nhiều đảng phái và Đảng Xanh đã kêu gọi trong nhiều năm cùng với công đoàn những người thuê nhà và các tổ chức ủng hộ người thuê nhà khác. Điều thứ hai là chúng tôi muốn thành lập một cơ quan độc lập để đưa ra các quy định và kiểm soát vấn đề nhà thuê ở New South Wales, để làm điều đó cần một quá trình tìm hiểu và phát triển. Nhưng trước mắt, chúng ta cần đóng băng ngay lập tức giá thuê để chúng ta có thể đưa ra tín hiệu cho mọi người rằng chính phủ mới sắp tới này, quốc hội mới cam kết thực hiện quyền của người thuê nhà."
Joel Dignam là Giám đốc Điều hành của Better Renting nói rằng chính quyền tiểu bang cần phải làm nhiều hơn nữa để giúp đỡ những người thuê nhà trong thời gian ngắn.
"Chris Minns đã nói rằng họ đang làm những việc cung cấp dài hạn nên họ không cần phải làm gì trong thời gian ngắn. Tôi nghĩ đó là một lập luận khá sai lầm. Phép loại suy mà tôi đưa ra là nếu bạn nói về cháy rừng, vâng, bạn làm những việc lâu dài để giữ an toàn cho cộng đồng. Có thể bạn thay đổi cách xây nhà hoặc nơi xây nhà nhưng trong ngắn hạn, bạn cũng chữa cháy. Và tôi nghĩ khi chúng ta nói tới cuộc khủng hoảng tiền thuê nhà, thật may khi thấy các phản ứng về nguồn cung trong dài hạn, trong ngắn hạn, chúng tôi cần giải quyết vấn đề tăng giá thuê."
Nhưng không phải tất cả các nhóm liên quan đến nhà ở đều không đồng ý với ông Minns.
John Engeler là C-E-O của Shelter New South Wales hoan nghênh kế hoạch dài hạn của chính quyền tiểu bang nhằm tăng nguồn cung, nhưng nói rằng các biện pháp khẩn cấp hơn có thể được thực hiện.
"Khi bạn là chủ sở hữu thế chấp tư nhân và bạn đang gặp căng thẳng, bạn không phải lo lắng vì bạn có thể đến ngân hàng của mình và nói, tôi có thể tạm ngưng với khoản thế chấp của mình một thời gian không? Bạn không thể làm vậy khi bạn là người thuê nhà. Vì vậy, tất cả những gì chúng tôi đang nói là những người khác đang phải chịu chi phí nhà ở quá cao. Trong khi những người lao động được trả lương thấp đang trả một khoản tiền vay, họ có một số lựa chọn có sẵn cho họ. Họ có thể đến ngân hàng của họ và nói rằng, lãi suất đã tăng lên, số tiền trả hàng tháng của tôi rất cao, tôi có thể chỉ trả lãi suất trong một thời gian không? Người thuê nhà thì không thể nói với chủ nhà rằng tiền thuê tăng cao quá cho tôi ở chịu một thời gian được không."
