Dịch vụ hữu ích: 1/5 trẻ em Úc bị lừa - cái bẫy ẩn dưới quà tặng Game Roblox & Minecraft

View Transcript

Trẻ em say mê chơi game, nhưng không ít kẻ lừa đảo lợi dung game để tiếp cận các em Credit: Pixabay

Dịch vụ hữu ích

View Podcast Series

Follow and Subscribe

Download (7.02MB)

Download the SBS Audio appAvailable on iOS and Android

Say mê game Minecraft và Roblox, nhưng gia đình bạn có biết con cái đang bước vào bẫy lừa đảo tinh vi? Cứ 5 trẻ em Úc thì có 1 em đã là nạn nhân trong năm qua. Đáng sợ hơn, các trò chơi vô hại này đang bị mạng lưới tội phạm từ Nigeria – Việt Nam lợi dụng. Chỉ cần một cú nhấp chuột vào "quà tặng miễn phí" giả mạo, tin tặc có thể kiểm soát máy tính, truy cập tài khoản ngân hàng của bạn. Cùng SBS Tiếng Việt trang bị kiến thức bảo vệ con trước mối đe dọa xuyên quốc gia này.

MINECRAFT, ROBLOX VÀ MẢNH ĐẤT MÀU MỠ CỦA TIN TẶC – 1/5 TRẺ EM ÚC ĐÃ LÀ NẠN NHÂN LỪA ĐẢO

Đối với hàng triệu gia đình trên toàn cầu, các trò chơi trực tuyến như Minecraft và Roblox là sân chơi giải trí vô hại. Thế nhưng, đằng sau thế giới ảo đầy màu sắc đó, một thực tế đáng sợ đang diễn ra: những nền tảng này đang trở thành mảnh đất màu mỡ cho các nhóm tội phạm mạng có tổ chức nhắm mục tiêu trực tiếp vào trẻ em Úc.

Tình hình nghiêm trọng đến mức nào? Theo dữ liệu từ Finder, cứ 5 trẻ em Úc thì có 1 em đã trở thành nạn nhân của một vụ lừa đảo trực tuyến chỉ trong vòng 12 tháng qua. Đây là một lời cảnh báo khẩn cấp cho tất cả các bậc phụ huynh.

BẪY LỪA ĐẢO: TỪ “QUÀ TẶNG” ĐẾN PHẦN MỀM ĐỘC HẠI

Các nền tảng giải trí và giao tiếp phổ biến như Minecraft, Roblox, và đặc biệt là Discord (với tính chất ít được kiểm soát) đang bị tội phạm tận dụng triệt để.

Vậy tin tặc lừa trẻ em bằng cách nào?

Thủ đoạn của chúng cực kỳ đơn giản nhưng lại hiệu quả. Kẻ lừa đảo thường áp dụng kịch bản sau:

Mồi nhử "Quà tặng Giả mạo": Kẻ gian gửi các tin nhắn hoặc đường link "trông có vẻ vô hại" trong các cuộc trò chuyện hoặc thậm chí ngay trong các luồng phát trực tiếp (livestream) của trò chơi, tuyên bố là các sự kiện tặng quà miễn phí hoặc hướng dẫn chơi game để nhận vật phẩm hiếm có.

Mục tiêu Cuối cùng: Một Cú Nhấp Chuột. Mục tiêu duy nhất của chúng là khiến trẻ em mất cảnh giác và nhấp vào liên kết đó.

Hậu quả khủng khiếp: Ngay khi trẻ em nhấn vào, chúng đã vô tình tải xuống phần mềm độc hại (malware). Chỉ trong vòng vài phút, tin tặc có thể:

Giành quyền kiểm soát hoàn toàn máy tính gia đình.

Truy cập mọi thông tin nhạy cảm, từ email, mạng xã hội, tài khoản Netflix, Spotify, đến thứ quan trọng nhất: Tài khoản ngân hàng trực tuyến của gia đình.

MẠNG LƯỚI TỘI PHẠM XUYÊN QUỐC GIA

Đáng lo ngại hơn, cuộc chiến này không chỉ là những kẻ lừa đảo cá nhân. Theo thông tin từ SafetyNet Cyber Security trích dẫn bởi Channel 7, công ty này đã phải "tham chiến" với một mạng lưới tội phạm có tổ chức nhắm mục tiêu vào người Úc, có nguồn gốc từ Nigeria và Việt Nam.

Các cuộc điều tra cho thấy có sự câu kết tinh vi giữa:

Các đối tượng người Nigeria: Thường đóng vai trò chủ mưu, tạo vỏ bọc "người nước ngoài có uy tín" hoặc "nhà tài trợ" để tạo lòng tin.

Các đối tượng người Việt Nam: Đóng vai trò "chân rết" hỗ trợ kỹ thuật, mở tài khoản ngân hàng, rút tiền, và làm các thủ tục hậu cần.

CHÌA KHÓA BẢO VỆ CON CÁI: GIAO TIẾP VÀ CẢNH GIÁC

Chìa khóa quan trọng nhất để bảo vệ trẻ em chính là Giao tiếp (Communication).

Các chuyên gia an ninh mạng nhấn mạnh rằng: Nếu trẻ em nhấp vào liên kết và giữ im lặng vì sợ hãi, tin tặc sẽ có nhiều thời gian hơn để đánh cắp dữ liệu, làm giảm đáng kể khả năng phục hồi dữ liệu của gia đình.

Thông điệp dành cho Trẻ em:

Hãy dạy con bạn thông điệp vàng này:

"Nếu một điều gì đó có vẻ quá tốt để trở thành sự thật, thì có lẽ nó không phải là sự thật."

Một vật phẩm hiếm có trong game sẽ không bao giờ dễ dàng có được chỉ bằng một cú nhấp chuột hoặc qua đường link lạ.

Các bước Phụ huynh cần thực hiện ngay:

Theo dõi Sát sao: Khuyến khích con cái sử dụng thiết bị ở khu vực chung của ngôi nhà (như phòng khách), thay vì ở một mình trong phòng ngủ.

Khuyến khích Đối thoại: Tạo môi trường cởi mở để con cái sẵn sàng chia sẻ ngay lập tức nếu chúng vô tình nhấp vào liên kết lạ hoặc gặp phải điều gì đó đáng ngờ.

Cảnh giác: Cảnh báo con về những chiêu trò lừa đảo liên quan đến game phổ biến.

3 Điều Tuyệt đối KHÔNG LÀM:

Giới hạn Chia sẻ: KHÔNG BAO GIỜ chia sẻ thông tin cá nhân hoặc thông tin gia đình (địa chỉ nhà, tên trường, chi tiết thẻ ngân hàng của bố mẹ) với người lạ hoặc trên các trang web/trò chơi không đáng tin cậy.

Lời hứa Hão huyền: Ghi nhớ rằng chẳng có cái gì miễn phí trong game một cách dễ dàng.

Không Nhấp vào Liên kết Lạ: Tuyệt đối không tự động nhấp vào các liên kết nhận được qua tin nhắn, email hoặc trong game.

CÁC NGUỒN HỖ TRỢ TRONG CUỘC CHIẾN CHỐNG LỪA ĐẢO TẠI ÚC

Bạn không đơn độc trong cuộc chiến này. Úc có các cơ quan chuyên trách về an toàn trực tuyến sẵn sàng hỗ trợ:

Cơ quan/Nguồn lực	Mục đích Hỗ trợ Chính	Liên hệ & Tài liệu
eSafety Commissioner	Cơ quan quản lý an toàn trực tuyến của Úc. Có quyền loại bỏ các nội dung độc hại nghiêm trọng trên mạng, bao gồm bắt nạt trẻ em trên mạng (cyberbullying) và lạm dụng hình ảnh (image-based abuse). Cung cấp tài liệu giáo dục về an toàn mạng.	Trang web: eSafety.gov.au/report (để trình báo)
Scamwatch (ACCC)	Cơ quan giám sát các vụ lừa đảo ở Úc. Nơi trình báo vụ lừa đảo để giúp cảnh báo cho cộng đồng và cung cấp thông tin chống lừa đảo.	Trang web: scamwatch.gov.au
ReportCyber	Nền tảng trình báo các tội phạm mạng như lừa đảo, tấn công mạng.	Trang web: Tìm kiếm ReportCyber
IDCARE	Tổ chức phi lợi nhuận cung cấp hỗ trợ nếu danh tính cá nhân của bạn hoặc con bạn bị xâm phạm hoặc sử dụng sai mục đích trong vụ lừa đảo.	Trang web: idcare.org
Services Australia	Đối với các vụ lừa đảo liên quan đến Medicare, Centrelink hoặc myGov.	Điện thoại: 1800 941 126

Dịch vụ hữu ích: Metro Tunnel - Đại công trình tỷ đô sắp vận hành, Melbourne đi lại quá tiện lợi

Dịch vụ hữu ích: Dấu hiệu Mã số thuế (TFN) bị đánh cắp, các việc cần làm ngay

Dịch vụ hữu ích: Làm gì để tránh Pin mặt trời thành ‘bom hẹn giờ’ trên mái nhà bạn

Đồng hành cùng chúng tôi tại SBS Vietnamese Facebook & SBS Vietnamese Instagram, và cập nhật tin tức ở sbs.com.au/vietnamese

Nghe SBS Tiếng Việt trên ứng dụng miễn phí SBS Audio, tải về từ App Store hay Google Play

Phần "Transcript" do AI tạo ra. Đọc thêm về việc SBS sử dụng AI: https://www.sbs.com.au/aboutus/sbs-guiding-principles-for-use-of-ai/

Transcript

Say mê game Minecraft, Roblox, Fortnite, PUBG Mobile, nhưng gia đình bạn có biết là con cái đang bước vào bẫy của lừa đảo tinh vi hay không? Cứ năm trẻ em Úc thì có một em đã là nạn nhân trong năm qua. Đáng sợ hơn, các trò chơi vô hại này đang bị mạng lưới tội phạm từ Nigeria, Vietnam lợi dụng. Chỉ cần một cú nhấp chuột vào quà tặng miễn phí giả mạo, tin tặc có thể kiểm soát máy tính, thiết bị di động, truy cập tài khoản ngân hàng của bạn. Bây giờ thì mời quý vị cùng với SBS Tiếng Việt, chúng ta trang bị kiến thức bảo vệ con trước mối đe dọa xuyên quốc gia trên các game trực tuyến. Và bây giờ thì Xuân Ngọc cùng với Thanh Ngôn trở lại với quý vị trong mục dịch vụ hữu ích. Và hôm nay chúng ta sẽ nói về tác hại của môi trường game. Trong môi trường này đã bị lợi dụng và con em chúng ta chính là nạn nhân quý vị ạ. Chắc là nhiều quý vị và các bạn đã nghe, thậm chí là chơi cùng con cái nữa, về các trò chơi trực tuyến đang trở thành một phần của thế giới giải trí toàn cầu, ví dụ như là Minecraft, Roblox, rồi PUBG, hay là Fortnite. Những cái tên quá quen thuộc rồi đúng không ạ? Đơn thuần thì nó chỉ là những trò chơi thôi và chúng ta có quyền chơi, chúng ta có quyền bỏ, chúng ta có quyền làm bất cứ thứ gì mà trò chơi cho phép. Thế nhưng đáng sợ, đây lại chính là những môi trường đang bị lợi dụng, và nó trở thành mảnh đất màu mỡ cho các nhóm lừa đảo qua mạng. Và nói có sách mách có chứng, tình hình lừa đảo trẻ em Úc qua mạng hiện nay nghiêm trọng đến mức độ nào? Cụ thể ở đây là nói về game quý vị nhá. Theo dữ liệu từ Finder thì cứ năm trẻ em Úc thì có một em đã trở thành nạn nhân của một vụ lừa đảo trực tuyến trong mười hai tháng qua. Các nền tảng chính đó là mạng xã hội và trò chơi trực tuyến phổ biến như Minecraft, Roblox, nền tảng giao tiếp và chia sẻ những cái tệp tin, rồi là chat chít với nhau trong game qua Discord cũng là nơi xảy ra nhiều vụ việc do tính chất ít được kiểm soát của nó quý vị ạ. Vậy thì chị Thanh Ngôn này, tin tặc lừa trẻ em bằng cách nào? Câu hỏi này nhiều phụ huynh chắc muốn biết đấy.

Vâng, câu hỏi này chắc chắn là nhiều phụ huynh quan tâm này. Về căn bản thì thủ đoạn lừa đảo sẽ theo kịch bản như thế này. Kẻ lừa đảo sẽ gửi tin nhắn hoặc là đường link nhìn có vẻ là vô hại trong các cuộc trò chuyện trên Roblox hay là các trò chơi trực tuyến, và chúng nói đó là các sự kiện tặng quà. Nhưng tất nhiên mấy cái đó toàn là giả mạo thôi. Hoặc thậm chí là ngay trong các luồng phát trực tiếp, livestream á, của trò chơi, thì chúng cũng sẽ tung vào các đường link hướng dẫn chơi game hoặc là hướng dẫn cách nhận quà. Nhìn thì có vẻ là vô hại nhưng mà thực ra rất là hại. Mục tiêu cuối cùng của tin tặc đó là chỉ cần một cú nhấp vào liên kết mà thôi. Và ngay khi trẻ em nhấn vào đó thì cũng là lúc trẻ em bị lừa tải xuống phần mềm độc hại. Và chỉ trong vài phút ngắn ngủi thôi thì tin tặc có thể hoàn toàn giành quyền kiểm soát máy tính của gia đình và chúng có thể truy cập mọi thông tin nhạy cảm, bao gồm cả email, mạng xã hội, tài khoản Netflix, Spotify và quan trọng nhất đó là tài khoản ngân hàng trực tuyến.

Thực ra lừa đảo toàn cầu bây giờ đó, thì có thể xuất phát bất cứ từ nơi đâu, chỉ cần kết nối internet là người ta có thể làm được rồi. Nhưng mà cụ thể lừa đảo trong game hiện nay nhắm vào trẻ em Úc ạ. Thì cho tới lúc này, theo Channel 7, họ trích dẫn thông tin từ công ty Safety Net Cybersecurity có cho biết là họ đã tham chiến rồi với cả một mạng lưới tội phạm có tổ chức nhắm mục tiêu vào người Úc. Và các nhóm này đến từ Nigeria và Vietnam, một thông tin rất bất ngờ. Cụ thể thì theo các vụ án đã được điều tra từ Vietnam rồi đến Úc, các tổ chức có cho thấy rằng có sự câu kết giữa các đối tượng người Nigeria, và họ thường đóng vai trò là chủ mưu, người nước ngoài có uy tín hoặc là có khả năng tài chính, rồi là những bên tặng quà. Và bên phía Vietnam thì có những nhóm thường đóng vai trò là chân rết, hỗ trợ kỹ thuật, mở tài khoản ngân hàng, rút tiền và làm các thủ tục hậu cần. Và những chiêu trò căn bản, mánh khóe lừa đảo như thế nào thì chị Thanh Ngôn vừa mới giới thiệu rồi. Nhưng mà bây giờ chúng ta nói tới một cái yếu tố vô cùng quan trọng. Để đối phó với tình trạng này, chìa khóa quan trọng nhất để bảo vệ trẻ em đó chính là giao tiếp quý vị ạ. Nếu trẻ em, con em của chúng ta nhấp vào những liên kết và cứ thế giữ im lặng thì tin tặc lại còn có nhiều thời gian hơn để đánh cắp dữ liệu. Tức là vô hình trung để tạo điều kiện cho tin tặc thực hiện cái âm mưu của chúng một cách dễ dàng hơn. Và cũng chính vì thế, nó làm giảm khả năng phục hồi của các chuyên gia an ninh mạng để mà giúp đối phó và hỗ trợ chúng ta. Cũng chính từ yếu tố này, có lẽ bây giờ nhờ chị Thanh Ngôn chia sẻ một chút những lời khuyên an toàn cho trẻ em là gì đây?

Vâng, thưa Xuân Ngọc. Thì lời khuyên an toàn đó là chính các em là người chủ động tránh được các chiêu lừa đảo trực tuyến nếu mà các em được trang bị thông tin, kiến thức đầy đủ. Và thông điệp quan trọng dành cho trẻ em đó là nếu một điều gì đó có vẻ quá tốt để mà trở thành sự thật thì có lẽ nó không phải là sự thật. Đặc biệt là à các nội dung tải xuống miễn phí hoặc là quà tặng một vật phẩm hiếm có trong game thì không dễ gì mà có được bằng một cú nhấp chuột hoặc là qua một cái đường link nào đó. Chắc chắn là như vậy rồi. Còn về phía các bậc phụ huynh thì chúng ta phải thực hiện các bước sao để mà có thể bảo vệ con cái của mình. Thứ nhất là theo dõi sát sao. Mình khuyến khích con cái sử dụng thiết bị khu vực chung của ngôi nhà như là phòng khách thay vì các em ở một mình trong phòng ngủ. Thứ hai là khuyến khích đối thoại. Mình tạo cái môi trường để cho con cái sẵn sàng chia sẻ ngay lập tức nếu mà chúng vô tình nhấp vào cái liên kết lạ hoặc là gặp phải một cái điều gì đó đáng ngờ. Và thứ ba là phải cảnh giác. Mình phải cảnh báo con về các chiêu trò lừa đảo liên quan đến những cái game phổ biến.

Nào cũng quan trọng cả, đúng không ạ? Nếu quý vị không thể nhớ được hết nội dung này thì truy cập vào trang của SBS Tiếng Việt chúng tôi trên Facebook. Rồi qua Instagram, qua trang mạng của SBS Vietnamese là quý vị đã có những tin bài chúng tôi đăng tải rồi. Có thể đọc lại và chia sẻ thêm với mọi người nữa để chúng ta cùng bảo vệ lẫn nhau. Và có một điều đó là chúng ta không đơn độc trong cuộc chiến chống lừa đảo qua mạng đâu. Cho dù con cái chúng ta có chơi game để giải trí thì chúng ta cũng có những cách thức để mà hỗ trợ các con. Và nếu có chuyện gì xảy ra thì chính Úc này cũng đã có các cơ quan chuyên trách về an toàn trực tuyến. Quý vị và các bạn nên sử dụng các nguồn lực có sẵn đó. Xuân Ngọc lấy ví dụ về một số cơ quan quan trọng này. Thứ nhất là iSafety Commissioner. Chúng ta tìm hiểu thêm qua trang web iSafety Ȋdot gov Ɗot au forward slash report để trình báo nếu có vấn đề bị lừa đảo. Rồi chúng ta có Scamwatch qua Ɓtriple C. Chúng ta cũng có thể tìm kiếm trang Report Cyber. Rồi iDCare cũng rất là lợi ích. Đó là những bên hoàn toàn có thể giúp đỡ được cho chúng ta. Tuy nhiên, thời gian không có nhiều. Trước khi kết thúc mục dịch vụ hữu ích ở đây Ɗó, thì Xuân Ngọc chia sẻ ba điểm tuyệt đối không làm để tránh trở thành nạn nhân của lừa đảo trên môi trường trực tuyến và trong game. Điều một, chúng ta phải giới hạn chia sẻ. Chúng ta cảnh báo con cái không bao giờ chia sẻ thông tin cá nhân hoặc thông tin về gia đình mình, địa chỉ nhà, tên trường, chi tiết thẻ ngân hàng, vân vân của bố mẹ và của cả bản thân mình với người lạ hoặc trên các trang web, trò chơi, những trang mạng xã hội trực tuyến không đáng tin cậy. Điều hai, đừng bao giờ tin vào những lời hứa hẹn, đặc biệt trong game. Chẳng có cái gì miễn phí ở trong game hết. Và điều ba dành cho tất cả mọi người, không nhấp vào các liên kết lạ, những đường link. Hãy dặn dò con em mình không bao giờ tự động nhấn vào bất cứ một đường link nào để nhận được quà qua tin nhắn email hay là trong game hết.

END OF TRANSCRIPT