Chúng ta chú ý đến chính sách hay nhân cách trong cuộc tranh cử tổng thống Hoa Kỳ?

US Election Unplugged - EP1.png

Cuộc bầu cử Tổng thống Hoa Kỳ năm 2024 không giống bất kỳ cuộc bầu cử nào khác. Một ứng cử viên thì tuyên bố rằng ông ta đáng lẽ phải giành chiến thắng trong cuộc bầu trước đây, còn đối thủ lại thì bước vào cuộc sau khi Tổng thống đương nhiệm rút lui khỏi cuộc đua.


Từ lâu, các cử tri - như Peg Timpone, ở Quận Cobb, Georgia - cảm nhận rằng cuộc bầu cử tháng 11 này rất quan trọng.

"Tôi nghĩ đây có lẽ là mùa bỏ phiếu quan trọng nhất trong cuộc đời chúng ta. Tôi nghĩ điều cấp thiết là mỗi người đều phải bỏ phiếu để giúp cứu nền dân chủ."

Lúc đó ít người nghi ngờ rằng cuộc tranh luận cuối cùng của tổng thống vào tháng 9 đã được hàng triệu người mong đợi.

"Tối nay, cuộc đối đầu căng thẳng ở Philadelphia giữa Phó Tổng thống Kamala Harris và cựu Tổng thống Donald Trump. Cuộc gặp mặt trực tiếp đầu tiên của họ trong cuộc bầu cử tổng thống này; cuộc gặp mặt trực tiếp đầu tiên của họ từ trước đến nay."

Cuộc tranh luận là cơ hội cho các ứng cử viên nói về chính sách của họ - nhưng nhà khoa học chính trị Lori Cox Han của Đại học Chapman cho biết nhiều cử tri thất vọng và không quyết định bỏ phiếu cho ai vì thiếu thông tin cụ thể trong diệp đó.

"Nhiều người trong số họ nói rằng, tôi vẫn muốn nghe thêm chi tiết, đặc biệt là từ Kamala Harris. Nhưng Trump cũng không nói rõ về chi tiết trong kế hoạch của mình."

Phản ứng như vậy không nhất thiết được phản ánh trong nội dung đưa tin sau cuộc tranh luận.

Thay vào đó, chủ yếu là về việc ai là người chiến thắng, giống như báo cáo này từ BBC.

"Kamala Harris không trả lời mọi thứ. Bà ấy thực sự không có lời giải thích thỏa đáng nào cho lý do tại sao bà lại thay đổi suy nghĩ về các chính sách khác nhau trong nhiều năm qua. Nhưng Donald Trump thì quá bối rối, quá mất bình tĩnh và không thể tận dụng điểm yếu của bà ấy."

Trong khi hầu hết các chuyên gia đều cho rằng Kamala Harris là người chiến thắng, Donald Trump lại có cảm nhận khác, sau đó ông kêu gọi rút giấy phép phát sóng của kênh ABC trong cuộc tranh luận tổng thống.

Ông đã đưa ra lời kêu gọi tương tự sau cuộc tranh luận giữa các phó tổng thống được phát sóng trên CBS.

"Vậy CBS thì được cấp giấy phép và giấy phép này dựa trên sự trung thực. Tôi nghĩ họ phải tước giấy phép của mình."

Không có lời nào trong số này thu hút được nhiều sự chú ý của giới truyền thông - nhưng tuyên bố này thì có:

"Nhiều thị trấn không muốn nói về điều đó ,vì họ quá xấu hổ về nó. Ở Springfield, những người đã đến đang ăn thịt những con chó. Họ đang ăn thịt những con mèo, ăn thịt thú cưng của những người sống ở đó.”

Những loại câu hỏi này - về việc chúng ta chú ý vào chính sách nhiều như thế nào so với tính cách của họ và những gì họ nói và làm - đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc đưa tin về toàn bộ chiến dịch.

Nếu một phần công việc của chúng ta là cung cấp thông tin cho cử tri để họ có thể đưa ra quyết định về các ứng cử viên, thì làm sao chúng ta có thể cho họ thấy những người này là ai - và họ làm đại diện cho những điều gì?

Có những câu chuyện kể lại trực tiếp các sự kiện, như việc Kamala Harris chấp nhận đề cử tổng thống của đảng Dân chủ sau khi Joe Biden quyết định rút khỏi cuộc đua vào Nhà Trắng.
Tôi đứng đây làm đại diện cho những ai có câu chuyện mình mà được viết trong quốc gia vĩ đại nhất trên Trái đất, tôi chấp nhận đề cử của bạn làm tổng thống Hoa Kỳ.
Kamala Harris
Và sau đó là những câu chuyện về các vấn đề, chính sách - và hành động của chính các ứng cử viên.

Andrea Carson là cựu nhà báo và hiện là giáo sư truyền thông chính trị tại Đại học La Trobe ở Melbourne.

Bà cho biết những ứng cử viên kỳ quặc thường thu hút được sự chú ý lớn nhất.

"Cho một thời gian dài, các nhà báo đã bị thúc đẩy bởi áp lực về thời hạn, áp lực về thời gian, thâm niên và nguồn tin, và một phần của thực tế mà tạo nên tin tức là đi theo các chính trị gia. Và khi họ nói điều gì đó được coi là đáng đưa tin - và Donald Trump đã có nhiều năm kinh nghiệm trong việc hiểu điều gì thu hút sự chú ý."

Giáo sư Carson cho biết mạng xã hội cũng thách thức công việc truyền thống của giới truyền thông trong việc đưa tin về các ứng cử viên.

"Một trong những điều khiến vai trò này trở nên phức tạp hơn là không phải ai cũng nhận được cùng một thông tin mọi lúc vì nó đã bị phân mảnh trên các lĩnh vực truyền thông kỹ thuật số và tương tự khác nhau. Và do đó, mọi người đang nhận được thông tin của họ - một số thông tin có chất lượng cao và một số thông tin có chất lượng thấp, tùy thuộc vào khía cạnh nào - họ nhận được thông tin từ đâu."

Việc đưa tin về chiến dịch cũng trở nên đặc biệt khó khăn với sự xuất hiện của những ứng cử viên như Donald Trump.

Những người chỉ trích ông nói rằng ông am hiểu truyền thông - nhưng không phù hợp với chức vụ.

"Donald Trump ngày càng bất ổn và mất kiểm soát. Và ông ta muốn có quyền lực không bị kiểm soát. Đó là điều ông ta đang tìm kiếm. Ông ta muốn đưa quân đội đi truy đuổi công dân Mỹ."

Nhiều người cũng nhận thấy xu hướng mà ông mô tả là lời lẽ kích động về những vấn đề như vấn đề nhập cư ở Aurora, một vùng ngoại ô của Colorado:

"Họ đang phá cửa, họ đang thu tiền thuê nhà. Thật tuyệt phải không, họ vừa mới đến từ Venezuela. Họ đang thu tiền thuê nhà, anh nghĩ sao - và anh biết chủ nhà đã nói gì không? Bất cứ thứ gì anh muốn, thưa ông."

Trump cũng đã đưa ra những tuyên bố như thế này về việc phá thai:

"Nếu phe cực đoan dân chủ đạt được mục đích của họ, họ sẽ có luật liên bang cho phép phá thai để xé đứa bé ra khỏi tử cung vào tháng thứ bảy, thứ tám và thứ chín và thậm chí xử tử đứa bé sau khi sinh."

Ngoài ra còn có vấn đề về tính mạch lạc của Trump.

Những nhân vật chủ chốt như cựu tổng thống Barack Obama cho biết Trump nổi tiếng là phát biểu tuyệt vô nghĩa.

"Bạn có những dòng tweet được viết hoa, những lời chỉ trích và phàn nàn về các thuyết âm mưu điên rồ. Những bài phát biểu kéo dài hai giờ. Một mớ từ ngữ hỗn độn."

Theo lẽ thường, báo chí nên hạn chế đưa tin về những tuyên bố thái quá mà Trump thường đưa ra và tránh nhấn mạnh thẳng vào những lập luận kiểu này để đảm bảo tính khách quan và công bằng.

Một số chuyên gia hiện nay cho rằng cách tốt nhất để phát tin ông là cho mọi người cơ hội lớn để lắng nghe những gì ông nói.

Nhưng ngay cả như vậy, nói thì dễ làm thì khó.

Nhà báo Parker Molloy nói với CNN rằng các phóng viên đang làm ngắn lại bài phát biểu của Trump.

Bà gọi việc đó 'sanewashing'.

"Sanewashing là một thuật ngữ khác cho cái mà tôi muốn gọi là thiên kiến về tính mạch lạc, hay về cơ bản là khuynh hướng của các nhà báo tìm ra ý nghĩa trong những thông điệp lan man, đôi khi không mạch lạc. Trong trường hợp của Donald Trump, điều này có thể diễn ra dưới hình thức ông ấy có bài phát biểu nói về việc điện giật cá mập, Hannibal Lecter, sự căm ghét của ông đối với cối xay gió - và sau đó thấy nó được đóng khung thành một bài phát biểu kinh tế trên tờ báo ngày hôm sau."

Sau cuộc tranh luận tổng thống đầu tiên, bài phát biểu dài dòng của Joe Biden đã thu hút được sự chú ý rộng rãi.

"Chúng ta bắt đầu đêm nay với cuộc đua vào Nhà Trắng sau cuộc tranh luận Tổng thống đầu tiên. Màn trình diễn kém cỏi của Tổng thống Joe Biden, đôi khi ngập ngừng và vấp váp."

Nhưng Bà Parker Molloy cho biết Donald Trump không nhận được sự chú ý tương tự.

"Bạn biết đấy, ngày này qua ngày khác, các nhà báo đều phải tiếp xúc với điều này, và kết quả là đôi khi ông ấy được đánh giá theo một đường cong không tồn tại đối với các chính trị gia khác. Nếu Kamala Harris xuất hiện và có bài phát biểu dài 10 phút về cối xay gió, mọi người sẽ rất bối rối và đó sẽ là tin tức. Nhưng khi Donald Trump làm điều đó, thì nó chỉ là, 'vâng, đó là Donald Trump."

Bà viết bài cho nhà báo New Yorker đã nói với các nhà báo CNN rằng họ không nên làm như vậy - với lý do đây là một hình thức đưa tin sai lệch cần tránh.
Hầu hết mọi người không có thời gian ngồi xuống và xem trực tiếp bài phát biểu của Trump. Họ dựa vào các nhà báo để làm điều này thay họ và thông báo chi tiết. Nếu những tuyên bố nguy hiểm và mất kiểm soát được đưa ra nhưng chỉ là một chú thích trong một câu chuyện đóng khung bài phát biểu của Trump như một bài phát biểu bình thường tập trung vào chính sách nhập cư, thì hầu hết mọi người sẽ không thực sự hiểu được bản chất của những gì đã được nói.
Parker Molloy
Đối với một số nhà quan sát, việc nêu bật tính cách của Trump, cũng như quá khứ phạm tội và hồ sơ hành chính của ông, có thể là một dấu hiệu khiến cử tri không bỏ phiếu cho ông.

Cô tiếp viên 19 tuổi đến từ Pasadena ở Maryland, Mackenzie Anthony, đã chú ý đến thông điệp đó.

"Trump đã làm rất nhiều điều nhìn chung là không ổn... Tôi không nghĩ chúng ta nên sống ở một đất nước mà người được phép phạm tội có thể trở thành tổng thống."

Nhưng đối với cử tri Arizona Kesha Lyell, điều đó không tạo ra sự khác biệt.

"Chúng tôi ở đây vì Tổng thống Trump ngày hôm nay. Chúng tôi đã ở đây một tiếng. Chúng tôi đã đến cuộc biểu tình ở Glendale. Ông ấy rất tuyệt. Chúng tôi muốn ông ấy trở lại. Chúng tôi muốn đất nước của chúng tôi trở lại. Tiến lên Trump."

Đối với một ứng cử viên như Kamala Harris, cách tiếp cận đưa tin có phần khác biệt.

Người ta ban đầu chú ý đến sự nổi tiếng của bà với các cử tri trẻ tuổi, và những meme xuất hiện trên mạng xã hội sau bình luận của Phó Tổng thống này:

"Mẹ tôi thường ... Thỉnh thoảng bà ấy chọc chúng tôi và bà ấy nói với chúng tôi, "Mẹ không biết bọn trẻ bị sao nữa. Các con nghĩ là các con vừa ngã từ trên cây dừa xuống à?'"

Một phần sự chú ý đổ dồn vào thành tích của bà trong nhiệm kỳ - với tư cách là phó tổng thống và tổng chưởng lý của California.

Harris vừa mới bắt đầu chuyến lưu diễn truyền thông để dập tắt một số suy đoán đó, bao gồm cả cuộc phỏng vấn với Chalamagne tha God.

CHARLAMAGNE: "Một trong những cáo buộc lớn nhất chống lại bà là bà đã nhắm mục tiêu và bỏ tù hàng nghìn người đàn ông da đen ở San Francisco vì cần sa. Một số người nói bà làm vậy để thăng tiến sự nghiệp. Một số người nói bà làm vậy vì lòng căm thù đàn ông da đen. Xin hãy cho chúng tôi biết sự thật. Sự thật của tình huống đó là gì?"

HARRIS: "Điều đó hoàn toàn không đúng. Và những luật sư bào chữa công thời đó sẽ nói với bạn rằng tôi là công tố viên tiến bộ nhất ở California về các vụ án cần sa và sẽ không bỏ tù những người chỉ vì sở hữu cần sa."

Câu hỏi liệu cử tri có sẵn sàng bầu một phụ nữ vào chức vụ cao nhất đất nước hay không - lần đầu tiên - chủ yếu được nêu ra tại các cuộc mít tinh của đảng Dân chủ, với việc Hillary Clinton tại đại hội đảng kêu gọi cử tri ủng hộ Harris, tám năm sau khi bà được đề cử lịch sử.

"Bên kia bức tường kính là Kamala Harris đang giơ tay và tuyên thệ nhậm chức tổng thống thứ 47 của Hoa Kỳ."

Trên các phương tiện truyền thông, sự chú ý đổ dồn nhiều hơn vào bản chất chiến dịch của Harris, tập trung nhiều vào các tiểu bang mà kết quả chưa chắc chắn - được gọi là các tiểu bang dao động hoặc tiểu bang chiến trường.

Các bài báo đã ghi nhận mười điểm dừng chân mà bà đã thực hiện cho đến nay tại Pennsylvania - và chuyến đi báo chí mà bà vừa bắt đầu trong những tuần cuối trước ngày bầu cử.

Nhưng, Andrea Carson cho rằng giới tính vẫn ảnh hưởng đến phạm vi đưa tin của phương tiện truyền thông - và sự quyết định của cử tri.
Hoàn toàn đúng. Chúng ta biết rằng phụ nữ bị đối xử khá tệ trong chính trị ... Cả chính trị gia nam và nữ đều bị lạm dụng, nhưng đối với phụ nữ thì điều đó liên quan đến giới tính của họ. Không hẳn như vậy đối với nam giới.
Andrea Carson
Các vấn đề về phần biệt chủng tộc cũng khiến họ chú ý.

Harris đã thu hút sự chú ý của giới truyền thông trong vài tuần qua vì các báo cáo cho biết cử tri nam da đen, vốn là nhóm cử tri nền tảng cho cánh tả, đang dao động.

Đã có những câu chuyện về P-B-S và Mother Jones, được các kênh truyền thông khác đăng tải - mặc dù một số cử tri - như giáo viên đã nghỉ hưu 75 tuổi Windsor Wade, đến từ Geneva ở New York - vẫn rất hoài nghi.

"Tôi nghĩ rằng sự chú ý vào việc bà ấy thiếu sự tin tưởng của cử tri da đen là một sự đánh lạc hướng. Đó là một trong những điều mà mọi người cần phải chỉ trích bà ấy. Và tôi cũng nghĩ rằng chuyện đàn ông da đen bị thu hút bởi Trump là vô nghĩa. Thật là vớ vẩn."

Phân biệt chủng tộc không phải là vấn đề được đề cập nhiều trong các câu chuyện của ông Trump.

Một số người nhận thấy nỗ lực của ông nhằm thu hút cái gọi là giới đàn ông - bao gồm các cử tri nam da trắng vốn là nhóm cử tri cốt lõi truyền thống của đảng Cộng hòa và chính Donald.

Họ ghi lại rằng ông đã trực tiếp kêu gọi họ - đặc biệt là những người theo đạo Tin Lành - ủng hộ ông.

"Những người theo đạo Thiên Chúa, hãy ra ngoài và bỏ phiếu, chỉ lần này thôi... Các bạn sẽ không phải làm điều đó nữa. Thêm bốn năm nữa. Các bạn biết không, mọi chuyện sẽ ổn thôi. Các bạn sẽ không phải bỏ phiếu nữa, những người theo đạo Thiên Chúa yêu quý của tôi."

Tuyên bố này đã gây ra một số lo ngại - làm dấy lên cuộc thảo luận về động cơ của Trump cho nhiệm kỳ thứ hai.

Người ta ít chú ý đến mức độ trung thành của nhóm người khác biệt này.

Có lẽ nó thường được mô tả như một khối khá đồng nhất - nhưng một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng có một khoảng cách đang ngày càng gia tăng về cả các vấn đề kinh tế và văn hóa, giữa những cử tri da trắng có bằng đại học và những người không có bằng - và những người tự coi mình là cử tri theo đạo Tin lành hoặc Cơ đốc giáo.

Một số người cho rằng các cuộc thăm dò ý kiến cử tri vào năm 2016 và 2020 cho thấy Trump giành được sự ủng hộ của những người theo đạo Tin lành da trắng thuộc tầng lớp lao động nhưng lại mất đi những cử tri da trắng thuộc tầng lớp lao động khác mà những đảng viên Cộng hòa khác không gặp khó khăn gì để giành được.

Andrea Carson cho biết thường rất khó để truyền đạt những chính sách và sắc thái chính trị như thế này trong phạm vi đưa tin chiến dịch truyền thông.

"Nói về những chi tiết tinh tế của chính sách công có thể trở nên nhàm chán khi so sánh. Và vì vậy, báo chí và việc đưa tin bị thu hút vào nơi có xung đột, căng thẳng, nơi có điều gì đó thú vị đang diễn ra... và điều đó chỉ được khuếch đại với sự gia tăng của các nền tảng video dạng ngắn như TikTok. Các chính trị gia hiểu điều này. Họ muốn có được phạm vi phủ sóng để họ được cử tri chú ý. Và vì vậy, họ sử dụng các yếu tố trực quan mà họ biết là rất có lợi cho việc đưa tin trên phương tiện truyền thông."

Một số cử tri - như cư dân Bắc Carolina Andrew Best - cho biết có quá nhiều thông tin đến từ nhiều nguồn khác nhau đến mức họ gặp khó khăn trong việc phân biệt sự thật và hư cấu.

“Thật khó để tiếp nhận mọi thứ bạn nghe trên bản tin ngày nay với một chút hoài nghi và điều gì là đúng, điều gì không đúng, và ai nói gì. Thật khó để tiếp nhận mọi thứ và tự mình lựa chọn điều bạn muốn tin là đúng.”

Hãy để Giáo sư Carson nói lời cuối về lý do tại sao việc truyền thông cho chúng ta biết ứng cử viên là ai vẫn rất quan trọng.

"Là công dân, nền dân chủ lành mạnh cho phép sự tham gia của quần chúng và cho phép lựa chọn hợp lý khi bỏ phiếu cho đại diện được bầu mong muốn của chúng ta. Và phương tiện truyền thông đóng vai trò giúp mọi người tham gia và cũng có những lựa chọn sáng suốt khi nói đến ngày bỏ phiếu."

Đồng hành cùng chúng tôi tại SBS Vietnamese Facebook và cập nhật tin tức ở sbs.com.au/vietnamese
Nghe SBS Tiếng Việt trên ứng dụng miễn phí SBS Audio, tải về từ App Store hay Google Play

Share
Follow SBS Vietnamese

Download our apps
SBS Audio
SBS On Demand

Listen to our podcasts
Independent news and stories connecting you to life in Australia and Vietnamese-speaking Australians.
Ease into the English language and Australian culture. We make learning English convenient, fun and practical.
Get the latest with our exclusive in-language podcasts on your favourite podcast apps.

Watch on SBS
SBS World News

SBS World News

Take a global view with Australia's most comprehensive world news service