READ MORE

Chuyện Việt Nam
Tổng thống Phần Lan Alexander Stubb đón tiếp TBT, Chủ tịch Nước Tô Lâm

Chuyện Việt Nam
Quý vị đang nghe SBS Tiếng Việt.
Chuyện Việt Nam và Quốc Vinh xin kính chào quý vị. Cùng tham gia với chúng ta bây giờ trên đường dây là nhà báo tự do Hồng Nga.
Dạ vâng, xin chào anh Quốc Vinh. Chào quý vị thính giả của SBS ạ.
Thưa quý vị, Tổng Bí thư Tô Lâm và phu nhân đang có chuyến thăm Âu châu thì không hiểu là cái chặng dừng đầu tiên ở tại Phần Lan thì có gì đáng chú ý không hả Hồng Nga?
Dạ vâng, thưa anh. Thì cái chuyến thăm này là một chuyến thăm cũng khá đặc biệt. Bởi vì quý vị cũng biết rằng Phần Lan là một quốc gia tuy rằng là ở châu Âu thế nhưng mà cũng khá xa xôi so với cả Việt Nam. Và trước nay thì cũng chưa có nhân vật lãnh đạo nào cao cấp của Việt Nam mà sang thăm Phần Lan cả, chứng tỏ là cái quan hệ giữa hai quốc gia này hiện giờ thì mới sơ khởi thôi.
Nhưng mà có vẻ trong chuyến thăm, tuy là đầu tiên của một lãnh đạo cao cấp của Việt Nam đến Phần Lan, nhưng mà nó cũng có vẻ có ý nghĩa rất nhiều với quan hệ ngoại giao giữa hai nước. Bởi vì trong dịp này thì ông Tô Lâm cũng đã tuyên bố chung qua đó hai bên chính thức nâng cấp quan hệ lên đối tác chiến lược. Không hiểu là từ xưa giờ thì như cái kim ngạch thương mại hay là cái đầu tư hai chiều giữa hai nước thì nó như nào cũng ít khi nào nghe nói đến. Nhưng mà bây giờ tại sao lại nâng cấp lên đối tác chiến lược, thì ý nghĩa của nó ra làm sao?
Dạ vâng, cái quan hệ giữa hai bên thì như là vừa trình bày với quý vị đó thì nó mới là sơ khởi và cái quan hệ rất là lỏng lẻo. Sau hơn năm mươi năm thì đến bây giờ mới có cái chuyến thăm của một Tổng Bí thư như vậy, thì quý vị cũng thấy rằng là Đảng Cộng sản Việt Nam cho tới giờ thì họ cũng chưa coi trọng mấy cái quan hệ với đất nước Phần Lan. Thế nhưng mà sở dĩ là khi mà hai bên đã ra cái tuyên bố chung và nâng cấp quan hệ song phương lên đối tác chiến lược đó, thì nó cũng cho thấy rằng là bắt đầu từ bây giờ thì Việt Nam họ cũng sẽ chú trọng tới một số những khía cạnh quan trọng trong cái hợp tác giữa đôi bên. Thí dụ như là quý vị chắc là cũng có nghe nói về những thành tựu về giáo dục của Phần Lan thì Phần Lan là một quốc gia rất là mạnh về giáo dục. Tuy rằng là nó không theo những hình mẫu, thí dụ như là ở bên Mỹ hay ở bên Anh hay là những nước khác. Thế nhưng mà giáo dục của Phần Lan thì được đánh giá rất là cao trên thế giới và phổ cập giáo dục phổ thông cho tất cả học sinh ở Phần Lan. Hiện giờ thì cũng khá nhiều con em của các quan chức Việt Nam sang học tập ở Phần Lan ngay từ những bậc cơ sở, Nga được biết là như vậy. Bởi vậy cho nên là giáo dục chắc chắn là một cái mảng mà Việt Nam và Phần Lan sẽ đầu tư vào để phát triển. Ngoài ra thì anh có nói tới cái khía cạnh về thương mại thì hai bên cũng chưa có cái thương mại gì nhiều. Mặc dù Phần Lan cũng có thể là một cái thị trường khá tiềm năng cho Việt Nam, nhất là về mặt hàng nông sản. Bởi vì là quý vị cũng biết là ở những đất nước Bắc Âu mà mùa đông thì kéo dài, lạnh lẽo như vậy đó thì họ rất là có nhu cầu lớn về những mặt hàng nông sản của xứ nhiệt đới. Và Việt Nam cũng đã bắt đầu xuất khẩu những mặt hàng trái cây như là rau quả sang Phần Lan. Tuy nhiên là chúng ta cũng cần phải thấy rằng là cái quan hệ đối tác chiến lược đó thì là một cái quan hệ gọi là mức thấp gần như nhất trong những quan hệ song phương. Bởi vì là Việt Nam hiện giờ đã có tới mười một đối tác chiến lược toàn diện, tức là cái mức cao nhất. Thế còn chiến lược thì nó chỉ đơn thuần cho thấy rằng là hai bên hiện giờ là đã có một cái tư duy chung, một cái nhận định chung, một cái cam kết chung về cái việc phát triển quan hệ giữa hai bên.
Thế thì Việt Nam cũng hy vọng là Phần Lan sẽ giúp để nối Việt Nam với châu Âu, nhất là các nước Bắc Âu, để tiếp cận những thị trường ở đó cũng là để quảng bá những mặt hàng mà Việt Nam sẵn có có thể thúc đẩy xuất khẩu sang châu Âu được, như là nông sản, thủy sản...
Thế còn các nước Bắc Âu thì quý vị cũng biết là rất mạnh về cái gọi là bảo vệ môi trường. Việt Nam cũng hy vọng là sẽ học được những bài học từ các quốc gia, ví dụ như Phần Lan.
Sau Phần Lan thì ông Tô Lâm sẽ viếng thăm Anh Quốc và nghe nói đâu cũng sẽ có, cũng sẽ nâng cấp cái quan hệ ngoại giao với Anh Quốc phải không?
Dạ vâng, thì đó là cái thông tin mà Nga được biết ạ. Ông Tô Lâm sẽ thăm Anh Quốc vào từ ngày 28 đến ngày 30 tháng 10 đó. Thì một trong những mục tiêu chính sẽ là nâng cấp quan hệ song phương lên đối tác chiến lược toàn diện ạ. Thì cũng như là quý vị cũng đã biết thì hiện giờ Việt Nam đã có mười một đối tác chiến lược toàn diện. Anh Quốc sẽ trở thành đối tác tiếp theo. Và cái này thì nó cũng khẳng định lại một lần nữa là quan hệ song phương giữa Việt Nam và Anh Quốc hiện giờ đang phát triển rất là tốt. Các đoàn trao đổi giữa hai bên diễn ra thường xuyên và với chuyến thăm này của ông Tổng Bí thư Tô Lâm đó thì Nga nghĩ rằng là quan hệ của hai bên sẽ còn tiếp tục phát triển lên một tầm cao mới nữa. Để nó đối trọng lại với các khu vực khác ở trên thế giới, thì hiện giờ Việt Nam đã có quan hệ đối tác chiến lược toàn diện với gần như là tất cả các châu lục ở trên thế giới rồi, tức là làm bạn với tất cả các nước và tìm đối tác ở tất cả các nơi có thể được để thúc đẩy cái sự phát triển kinh tế của mình trong thời gian tới ạ.
[tiếng nhạc nền] Quý vị đang nghe truyện Việt Nam với Quốc Vinh và nhà báo Hồng Nga. Ban chấp hành Trung ương vừa công bố toàn văn dự thảo các văn kiện trình Đại hội Mười bốn để lấy ý kiến của dân. Trong đó, báo cáo chính trị được xây dựng theo hướng mới, tích hợp nội dung của Báo cáo kinh tế - xã hội và Báo cáo Tổng kết công tác xây dựng Đảng. Chuyện này thì có gì mới không hả Hồng Nga?
Dạ vâng thì à, thực ra nói nghe thì nó hơi xa xôi, thế nhưng mà nó gắn liền với sự sống còn của đảng cộng sản. Thưa quý vị là, cho tới nay đó thì quý vị cũng thấy là nếu mà đảng cộng sản họ còn muốn tiếp tục lãnh đạo đất nước và là động đảng thì họ phải mang lại được đời sống ấm no cũng như là tăng cái mức sống của người dân. Bởi vậy, cho nên là họ nghĩ đây là cái cái nhu cầu cấp thiết của thời đại thôi. Và đảng cộng sản họ đã tư duy, đã nhận thức được điều này. Thế cái mô hình tăng trưởng mới này thì à, chắc là quý vị cũng đã à, nghe thấy à, trong năm vừa rồi. Bởi vì là bất cứ trong một bài diễn văn phát biểu nào thì ông Tô Lâm, à, khi, từ khi mà ông ấy lên trở thành Tổng Bí thư Đảng Cộng sản Việt Nam thì đều nhắc tới những cái à, mục tiêu. Thí dụ như là, à, trở thành quốc gia có à, mức phát triển gọi là phát triển cao và thu nhập à, thuộc dạng trung bình cao của trên thế giới. Thì những cái, cái mục tiêu à, của đảng cộng sản Việt Nam họ đề ra đó thì nó gắn với cả ba giai đoạn phát triển. Trước mắt là đến năm hai không ba mươi, tức là chỉ còn có năm nữa thôi, à, năm năm nữa thôi thì Việt Nam sẽ phải trở thành một nước công nghiệp hiện đại và thu nhập thuộc loại trung bình cao. Đến hai không bốn lăm, tức là thêm à, mười lăm năm nữa đó, thì là Việt Nam phải trở thành một nước công nghiệp phát triển, tức là ngang hàng với những quốc gia như là Nhật Bản, Singapore bây giờ. Thì nghe thì có vẻ là cao quá phải không ạ? Thế nhưng mà như vậy còn hai mươi năm nữa thì Nga nghĩ rằng là đảng cộng sản họ cho rằng cái tham vọng của họ có thể thực hiện được.
Đúng là những mục tiêu rất là cao. Nhưng mà đằng sau đó thì chúng ta cần phải có những cái động lực cũng như là nhân lực, tài lực, phải có khoa học công nghệ, rồi thì quan trọng nhất nữa là con người, tức là cái, cái trung tâm của phát triển bền vững. Thì không hiểu là với cái mô hình tăng trưởng mới á, thì những cái yếu tố đó đã được nói đến như thế nào?
Dạ vâng, chính xác là như vậy ạ. Và bây giờ thì những cái lĩnh vực mũi nhọn mà đảng cộng sản Việt Nam họ đặt ra đó thì tập trung vào khoa học và công nghệ. Thì Việt Nam từ xưa đến nay vẫn tự hào là có cái cách thức gọi là đi tắt đón đầu. Tức là bởi vì là cái xuất phát điểm của Việt Nam thì nó thấp hơn các nước. Thế cho nên là bất cứ bước tiến nào thì họ cũng muốn nhảy vọt, không qua những bước phát triển thông thường nữa mà đón đầu những cái phát triển tân tiến nhất về khoa học công nghệ để tạo động lực cho tăng trưởng của mình ạ.
Thế thì à, khoa học công nghệ là như thế nào? Tức là chú trọng vào những cái hoạt động nghiên cứu, rồi phát triển, rồi à, trí tuệ nhân tạo bán dẫn, rồi công nghệ sinh học, rồi năng lượng sạch, công nghệ lượng tử, vân vân. Đó thì là những lĩnh vực mà Chính phủ Việt Nam họ quyết định là sẽ ưu tiên để phát triển. Song song với cả cái việc mà tập trung vào phát triển những cái công nghệ mới đó thì đúng là như anh Quốc Vinh vừa nói là họ cũng phải chú trọng về việc đào tạo con người. Thì cái này thì à, Nga nghĩ rằng là cái mục tiêu thì, thì rất là tốt, rất là tích cực thôi. Thế nhưng mà về cái việc mà phát triển con người Việt Nam thì quả thật là nó còn nhiều vấn đề lắm. Thứ nhất là cái giáo dục đó thì à, khi mà chúng ta nói tới cái nền giáo dục tiên tiến như ở Phần Lan chẳng hạn, thì Việt Nam lại, giáo dục của Việt Nam thì vô cùng nhiều vấn đề. Hiện giờ thì à, cải tổ ngành giáo dục đó thì chắc là nó cũng còn mất nhiều thời gian. Thế cho nên là Nga cũng không mường tượng được là cái việc mà đào tạo con người họ diễn ra như thế nào để mà có thể bắt kịp được cái sự phát triển mà như vũ bão mà họ đã đặt ra. Thì trong cái văn kiện mà anh Quốc Vinh nhắc tới lúc đầu, thì à, cái việc đào tạo con người thì đặt, được đặt ở trung tâm của cái mô hình phát triển mới, và được cho là nó là mục tiêu để phát triển và cũng là động lực của những cái phát triển đó. Thế thì cái mô hình phát triển mới nó có một cái đáng chú ý gọi là bốn hệ giá trị, à, bao gồm quốc gia, văn hóa, gia đình và con người. Và cả cái bốn hệ giá trị đó nó tập trung vào để trở thành cái nền tảng tinh thần của thời kỳ phát triển mới. Thì Nga thấy rằng là họ rất là muốn phát triển năng lực số, công nghệ số và đưa cái phát triển trí tuệ nhân tạo AI, thậm chí là đưa vào chương trình phổ thông để đào tạo giáo dục từ những cấp thấp nhất. Sau đó thì à, Việt Nam họ cũng có cái hoài bão là phải đưa tiếng Anh làm ngôn ngữ thứ hai giống như là Singapore chẳng hạn.
Nhưng mà thấy ở trong văn kiện đó có nói rằng là phát triển giáo dục công lập, lấy đó làm trụ cột thì không hiểu cái hệ quả sẽ như thế nào. Có nghĩa là trong tương lai ở Việt Nam sẽ không có những trường đại học tư mà nổi tiếng hả?
Cái này thì Nga nghĩ rằng là cái này là cái tư duy của những người mà theo cái chủ nghĩa cộng sản cũng như là xã hội chủ nghĩa thôi ạ. Bởi vì là về giáo dục họ cũng đề cao cái là giáo dục công lập. Thế nhưng mà một mặt họ nói như vậy nhưng mà các trường tư lập thì vẫn được lập ra nhan nhản. Thế bởi vậy, cho nên là nếu mà trong những năm tới mà dẹp tư lập hoặc là giảm thiểu cái ảnh hưởng cũng như là cái hoạt động của khối đại học, rồi trường học tư để mà đẩy mạnh vào công lập thì nó cũng là một cái quá trình rất là khó khăn đấy ạ. Bởi vì là lên cao thì dường như là các bậc bố mẹ đều muốn chuyển con sang học tư lập nếu mà có điều kiện kinh tế hoặc là cho đi học nước ngoài. Đó, thì bởi vậy cho nên đây là một cái tham vọng cũng khá là khó để thực hiện ạ.
Quý vị đang nghe chuyện Việt Nam với Quốc Vinh và nhà báo Hồng Nga. Mới đây có một cái tin cũng gây bàn tán xôn xao ở trên mạng, đó là Thượng tướng Hoàng Xuân Chiến, ông này là Thứ trưởng Bộ Quốc phòng, bị cáo buộc là đã có hành vi quấy rối tình dục khi công tác ở Hàn Quốc. Ở bên phương Tây thì thỉnh thoảng vẫn có những cái cáo buộc như vậy đối với những nhân vật nổi tiếng, hoặc là những nhân vật có quyền có chức và thường thì họ sẽ lên tiếng, hoặc là phản bác, hoặc là như thế nào đó, thậm chí là đưa những người mà tung ra những cáo buộc này ra tòa kiện tội phỉ báng này kia, vân vân. Nhưng mà ở Việt Nam thì trong những trường hợp như thế này thì chẳng bao giờ nghe cái gì hết, mà tin thì nó vẫn cứ chạy rần rần ở trên mạng thì không hiểu cái chuyện này nó làm sao.
Nội vụ nó là như thế này. Tức là ông Thứ trưởng Quốc phòng Hoàng Xuân Chiến là người mà phụ trách đối ngoại quốc phòng, thì ông ấy có chuyến công du sang Hàn Quốc ở Seoul vào tháng Chín để tham dự cái gọi là diễn đàn đối thoại Seoul về quốc phòng và an ninh. Trong đó thì trong cái chuyến đi đó thì có một buổi gọi là tiệc chiêu đãi với các quan chức cấp cao của Hàn Quốc cũng như là khách mời. Thì sau đó ông ấy bị cáo buộc là có hành động sàm sỡ, tức là chạm vào người một nữ quân nhân của Hàn Quốc với một thái độ không đúng mực.
Và tuần vừa rồi thì chính phủ Hàn Quốc, họ cân nhắc các yếu tố về cáo buộc này và họ đã cho gọi tùy viên quân sự của Việt Nam lên để than phiền về cái hành động của ông Hoàng Xuân Chiến.
Nhưng mà hiện giờ thì ông Hoàng Xuân Chiến vẫn hoạt động một cách bình thường. Thậm chí là vừa rồi thì ông cũng được ông Phạm Minh Chính Thủ tướng đọc một cái văn bản là kéo dài thêm thời gian làm thứ trưởng của ông ấy cho tới chắc là cho tới sau Đại hội mười bốn. Thế cho nên là hiện giờ thì phía Việt Nam họ chưa đưa ra bất cứ một thông tin nào và báo chí thì cũng được chỉ thị là không đưa tin. Thế nhưng mà thấy là cộng đồng mạng thì vô cùng là bàn tán và nhiều người tỏ ra bức xúc về cái hành xử của quan chức Việt Nam ở nước ngoài.
Có một cái chi tiết này tôi hơi thắc mắc, không hiểu là cái thông lệ thì như thế nào khi mà triệu tập nhân viên ngoại giao của một nước thì cái đó là Bộ Ngoại giao mới có quyền làm như vậy hay là sao? Trong trường hợp này thì theo John Háp là Bộ Quốc phòng của Hàn Quốc triệu tập tùy viên quân sự thì mình biết là ở cái hàng ngang thì là đúng. Có thể là Bộ Quốc phòng có thể làm được chuyện đó. Nhưng mà nếu mà nói về thông lệ ngoại giao thì thường thường cái chuyện đó phải để cho Bộ Ngoại giao chứ hả?
Dạ vâng, theo thông lệ thì Bộ Ngoại giao sẽ triệu tập nhân viên cũng như là lãnh đạo của đại sứ quán. Thế nhưng mà theo như Hồng Nga hiểu thì quan hệ quốc phòng song phương thì nó là có một cái kênh riêng. Bởi vì là quý vị cũng biết là những quốc gia như là Việt Nam hay Hàn Quốc hay là Trung Quốc chẳng hạn thì cái mặt quốc phòng của họ, cái kênh quốc phòng là kênh riêng, kín đáo và có khi lại còn có quyền lực nhiều hơn là những kênh ngoại giao nữa. Và họ muốn xử lý theo kênh quốc phòng của mình cho nên họ không chuyển sang để cho ngành ngoại giao xử lý. Và khi mà triệu tập tùy viên quân sự thì nó cũng là cái mức mà phản ánh cái thái độ của bộ quốc phòng của Hàn Quốc, tức là những cái thông tin nó cũng khá chính thức rồi. Bởi vậy cho nên Nga nghĩ rằng là Việt Nam họ cũng nên có một cái thông tin chính thức nào đó, một cái phản hồi chính thức nào đó, dù là chỉ nói là đã ghi nhận là có cái than phiền như vậy chẳng hạn. Cũng cần phải nói là Việt Nam hiện giờ thì đang trong quá trình chuẩn bị cho Đại hội Đảng. Tức là quý vị cũng biết là các nhân vật tham gia ban lãnh đạo thì hiện giờ cũng đang rất là căng thẳng để theo dõi con đường của mình để tiến tới ban lãnh đạo tương lai như thế nào. Nhưng đối với ông Hoàng Xuân Chiến mà khi mà đưa cái thông tin này thì cũng đồng nghĩa là có thể là ông ấy cũng sẽ không còn một cái đường nào để đi lên cao nữa sau cái vụ này. Tất nhiên là với cái tuổi của ông ấy, ông sinh năm xám mốt thì hiện giờ nếu mà tới Đại hội thì ông ấy cũng quá tuổi rồi. Thế nhưng mà cái mức ảnh hưởng cũng như là cái duy trì cái sự lãnh đạo phần nào đó của ông ấy thì chắc chắn là từ bây giờ cũng sẽ thu hẹp lại đáng kể ạ.
Cảm ơn Hồng Nga rất nhiều.

SBS World News