READ MORE
SBS Việt ngữ
Sau một làn sóng chỉ trích dữ dội từ giới nghệ thuật, cơ quan nghệ thuật quốc gia Creative Australia, đã chính thức mời trở lại hai nghệ sĩ Khaled Sabsabi và Michael Dagostino, đại diện cho Úc tại sự kiện mỹ thuật quốc tế Venice Biennale năm 2026.
Đây là một trong những cuộc triển lãm danh giá nhất thế giới, dành cho nghệ sĩ đương đại.
Quyết định ảo ngược này được đưa ra, sau cuộc rà soát độc lập về hành động gây tranh cãi trước đó của Creative Australia hồi tháng Hai, khi họ đơn phương rút lại lời mời nhằm, theo lời cơ quan này, "tránh gây tranh luận chia rẽ".
Tuy nhiên, hành động rút lui đã ngay lập tức vấp phải làn sóng lên án rộng rãi từ cộng đồng nghệ thuật, nhiều người cho rằng điều này là biểu hiện của sự kiểm duyệt và xâm phạm quyền tự do sáng tạo.
Bước ngoặt khẳng định lại, nguyên tắc tự do nghệ thuật.
Bà Penelope Benton, Giám đốc Điều hành của Hiệp hội Mỹ thuật Quốc gia, đã hoan nghênh việc Creative Australia phục hồi lời mời:
"Tự do sáng tạo và quyền quyết định độc lập là nền tảng, cho vai trò của một cơ quan nghệ thuật quốc gia. Việc khôi phục lời mời này đánh dấu bước ngoặt, trong tái khẳng định cam kết với những nguyên tắc đó và cải thiện quy trình, để không tái diễn sự việc tương tự”, Penelope Benton.
Được biết việc hủy lời mời ban đầu xảy ra chỉ vài ngày, sau khi Liên đảng đối lập tại Quốc hội liên bang Úc, nêu thắc mắc về lý do chọn hai nghệ sĩ này.
Sự chú ý đặc biệt đổ dồn vào hai tác phẩm cũ của ông Sabsabi, với một sắp đặt âm thanh và hình ảnh có tên ‘You’ mô tả cố lãnh đạo Hezbollah Hassan Nasrallah, và tác phẩm ‘Thank you very much’, bao gồm hình ảnh các cuộc tấn công ngày 11/9.
Cả hai tác phẩm, đều không được gửi tham dự Biennale lần này.
Ông Alex Ryvchin, đồng Giám đốc Điều hành Hội đồng Do Thái Úc, nhận định.
"Không phải vấn đề ông ấy có quyền làm nghệ thuật thế nào, mà là liệu ông ấy có phải là đại diện xứng đáng cho nghệ thuật Úc hay không. Chúng ta có rất nhiều nghệ sĩ tài năng, chưa từng ca ngợi lãnh tụ hay sự kiện khủng bố theo cách như vậy”, Alex Ryvchin.
Tuy nhiên bà Benton phản bác quan điểm này, cho rằng cần hiểu rõ ngữ cảnh nghệ thuật:
"Có rất nhiều nhà phê bình, lý thuyết gia nghệ thuật và giám tuyển, đã phân tích các tác phẩm ấy, như lời bình luận về tuyên truyền và truyền thông đại chúng, chứ hoàn toàn không phải là sự cổ xúy cho khủng bố”, Penelope Benton.
Được biết cuộc điều tra độc lập kết luận rằng, Creative Australia đã hành động đúng trong khuôn khổ pháp lý liên bang, song có một chuỗi những sai lầm, giả định và cơ hội bị bỏ lỡ.
Không cá nhân nào bị quy trách nhiệm cụ thể, nhưng cơ quan này thừa nhận cần phải rút ra bài học.
Quyền Chủ tịch Wesley Enoch phát biểu trên đài ABC.
"Tôi xin lỗi họ vì những tổn thương đã trải qua trong quá trình này. Mặc dù tôi tin rằng chúng ta sẽ mạnh mẽ hơn nhờ bài học này, nhưng tôi biết rằng cái giá phải trả là rất lớn, không chỉ cho họ mà còn cho cả cộng đồng nghệ thuật”, Wesley Enoch.
Trong khi đó luật sư và nghệ sĩ gốc Lebanon, bà Sara Mansour đồng sáng lập diễn đàn thơ Bankstown Poetry Slam, bày tỏ sự nhẹ nhõm khi nói chuyện với SBS Arabic.
"Tôi cảm thấy vô cùng phấn khởi. Điều này đã khôi phục niềm tin của tôi, vào khu vực tư nhân tại Úc và đặc biệt là Creative Australia. Nó cho thấy tầm quan trọng của việc có quy trình quản trị rủi ro đúng đắn”, Sara Mansour.
Trong một thông cáo chính thức, nghệ sĩ Khaled Sabsabi và Michael Dagostino cho biết.
"Quyết định này đã làm mới lại niềm tin của chúng tôi vào Creative Australia và tính liêm chính trong quy trình tuyển chọn. Chúng tôi giờ đây có thể tiến bước với tinh thần lạc quan và hy vọng, sau một thời gian đầy khó khăn cả về cá nhân lẫn tập thể”, Khaled Sabsabi.
