Bà Julia Morris là một danh hài, người dẫn chương trình và diễn viên người Úc, được khán giả yêu mến qua chương trình “I'm a Celebrity ... Get Me Out of Here!”
Nổi tiếng với sự hài hước và chân thành, Julia nay đang hướng ánh đèn về “gánh nặng sức khỏe tiềm ẩn” mà nhiều người mang theo mà không hề biết, kêu gọi người dân Úc hãy hiểu rõ nguy cơ của mình và chủ động phòng ngừa.
Vậy làm sao mình biết mình mắc bệnh zona?
“Tôi thật ra không biết nhiều về bệnh zona. Tôi chỉ nhớ mang máng rằng mẹ tôi từng bị, rồi bà tôi cũng vậy. Không hiểu sao tôi cứ nghĩ đây là bệnh của người lớn tuổi. Một hôm, tôi cảm thấy có gì đó giống như con nhện bò qua và cắn mình, ngay dưới dây áo ngực một chút. Tôi thấy có một vệt đỏ nhỏ chạy ngang phần giữa bụng và nghĩ: ‘Ừ, chắc là zona rồi’. Tôi vào bệnh viện, và đúng là vậy. Giáng sinh vui vẻ nhé! Căn bệnh này khiến tôi gần như nằm liệt giường suốt bốn đến năm tuần liền.”
Giáo sư Timothy Tan, Trưởng khoa Lâm sàng Trường Y thuộc Đại học Western Sydney, giải thích rõ về bản chất và mức độ nguy hiểm của bệnh zona.
Bệnh zona thực ra là do virus varicella-zoster — chính là loại virus gây ra bệnh thủy đậu. Ở trẻ em, thủy đậu thường nhẹ, nhưng điều quan trọng là: sau khi khỏi bệnh, virus không rời khỏi cơ thể. Thay vào đó, nó ‘ẩn náu’ trong các tế bào thần kinh, và có thể tái hoạt động về sau trong cuộc đời dưới dạng bệnh zona.Timothy Tan
Hầu hết người Úc mang trong mình virus gây bệnh zona từ khi từng mắc thủy đậu trước đây.
Điều này khiến nhiều người chủ quan, nghĩ rằng họ đã “miễn nhiễm” và không còn gì phải lo.
Ông Tan chia sẻ những điều thường bị hiểu lầm về căn bệnh này.
“Nhiều người nghĩ rằng nếu đã bị thủy đậu hồi nhỏ thì họ sẽ được bảo vệ khỏi bệnh zona. Nhưng thực tế thì ngược lại — chính việc từng bị thủy đậu khiến bạn có nguy cơ mắc zona, đặc biệt là khi lớn tuổi, vì virus vẫn còn nằm trong các tế bào thần kinh. Khi hệ miễn dịch yếu đi, virus sẽ có cơ hội tái phát. Một hiểu lầm khác là bệnh này lây truyền giữa người với người, nhưng thật ra không phải vậy. Bệnh zona không phải là bệnh ‘bị lây’, mà là bệnh do virus tái hoạt động trong cơ thể khi hệ miễn dịch suy yếu.”
Vậy “gánh nặng sức khỏe tiềm ẩn” mà Julia nhắc đến là gì?
Tôi nghĩ ‘gánh nặng sức khỏe tiềm ẩn’ của người Úc chính là việc hầu như ai trong chúng ta cũng đang mang virus thủy đậu trong người. Chúng ta đang mang nó mà không hề chuẩn bị — không sẵn sàng đối phó với bệnh zona.Julia Morris
Một nghiên cứu mới do GlaxoSmithKline (GSK) Australia thực hiện cho thấy có khoảng cách lớn giữa nhận thức và sự lo ngại của người dân về bệnh zona.
Mặc dù 4 trong 5 người Úc ở độ tuổi 50–60 (80%) biết về căn bệnh này và hiểu rằng nó có thể gây ra đau dây thần kinh nghiêm trọng cùng phát ban đau rát, nhưng chưa đến một nửa (43%) thật sự lo ngại rằng bệnh có thể ảnh hưởng đến cuộc sống hằng ngày của họ.
Nghiên cứu cũng cho thấy 1/3 người (33%) không biết rằng bệnh zona do virus thủy đậu tái hoạt động — loại virus có trong cơ thể khoảng 97% người Úc trên 40 tuổi.
READ MORE
SBS Việt ngữ
Giáo sư Tan đưa ra lời khuyên dành cho người dân Úc:
“Trước hết, điều quan trọng là phải hiểu bệnh zona là gì và tại sao chúng ta có nguy cơ mắc bệnh này. Đặc biệt nếu bạn trên 50 tuổi, hệ miễn dịch có thể yếu đi và làm tăng nguy cơ mắc zona. Vì vậy, hãy chủ động tìm hiểu, nói chuyện với bác sĩ hoặc dược sĩ của bạn để biết rõ hơn về nguy cơ và cách phòng ngừa.”
