Bản báo cáo của Oxfam được đưa ra chỉ vài tuần trước ngày kỷ niệm lần thứ 50 cuộc trưng cầu dân ý 1967 qua đó luật pháp hóa sự hiện diện của người Thổ dân Úc trong dân số Úc qua những cuộc điều tra dân số quốc gia.
Việc các chính sách về người Thổ dân hoạt động không hiệu quả kéo dài từ vài thập niên chứ không phải mới đây và vì thế hậu quả và sự thiệt hại cũng kéo dài.
Điều đó nó gây nên và cũng cho thấy một sự bất bình đẳng nghiêm trọng đáng chê trách và đáng phê phán của các chính sách dành cho người Úc gốc Thổ Dân nhất là trong hoàn cảnh một nước Úc đáng sống hàng top ten của thế giới.
Trong bản báo cáo mới nhất của Oxfam Australia, cho thấy tỷ lệ bất lợi và thiệt thòi ở mức cao hơn trung bình ở các hộ gia đình Thổ dân.
Giám đốc điều hành Oxfam Helen Szoke cho biết những phát hiện cho thấy những sự thiệt thòi của người dân bản địa nó nằm ngay ở tầng cơ sở.
"Cứ năm hộ gia đình thì có một hộ nằm trong số 10% những gia đình nghèo nhất nước Úc. Làm sao mà chuyện này có thể xảy ra được nếu như đó không phải là vấn đề của hệ thống chính sách đang góp phần tạo ra sự nghèo đói này hay sao?"
Bản báo cáo còn đưa ra cho thấy có nhiều quyền cơ bản của người Thổ Dân chưa tiến triển, và phần lớn những tài trợ dành cho các dịch vụ Thổ Dân đã không đầy đủ thì chớ mà lại còn không đúng trọng tâm không đây vào đây và thiếu minh bạch.
Bà Szoke nói những bất lợi của người Thổ Dân không nhận được sự chú ý xứng đáng. Bà nói rằng một tổ chức của người Thổ dân được tài trợ một cách hợp lý là một phần của giải pháp.
"Có tất cả các chỉ số cho thấy những mong muốn thay đổi dành cho người Thổ Dân và dân Đảo Torres Strait đã không đạt được, và rõ ràng việc người Thổ Dân và dân Đảo Đảo Torres Strait không có tiếng nói và quyền hạn kiểm soát đối với quyền lợi cũng như cuộc sống của họ là những gì đang rất đáng nói ở đây."
Vào tháng 5 năm 1967, hơn 90 phần trăm người Úc đã bỏ phiếu cho phép Chính phủ Liên bang đưa vấn đề chính sách thổ dân vào thành luật.
Nhưng Oxfam nói rằng cuộc trưng cầu dân ý đột phá là bước khởi đầu của một cuộc hành trình chưa đi được đến chổ bình đẳng.
Báo cáo về Xóa bỏ Khoản cách năm 2016 cho thấy, trong số bảy mục tiêu nhằm cải thiện kết quả về y tế, giáo dục và việc làm ở Thổ Dân, chỉ có một đáp ứng được yêu cầu.
Tỷ lệ sống thọ của người Thổ dân vẫn thấp và tuổi thọ trung bình của họ ngắn hơn của người không Thổ dân đến 17 năm, trong khi tỷ lệ người trong các vụ giam giữ trên toàn quốc, bạo lực gia đình và số liệu thống kê tự sát thì cao hơn hẳn.
Nhà hoạt động nhân quyền Tom Calma muốn chính phủ khẩn trương thực hiện 10 khuyến cáo của bản báo cáo, nhưng ông cũng nói rằng điều quan trọng là nên nêu cao các câu chuyện điển hình về sự thành công của người Thổ Dân.
"Nhiều người trong chúng ta thật sự quan tâm và cổ vũ cho những cảu người bản địa, từ lĩnh vực nghệ thuật, cho đến con số các em học sinh bản địa tốt nghiệp trung học và lên đại học và trở thành bác sĩ y khoa, luật sư hay giáo viên.
Người bản đại hiện diện trong một loạt các ngành, và sự thành công của họ là những câu chuyện có sức kích động tinh thần cho nhiều người cố gắng vươn lên. "
Các khuyến cáo của báo cáo đưa ra bao gồm việc tài trợ cho một tổ chức do người Bản địa bầu chọn ra, ưu tiên tài trợ cho các nhà cung cấp dịch vụ dành riêng cho người Bản địa và thời gian tài trợ tối thiểu năm năm.
Bản báo cáo cũng cho thấy sự gia tăng số đại diện của thổ dân trong nghị viện liên bang và các cơ quan chuyên về phát triển chính sách.
Bản báo cáo cũng đền nghị cần phải nhanh chóng luật hóa việc công nhận người bản địa Úc trong hiến pháp.
Tuy nhiên ông Calma thì lại sợ rằng những khuyến nghị này sẽ lại rơi vào lối mòn như các báo cáo trước.
"Các báo cáo này giống như nhiều báo cáo khác: chúng được công bố ra công chúng, gởi tới các ban bệ, và thật lòng chẳng mấy tin tưởng rằng chúng sẽ được đón nhận một cách nghiêm túc và vì vậy làm sao mà chúng ta có thể nhìn thấy sự khác biệt.
Chính phủ cần tự tin bắt tay vào làm việc chặt chẽ với các tổ chức, các tổ chức nghiên cứu ATSI hoặc các cơ quan cung cấp dịch vụ, những người có thể cho biết những gì cần thiết.
Và chúng ta sẽ không nhìn thấy bất kỳ thay đổi có ý nghĩa nào trong từ giờ cho đến tương lai sắp tới đến khi nào chính phủ bắt đầu làm điều đó. "
Một trong những tổ chức mà có thể nói đã làm nên một sự thay đổi đó là tổ chức có tên Congress of Australia's First Peoples nôm na như là Nghị hội của những người Úc đầu tiên.
Tổ chức này đã mất nguồn ngân quỹ từ chính phủ vào năm 2014 nhưng đồng chủ tịch Rod Little nói rằng Nghị hội vẫn muốn tiếp tục làm việc với chính phủ để thực hiện thay đổi trong cộng đồng Thổ dân.
"Chính bản thân tổ chức chúng tôi cũng có một vài trục trặc nhưng chúng tôi vẫn hết lòng nỗ lực làm việc để trở thành tiếng nói của người Thổ dân và hiện chúng tôi đang hoạt động rất tốt vào lúc này.
Cho rằng có cơ hội để đi vào khuôn khổ một cách đúng đắn - thì hãy thử hình dung xem, Nghị hội chỉ mới tồn tại có năm năm trờ lại đây thôi - và thế chúng tôi chỉ cần khoản thời gian như vậy để hoàn chỉnh ".
