Chúng rất vui mừng khi đón chào cư dân địa phương và nhiều du khách viếng thăm nơi nầy, thế nhưng do sống gần con người nên cũng có các rủi ro và sau khi có 2 cá heo con chết trên Port river hồi đầu năm nay thì các nhà bảo tồn thiên nhiên kêu gọi nên có các biện pháp bảo vệ nhiều hơn nữa.
Trên con sông Port River nhộn nhịp tàu thuyền và trong số các tàu hàng cùng kỹ nghệ địa phương hoạt động ven sông, còn có những cư dân đặc biệt nhất tại đây.
Đàn cá heo khoảng 30 con nổi tiếng về tài vẫy đuôi để nói chuyện hay đứng thẳng trên chiếc đuôi hoặc bơi ngược lại trên sông.
Ông Mike Bossley, giáo sư thỉnh giảng của tổ chức Bảo Tồn Cá Voi và Cá Heo, hiện theo dõi cá heo trên con sông Port Adelaide trong khoảng 3 thập niên qua.
“Tôi xem như là người ông của chúng, trong ý nghĩa là tôi biết những con cá heo mẹ sinh ra những con cá heo con, vì vậy chúng gần như là một phần của gia đình tôi”.
Ông cho biết tình trạng sức khỏe của đàn cá heo đã được cải thiện, kể từ khi một phần con sông được xem là khu vực đặc biệt dành cho cá heo từ năm 2005.
"Chúng có lẽ là những con cá heo được đô thị hóa nhiều nhất trên thế giới, có một đàn khoảng hơn 30 con hầu như sống thường trực tại đây quanh năm".
"Điều nầy có nghĩa là chúng rất quan trọng cho ngành du lịch, thế nhưng cũng là một dấu hiệu cảnh cáo sớm cho môi trường địa phương”, Mike Bossley.
Có một số các rủi ro như nạn ô nhiễm và rác rưới ở khu hải cảng đã được cải thiện trong những thập niên vừa qua.
Thế nhưng ông cho biết có những điều thương tâm mới mà ông để ý đến gần đây.
"Chúng tôi có nhiều chuyện thương tâm gần đây với những con cá heo bị chết, chúng tôi nghi ngờ phần nhiều là do tàu thuyền đụng phải”.
Còn tiến sĩ Catherine Kemper, một khoa học gia cao cấp nghiên cứu tại Viện bảo tàng Nam Úc, cho biết đàn cá heo là một nguồn thông tin dồi dào cho các nhà nghiên cứu , đặc biệt khi chúng quá gần với một trung tâm đô thị.
Bà đã thực hiện những cuộc giải phẩu hậu tử với những con cá heo chết và cho biết, trong khi khó khăn để đưa ra bất cứ sự khẵng định nào về việc cá heo chết như thế nào, thì việc tàu thuyền đụng phải là một khả năng thực sự.
“Một số dữ kiện cho thấy chỉ có một số là bị tàu thuyền đụng phải, vì vậy một số các con vật nầy mà chúng tôi đã chữa trị có lẽ bị tàu thuyền đụng vào, thế nhưng trừ khi chúng tôi tin chắc lúc nhìn vào vết thương hay tình trạng nội tạng của con vật, rồi chúng tôi mới nói được cho đến khi có thể chắc chắn như vậy”.
Bà cho biết tính chất của đàn cá heo thích sống ở vùng ven biển có nghĩa là chúng có thể gặp khó khăn với con người trong nhiều lãnh vực.
“Đó không chỉ là tàu thuyền, vâng tôi muốn nói là tàu thuyền là một vấn đề thế nhưng là tất cả những thứ nầy".
"Chúng tôi xây dựng nhiều bến tàu dọc theo bờ do chúng tôi yêu thích biển cả, chúng tôi thay đổi số lượng rong biểu và dĩ nhiên rong biển rất quan trọng cho các loài cá mà những con cá heo ăn những con cá nhỏ nầy”, Catherine Kemper.
Đôi khi bà còn tìn thấy những đầu đạn trong những con cá heo chết.
"Có một thời gian vào năm 1998, có 4 con cá heo trong khu vực bị bắn chết".
"Chuyện đó dấy lên làn sóng giận dữ nơi chúng tôi và cùng nhau lập thành một nhóm, có tên là ‘nhóm quan tâm đến cá heo’, để quan tâm nhiều hơn và quảng bá sự kiện mà chúng tôi thực sự muốn giải phẩu hậu tử để nói với mọi người về việc tạo ra tội ác nầy mà chúng tôi đang theo dõi”, Catherine Kemper.
“Tôi nghĩ chúng tôi cảm thấy thực sự cần có sự thay đổi, có nhiều người xử dụng khu vực nầy và vì vậy có nhiều nguy hiểm cho đàn cá heo, do ngay cả con người cũng có thể bị thương nữa”, Marianna Boorman.
Trong khi đó, bà Marianna Boorman là một thiện nguyện viên của một nhóm tình nguyện có mặt trên sông vào một buổi sáng sớm trong tuần, họ thường xuyên theo dõi những con cá heo trên sông Adelaide.
“Chúng tôi quan sát để chắc chắn rằng chúng vẫn sinh hoạt bình thường, vì vậy nếu chúng tôi thấy một con cá heo nào mà đuôi bị thương, chúng tôi luôn luôn tìm cách nhìn rõ hay có bức ảnh về chiếc đuôi của nó để chắc chắn rằng không có chuyện vướng vào lưới bị thương”.
Bà cho biết cá heo rất thích chơi đùa với những tàu thuyền qua lại, khi chúng bơi theo cùng và cỡi lên sóng do những con tàu tạo nên.
Thế nhưng bà tin rằng những con cá heo con dễ gặp nguy hiểm khi bị tàu thuyền đụng phải, do chúng chưa hề học hỏi cách tránh né các con tàu.
Bà cho biết sẽ có một giải pháp đơn giản có thể giúp bảo vệ chúng bằng cách đặt ra một vận tốc giới hạn tại nhiều nơi trên sông Adelaide.
“Phải có việc giới hạn vận tốc để báo cho những người lái tàu thuyền biết họ vượt quá tốc độ trên sông, cũng như đổi hướng một cách sai lầm và những chuyện đó thực sự khiến cho cá heo gặp nhiều nguy cơ”.
Có hơn 11 ngàn người đã ký vào một thỉnh nguyện thư kêu gọi chính phủ tiểu bang hãp áp đặt một vận tốc giới hạn là 10 knot, tức khoảng 20 kí lô mét giờ trên sông.
Hiện tại vận tốc giới hạn trên sông thay đổi từ 4 knot cho đến mức không hạn chế.
“Tôi nghĩ chúng tôi cảm thấy thực sự cần có sự thay đổi, có nhiều người xử dụng khu vực nầy và vì vậy có nhiều nguy hiểm cho đàn cá heo, do ngay cả con người cũng có thể bị thương nữa”, Marianna Boorman.
Bộ trưởng Vận tải và Chuyên chở Tiểu bang là ông Stephen Knoll bác bỏ ý kiến cho rằng một giới hạn vận tốc duy nhất, vốn có thể khiến cho tàu thuyền và những người ở trên gặp nguy hiểm.
Trong một thông cáo gởi đến SBS cho biết, “ Một mức vận tốc giới hạn chung là 10 knot sẽ không thể bảo vệ an toàn cho các hoạt động của các tàu thuyền hay giải trí’, những nguy hiểm khi va chạm và đặc biệt đối với những người lái tàu nhỏ rất cần phải tìm chỗ trú ẩn khi thời tiết thay đổi”.
Còn ông Mike Bosley lo sợ rằng, sẽ có thêm nhiều cá heo chết nếu không có biện pháp nào bảo vệ chúng.
Tuy nhiên hiện nay, ông và các tình nguyện viên tiếp tục tuần tiểu trên sông vài lần trong tuần, với tư cách là những người bảo vệ không chính thức.
Thêm thông tin và cập nhật Like SBS Vietnamese Facebook
Nghe SBS Radio bằng tiếng Việt mỗi tối lúc 7pm tại sbs.com.au/Vietnamese
Nghe SBS Radio bằng tiếng Việt mỗi tối lúc 7pm tại sbs.com.au/Vietnamese
