Chiến dịch không kích gây tranh cãi
Các cuộc tấn công được khởi động vào đầu tháng 9, khi Lầu Năm Góc tuyên bố Hoa Kỳ đang “ở trong tình trạng chiến tranh” với các tổ chức buôn ma túy xuyên quốc gia. Quân đội được lệnh tấn công các tàu được cho là vận chuyển ma túy trên biển, trong bối cảnh chính quyền Trump cam kết triệt phá “các tổ chức khủng bố ma túy”.
Đến nay, chiến dịch đã khiến ít nhất 83 người thiệt mạng.
Tuy nhiên, một trong những cuộc tấn công đầu tiên diễn ra ngày 2 tháng 9 đã nhanh chóng trở thành tâm điểm phản đối khi thông tin cho thấy Hoa Kỳ đã tiến hành cuộc không kích thứ hai vào xác tàu đã bị đánh chìm, nơi vẫn còn người sống sót đang trôi nổi trên mặt biển.
Vai trò của Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth
Tâm bão chỉ trích hướng thẳng về Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth, người thúc đẩy mạnh mẽ nhất chiến dịch này.
Ông từng tuyên bố:
“Trong cuộc chiến chống các phần tử khủng bố ma túy, chúng tôi sẵn sàng chuyển sang thế tấn công. Tấn công theo cách thay đổi toàn bộ cục diện của cả khu vực.”
Trước chiến dịch, ông Hegseth được cho là đã ra lệnh cho quân đội “đảm bảo tiêu diệt toàn bộ những người trên tàu”. Nhưng chưa rõ liệu ông có biết vẫn còn người sống sót khi cuộc tấn công thứ hai được thực hiện hay không.
Sau khi thông tin bị rò rỉ, cả Nhà Trắng lẫn Lầu Năm Góc đều tìm cách giữ khoảng cách, đổ trách nhiệm lên Đô đốc Frank Bradley, Tư lệnh Bộ Chỉ huy Tác chiến Đặc biệt.
Tuy nhiên, ông Hegseth tiếp tục bảo vệ quyết định của vị đô đốc.
Đô đốc Bradley đã đưa ra quyết định đúng đắn khi đánh chìm con tàu và loại bỏ mối đe dọa. Chúng tôi ủng hộ ông ấy, và người dân Mỹ được an toàn hơn.Bộ trưởng quốc phòng Mỹ Pete Hegseth
Trả lời Fox News, ông Hegseth khẳng định ông “chắc chắn” những người trên tàu là thành viên của tổ chức ma túy:
“Chúng tôi biết chính xác ai ở trên con tàu đó… Đó là một tổ chức khủng bố ma túy đã bị Hoa Kỳ liệt vào danh sách.”
Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth Source: AAP / Mark Schiefelbein/AP
Vi phạm luật pháp quốc tế và quy tắc tác chiến của Hoa Kỳ?
Các chuyên gia luật quốc tế và Liên Hợp Quốc cho rằng cuộc tấn công thứ hai, nhằm vào người sống sót sau đắm tàu, vi phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế.
Bà Ravina Shamdasani, phát ngôn viên Văn phòng Nhân quyền Liên Hợp Quốc, tuyên bố:
“Các cuộc không kích của Hoa Kỳ nhằm vào tàu thuyền ở Caribe và Thái Bình Dương vi phạm luật nhân quyền quốc tế… Những hậu quả nhân mạng ngày càng tăng là không thể chấp nhận được.”
Bà nhấn mạnh Hoa Kỳ phải điều tra và nếu cần, truy tố các cá nhân vi phạm “theo những nguyên tắc cơ bản của pháp quyền”.
Ngoài ra, tổ chức tư vấn quốc tế Crisis Group cảnh báo rằng việc tấn công một đối tượng đã bị loại khỏi vòng chiến, do bị thương hoặc đang chờ cứu hộ có thể vi phạm luật xung đột vũ trang, vốn cấm tuyệt đối hành quyết người không còn khả năng chiến đấu.
Đáng chú ý, vụ tấn công còn bị cho là vi phạm chính Sổ tay Luật Chiến tranh của Lầu Năm Góc, trong đó ghi rõ: “Nhắm bắn vào người sống sót sau khi tàu bị chìm là hành vi bất hợp pháp.”
Phản ứng từ Quốc hội Hoa Kỳ
Giữa làn sóng chỉ trích, nhiều chính trị gia Đảng Dân chủ đã yêu cầu mở cuộc điều tra độc lập. Lãnh đạo phe Dân chủ Thượng viện Chuck Schumer nói với CNN:
“Hegseth đang che giấu điều gì đó. Nếu ông ta không làm gì sai, nếu không có luật nào bị vi phạm – vậy hãy công bố các đoạn băng từ phòng tác chiến.”
Ông Schumer cho biết Quốc hội đang yêu cầu tiếp cận toàn bộ đoạn ghi hình liên quan đến vụ tấn công ngày 2 tháng 9.
Đồng hành cùng chúng tôi tại SBS Vietnamese Facebook & SBS Vietnamese Instagram, và cập nhật tin tức ở sbs.com.au/vietnamese
READ MORE
SBS Việt ngữ
