Hơn 24 giờ sau khi Israel cho phép tiếp tục phân phối hàng viện trợ ở Gaza [Thứ Hai, ngày 20 tháng 10 giờ địa phương], Liên Hợp Quốc cho biết đã có một số tiến triển.
Chương trình Lương thực Thế giới cho biết hơn 520 xe tải đã đến Gaza trong 10 ngày qua kể từ khi lệnh ngừng bắn ở Gaza có hiệu lực [[ngày 10 tháng 10]].
Mặc dù con số này đủ để nuôi sống gần nửa triệu người trong hai tuần - nhưng vẫn còn thấp hơn nhiều so với con số 500 đến 600 xe tải cứu trợ vào Gaza mỗi ngày trước chiến tranh.
Mục tiêu của LHQ phân phối 2.000 tấn viện trợ mỗi ngày. Abeer Etefa là người phát ngôn của Chương trình Lương thực Thế giới.
Bà cho biết đây là khoảnh khắc hạnh phúc đối với các gia đình nhận được hàng cứu trợ, nhưng vẫn chưa đủ.
"Và phản ứng thực sự rất lớn. Mọi người đang đến rất đông, bày tỏ lòng biết ơn về hiệu quả của việc phân phối. Ngay lúc này, nửa triệu người đang được hưởng lợi từ việc này - từ khoảng 100.000 bó bánh mì tươi, mỗi bó 2 kg để giúp đỡ các gia đình. Việc duy trì lệnh ngừng bắn là vô cùng quan trọng. Đó là cách duy nhất chúng ta có thể cứu sống và đẩy lùi nạn đói* ở Gaza. Việc thực hiện đầy đủ sẽ cho phép WFP hoạt động ở quy mô cần thiết."
Bà cho biết một số đoàn xe cứu trợ đang đi qua mà không xảy ra bất kỳ vụ cướp bóc nào.
Nhưng vẫn còn một nút thắt thực sự đối với khả năng mở rộng viện trợ, trừ khi tất cả các cửa khẩu biên giới được mở.
"Bạn biết đấy, Báo cáo Điều tra Dân số và Xã hội (IPC)* được công bố vào ngày 22 tháng 8 đã đưa ra con số người bị đói - hoặc có nguy cơ bị đói là 500.000 người - tức là nửa triệu người đang trong tình trạng đói kém ở phía bắc Gaza. Đây là một tình huống rất nghiêm trọng. Chúng tôi đã mất quyền tiếp cận phía bắc Gaza trong một tháng nay. Vì vậy, tình hình đang cực kỳ nghiêm trọng. Và ưu tiên hàng đầu là phải đến được các khu vực phía bắc Gaza - và Thành phố Gaza."
Các cuộc không kích chết người của Israel vào Gaza cuối tuần qua đã đe dọa phá vỡ lệnh ngừng bắn, khi cả Hamas và Israel đều cáo buộc lẫn nhau vi phạm thỏa thuận nhiều lần.
Tốc độ trao trả thi thể con tin đã là một điểm gây căng thẳng.
Văn phòng Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cho biết cửa khẩu Rafah [[giữa Gaza và Ai Cập]] sẽ vẫn đóng cửa cho đến khi tất cả thi thể con tin được trao trả.
Cho đến nay, Hamas đã trao trả 15 trong số 28 thi thể con tin đã chết - một điều khoản quan trọng trong giai đoạn đầu của thỏa thuận ngừng bắn.
Trong khuôn khổ nỗ lực của chính quyền Trump nhằm củng cố thỏa thuận ngừng bắn, Phó Tổng thống Hoa Kỳ JD Vance đã đến thăm Israel để thúc đẩy kế hoạch hòa bình 20 điểm của Donald Trump.
Bên ngoài Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Tel Aviv, Rotem Cooper đã kêu gọi ông Vance, nói rằng ông không thể nghỉ ngơi cho đến khi thi thể của cha ông ở Gaza được trả về.
"Thưa Phó Tổng thống, như ngài đã biết, công việc vẫn chưa hoàn thành. Vẫn còn những con tin ở Gaza, những người thân yêu của chúng ta đã bị Hamas giam giữ hơn hai năm. Những gia đình đã từng ngày chờ đợi một cuộc gọi may mắn, cuộc gọi thông báo rằng người thân của họ cuối cùng đã được trở về."
Trong chuyến đi của mình, ông Vance sẽ gặp Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu và bắt đầu thảo luận về các vấn đề dài hạn để chấm dứt chiến tranh vĩnh viễn.
Ông Vance cho biết việc trao trả tất cả thi thể con tin có thể mất một thời gian.
"Mọi người ở đây đều tập trung đưa thi thể các nạn nhân về với gia đình để họ có thể được chôn cất tử tế. Tuy nhiên, điều này rất khó khăn. Việc này sẽ không thể diễn ra trong một sớm một chiều. Một số con tin bị chôn vùi dưới hàng ngàn pound gạch vụn. Một số con tin thậm chí không ai biết họ đang ở đâu. Điều đó không có nghĩa là chúng ta không nên nỗ lực để tìm kiếm họ. Và điều đó không có nghĩa là chúng ta không tin tưởng vào khả năng của mình. Đây chỉ là một lý do để chúng ta cần một chút kiên nhẫn. Việc này sẽ mất một chút thời gian."
Ông đã đến thăm một trung tâm hợp tác dân sự và quân sự mới - nơi quân đội Hoa Kỳ đã được triển khai để giám sát lệnh ngừng bắn ở Gaza.
Ông cho biết ông vẫn lạc quan về tính bền vững của lệnh ngừng bắn.
"Những gì chúng ta đã thấy trong tuần qua mang lại cho tôi sự lạc quan lớn rằng lệnh ngừng bắn sẽ được duy trì. Và nếu chúng ta đi từ vị trí của một tuần trước đến một nền hòa bình lâu dài và bền vững giữa Israel và Gaza, sẽ có những lúc thăng trầm. Sẽ có những lúc mọi thứ dường như không mấy suôn sẻ. Nhưng xét đến điều đó, và xét đến lịch sử xung đột, tôi nghĩ rằng mọi người nên tự hào về vị thế của chúng ta ngày hôm nay. Điều này sẽ đòi hỏi nỗ lực liên tục. Nó sẽ đòi hỏi sự giám sát và giám sát liên tục."
Tại Cairo, các quan chức Hamas đang gặp gỡ các nhà trung gian từ Ai Cập và Qatar để thảo luận về việc tiếp tục lệnh ngừng bắn mong manh ở Gaza - và những vấn đề dài hạn hơn về tương lai của Gaza.
Việc giải giáp Hamas và việc quản lý vùng đất này vẫn là những điểm bế tắc.
Hamas đã lên án việc Israel không mở lại cửa khẩu Rafah, cho rằng điều này đang cản trở hoạt động cứu trợ và điều trị y tế cho những người bị thương và bị bệnh.
Tại Thành phố Gaza, các gia đình đang tìm kiếm thi thể người thân bị mắc kẹt dưới đống đổ nát.
Jumaa Al-Safadi nói rằng anh cảm thấy việc tìm kiếm thi thể gia đình là nhiệm vụ của mình - để anh có thể chôn cất họ tử tế.
"Đó là một cảm giác không thể diễn tả được. Không ai có thể diễn tả được mức độ mất mát mà tôi đang trải qua. Bạn đang nói về một người cha, một người mẹ, một người anh trai và một người chị gái, và rằng bạn đã mất đi thứ quý giá nhất mà bạn có thể sở hữu, thứ không thể bù đắp được. Đây là lý do tại sao (nhiệm vụ) của tôi là phải tìm kiếm họ từ dưới đống đổ nát và đặt họ ở một nơi nào đó, nơi chúng ta có thể tôn vinh họ."
Hơn 90% dân số của vùng đất này, với hơn 2 triệu người, đã phải di dời.
Với lệnh ngừng bắn vẫn còn hiệu lực, các gia đình đã trở về nhà và chỉ thấy đống đổ nát.
Jaco Cilliers - từ Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc - cho biết quá trình tái thiết là một thách thức rất lớn.
Người dân hy vọng được trở về. Họ muốn bắt đầu xây dựng lại cuộc sống càng sớm càng tốt. Và UNDP cũng mong muốn hỗ trợ quá trình này. Một trong những thách thức lớn nhất đối với nỗ lực tái thiết sẽ là tập trung vào việc dọn dẹp đống đổ nát. Khối lượng công trình tương đương với 13 Kim tự tháp Giza. Vì vậy, đây sẽ là một công trình khổng lồ. Bạn không thể bắt đầu quá trình tái thiết nếu không dọn dẹp đống đổ nát.Jaco Cilliers
Các chuyên gia phát triển của Liên Hợp Quốc ước tính chi phí tái thiết Gaza sau hai năm chiến tranh là 108 tỷ đô la Úc.
Ai Cập sẽ tổ chức một hội nghị quốc tế về tái thiết Gaza vào tháng tới.
Đồng hành cùng chúng tôi tại SBS Vietnamese Facebook & SBS Vietnamese Instagram, và cập nhật tin tức ở sbs.com.au/vietnamese
