Lớn lên trong một quốc gia yêu thể thao có thể đi kèm với nhiều va chạm, thậm chí là chấn thương đầu.
Mỗi năm, gần một phần tư triệu người ở Úc và New Zealand cần được chăm sóc y tế vì chấn động não, với chi phí hàng năm ước tính là 100 triệu đô la.
Chấn động não là một thách thức đã đeo bám Megan Butner, 19 tuổi, cả trong và ngoài sân cỏ. Cô vẫn đang phải sống với các triệu chứng dai dẳng của những lần chấn động não lặp đi lặp lại.
"Những lần chấn động não tôi mắc phải chủ yếu là do nhiều chấn thương trong quá trình va chạm, do các triệu chứng tôi gặp phải.”
“Tôi đã gặp nhiều vấn đề về thăng bằng và phối hợp chức năng; tôi bị đau đầu. Tôi bị mất trí nhớ. Tôi bị rối loạn giấc ngủ và rối loạn cảm xúc," Butner nói.
Bệnh nhân chưa được chăm sóc đúng đắn
Bác sĩ đa khoa địa phương hoặc khoa cấp cứu thường là nơi đầu tiên mọi người tìm đến khi họ đang trong trạng thái mơ hồ.
Tuy nhiên, nghiên cứu cho thấy có đến một nửa số người bị chấn động não không nhận được sự chăm sóc cần thiết.
Giáo sư Karen Barlow là một nhà thần kinh học nhi khoa tại Đại học Queensland, chuyên về tổn thương não mắc phải ở trẻ em và thanh thiếu niên.
Bà nói rằng cần phải khắc phục khoảng cách về kiến thức này.
Chúng tôi nhận thấy rất nhiều người bị bỏ sót. Ví dụ, trong thể thao cộng đồng, hoặc chỉ là những cú ngã đơn giản và không may, họ được cung cấp thông tin như đừng làm gì cả, cứ ở nhà, đừng ở trong phòng tối, đừng tập thể dục.Giáo sư Karen Barlow
“Thực ra, tất cả những điều đó chúng ta đều biết hiện nay là những điều sai lầm về việc hoạt động sau khi bị chấn động não," GS Barlow giải thích.Giáo sư Barlow là tác giả của báo cáo được công bố trên Tạp chí Y khoa Úc, trong đó mô tả việc chẩn đoán và đánh giá ban đầu là một bước tiên quyết quan trọng.
Các nhà nghiên cứu tại Đại học Queensland đã dẫn đầu việc phát triển các hướng dẫn, trong đó nói rằng bệnh nhân sau đó nên nhận được lời khuyên rõ ràng, phù hợp với lứa tuổi về những triệu chứng cần theo dõi, cũng như thời điểm cần tái khám với chuyên gia chăm sóc sức khỏe nếu các triệu chứng đó vẫn tiếp diễn.
"Giáo dục bệnh nhân thực sự quan trọng; để những người đã trải qua chấn động não biết điều gì sẽ xảy ra.”
“Phục hồi là gì, đâu là các triệu chứng bình thường sau chấn động não và các triệu chứng này nên kéo dài bao lâu? Chuyên gia lâm sàng có thể khuyến nghị những gì để giúp họ phục hồi nhanh hơn.”
“Và sau đó, nếu một người bị đau đầu dữ dội, họ có thể làm gì để quản lý cơn đau đầu đó, quản lý chứng chóng mặt, quản lý các vấn đề về tâm trạng đó.”
“Làm sao để đảm bảo mọi người nhận được sự chăm sóc họ cần một cách kịp thời," Giáo sư Barlow chia sẻ thêm.
Mind the Gap
Mô hình chăm sóc mới, được gọi là 'Mind the Gap' (Lưu tâm đến Khoảng cách), nêu rõ rằng bệnh nhân có thể được khuyên "an toàn và dần dần" tiếp tục hoạt động bình thường ngay sau 24 giờ kể từ khi chấn thương.
Điều này bao gồm cả hoạt động thể chất nhẹ nhàng.
Tuy nhiên, lời khuyên về việc quay lại chơi thể thao nên được cá nhân hóa – và dựa trên các triệu chứng của bệnh nhân.
Nếu không được điều trị, những triệu chứng này có thể gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng đến công việc, thành tích học tập và chức năng xã hội của một người.
Hiện là sinh viên đại học, Megan Butner không còn chơi thể thao nữa.
Nhưng cô đã học được cách cân bằng giữa những đòi hỏi của một cuộc sống trọn vẹn, nhờ sự giúp đỡ từ chăm sóc chuyên biệt về chấn động não.
Cô hy vọng rằng nhờ những hướng dẫn này, sự chăm sóc đó sẽ trở nên dễ tiếp cận hơn.
"Tôi hy vọng những hướng dẫn này – đặc biệt là về mặt nhất quán, đó là điều mà các hướng dẫn này mang lại cho những người như tôi.”
“Vì vậy, về mặt thu hẹp khoảng cách đó, chúng ta hy vọng sẽ thấy được sự giao tiếp tốt hơn một chút.”
“Chúng ta sẽ thấy được sự nhất quán trong chăm sóc, và mong sẽ thấy chút gánh nặng nào đó được được giảm bớt cho những người như tôi," Butner chia sẻ.
Đồng hành cùng chúng tôi tại SBS Vietnamese Facebook & SBS Vietnamese Instagram, và cập nhật tin tức ở sbs.com.au/vietnamese
