Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cho biết Israel sắp bước vào giai đoạn thứ hai của thỏa thuận ngừng bắn tại Gaza.
Ông cảnh báo giai đoạn này sẽ khó khăn không kém giai đoạn đầu, giai đoạn đã chấm dứt cuộc chiến kéo dài hai năm và đảm bảo việc trả tự do cho tất cả các con tin, trừ một người, để đổi lấy những người Palestine bị giam giữ.
Phát biểu cùng Thủ tướng Đức Friedrich Merz tại Jerusalem, ông Netanyahu cho biết việc giải tán Hamas vẫn là điều thiết yếu, và ghi nhận chiến dịch quân sự của Israel cùng với ngoại giao Hoa Kỳ đã mang lại tiến triển cho đến nay...
"Tất nhiên, chúng tôi thảo luận về cách chấm dứt sự cai trị của Hamas ở Gaza, bởi vì đó là một phần thiết yếu để đảm bảo một tương lai khác cho Gaza và một tương lai khác cho chúng tôi, khi đối mặt với Gaza. Chúng tôi đã hoàn thành phần đầu tiên, như các bạn đã biết. Giai đoạn một, chúng tôi sắp hoàn thành rồi. Chúng tôi còn một con tin nữa, đã chết, Ran Gvili, một anh hùng của Israel, sẽ trở về đây. Và sau đó, chúng tôi dự kiến sẽ sớm chuyển sang giai đoạn hai, giai đoạn khó khăn hơn."
Và về giải pháp hai nhà nước:
"Về vấn đề hai nhà nước, rõ ràng là giờ đây chúng ta có một quan điểm khác, bởi vì mục đích của một nhà nước Palestine là phá hủy nhà nước Do Thái duy nhất. Họ đã có một nhà nước ở Gaza, một nhà nước trên thực tế, và nó được sử dụng để cố gắng phá hủy nhà nước Do Thái duy nhất. Chúng tôi tin rằng có một con đường để thúc đẩy một nền hòa bình rộng lớn hơn với các quốc gia Ả Rập và cũng có một con đường để thiết lập một nền hòa bình khả thi với các nước láng giềng Palestine. Nhưng chúng tôi sẽ không tạo ra một nhà nước cam kết hủy diệt chúng tôi ngay trước cửa nhà mình."
Giai đoạn hai sẽ đưa vào một lực lượng ổn định quốc tế và một chính quyền kỹ trị Palestine, tập trung vào việc giải trừ vũ khí của Hamas.
Ông Netanyahu cho biết ông sẽ phác thảo các bước tiếp theo với Tổng thống Trump vào cuối tháng này tại Washington.
Tuy nhiên, trong khi tập trung vào an ninh, Đức đang nhấn mạnh các cân nhắc về pháp lý và nhân đạo.
Thủ tướng Friedrich Merz đã tái khẳng định cam kết lịch sử của Berlin đối với sự an toàn của Israel, ngay cả khi Đức đang đánh giá hành vi của Israel ở Gaza theo luật pháp quốc tế.
"Vì vậy, Đức sẽ luôn ủng hộ sự tồn tại và an ninh của Israel. Đây là một phần cốt lõi bất biến trong mối quan hệ của chúng ta. Điều này đúng hôm nay, đúng ngày mai, và đúng mãi mãi. Và giờ đây, sau các cuộc tấn công khủng bố kinh hoàng của Hamas vào ngày 7 tháng 10 năm 2023, Đức một lần nữa rõ ràng và kiên quyết đứng về phía Israel.
Tuy nhiên, ông thừa nhận những lo ngại về hành động của Israel tại Gaza:
"Tuy nhiên, trong cuộc chiến kéo dài này, hành động của chính phủ Israel cũng đặt ra cho chúng ta một tình thế tiến thoái lưỡng nan. Đức phải đứng lên bảo vệ an ninh của Israel, và Đức phải đứng lên bảo vệ nhân phẩm và công lý, những điều cốt lõi trong hiến pháp của chúng ta, đặc biệt là sau thảm họa diệt chủng Holocaust và Thế chiến thứ hai. Là một quốc gia đang trong chiến tranh, là một nhà nước dân chủ lập hiến, Israel cũng phải được cân nhắc dựa trên luật pháp quốc tế trong các hành động quân sự của mình."
Ông Merz cũng tái khẳng định sự ủng hộ của Đức đối với giải pháp hai nhà nước thông qua đàm phán, khẳng định bất kỳ sự công nhận nào đối với một nhà nước Palestine chỉ có thể đạt được sau khi các cuộc đàm phán kết thúc.
Trong khi các đối tác tranh luận về tương lai quản lý Gaza, Bassem Naim, một quan chức cấp cao của Hamas, cho biết nhóm này sẵn sàng thảo luận về việc đóng băng hoặc cất giữ vũ khí, nhưng chỉ trong khuôn khổ một tiến trình chính trị dẫn đến một nhà nước Palestine.
“Chúng tôi sẵn sàng có một cách tiếp cận toàn diện để tránh leo thang căng thẳng hơn nữa hoặc để tránh bất kỳ cuộc đụng độ hay nổ bom nào nữa. Do đó, chúng tôi đang thảo luận về một hướng là chấm dứt hoàn toàn giai đoạn đầu tiên, hướng thứ hai là khởi động một tiến trình chính trị, mà giai đoạn này phải kết thúc bằng một nhà nước Palestine độc lập, và trong thời gian này, chúng ta có thể đạt được một lệnh ngừng bắn hoặc đình chiến trong năm, bảy, mười năm."
Ông khẳng định Hamas đã tuân thủ lệnh ngừng bắn, đồng thời cáo buộc Israel không thực hiện đúng cam kết.
"Về vấn đề kháng chiến nói chung và Hamas nói riêng, chúng tôi đã hoàn thành mọi nghĩa vụ đối với thỏa thuận ngừng bắn này. Chúng tôi đã làm tất cả những gì được yêu cầu từ phía mình, nhưng hiện nay hầu hết các nghĩa vụ của Israel vẫn chưa được thực hiện, họ không cam kết với thỏa thuận, họ vẫn đang phá hủy và tấn công hầu hết khu vực phía đông Dải Gaza."
Ông Naim cho biết Hamas sẽ chấp nhận lực lượng giám sát của Liên Hợp Quốc tại biên giới Gaza, nhưng không chấp nhận quân đội nước ngoài vào bên trong lãnh thổ.
Ông cũng coi cuộc tấn công ngày 7 tháng 10 năm 2023 là một hành động phòng thủ, một dấu hiệu cho thấy các bên vẫn còn cách xa nhau như thế nào trong các luận điểm cốt lõi của họ.
Trong khi các cuộc tranh luận chính trị vẫn tiếp diễn, cuộc sống hàng ngày ở Gaza được định nghĩa bằng lương thực, nơi ở và sự sống còn.
Hai tháng sau khi lệnh ngừng bắn được thực hiện, Chương trình Lương thực Thế giới (WFP) cho biết họ đã tiếp cận được hơn một triệu người, nhờ việc mở rộng tiếp cận tại Kerem Shalom.
Người phát ngôn của WFP, Maxime Le Lijour, mô tả một đoàn xe cứu trợ gần đây.
"Tôi hiện đang ở cửa khẩu biên giới Kerem Shalom giữa Israel và Gaza, nơi hôm nay chúng tôi đã tiếp nhận 47 xe tải hàng cứu trợ nhân đạo. Ba mươi trong số những xe tải này chứa lương thực của WFP, trong khi 17 xe tải dành cho các đối tác nhân đạo khác mà chúng tôi đang hỗ trợ thông qua hậu cần."
Tuy nhiên, cơ quan này cho biết khẩu phần ăn vẫn còn hạn chế, vì người dân, như Ahmad Al-Mamlouk, báo cáo tình trạng suy dinh dưỡng lan rộng, đặc biệt là ở trẻ em.
"Đây là hộp cứu thương đầu tiên tôi nhận được trong năm sáu tháng qua. Nó không đáp ứng được tất cả nhu cầu của tôi. Nó không chứa bất cứ thứ gì đặc biệt quan trọng đối với tôi hay những người khác. Chúng tôi đang thiếu lương thực, chăn màn và các nhu yếu phẩm khác. Chúng tôi sống giữa đống đổ nát, không phải trong nhà hay lều. Chúng tôi thậm chí còn không có nổi một cái lều. Tôi sống trong đống đổ nát."
Cho đến nay, mới chỉ một nửa số hàng viện trợ tăng cường theo kế hoạch của Liên Hợp Quốc đã đến được Dải Gaza, với sự chậm trễ trong việc kiểm tra và các hạn chế nhập khẩu tiếp tục làm chậm quá trình vận chuyển.
Trong khi đó, vì iai đoạn hai có vẻ sắp diễn ra, việc đạt được một giải pháp lâu dài sẽ đòi hỏi những thỏa hiệp chính trị mà dường như không bên nào sẵn sàng thực hiện.
