Kế hoạch khai thác quặng mỏ dưới đáy biển sâu gây quan ngại cho các nước Thái Bình Dương

A woman kayaks in the coral lagoon surrounding Rarotonga, Cook Islands (SBS-Lucy Murray).jpg

A woman kayaks in the coral lagoon surrounding Rarotonga, Cook Islands Source: SBS / Lucy Murray

Tổng thống Palau đã gọi các kế hoạch khai thác ở đáy biển Thái Bình Dương là ‘sự điên rồ’, khi nói rằng ngành công nghiệp chưa được thử nghiệm, có thể gây ra những hậu quả thảm khốc về môi trường. Ông Surangel Whipps Junior kêu gọi chính phủ Úc thể hiện vai trò lãnh đạo, với tư cách là quốc gia lớn nhất trong khu vực, qua việc ủng hộ tiếng nói của 7 quốc gia Thái Bình Dương, để phản đối hoạt động khai thác khoáng sản dưới biển sâu, thế nhưng chính phủ Úc từ chối bị lôi kéo vào vấn đề gây chia rẽ.


Các công ty tài nguyên đang lùng sục đáy biển Thái Bình Dương, để tìm các kim loại quan trọng trong tiến trình chuyển đổi năng lượng xanh của hành tinh.

Được biết bên dưới mặt biển 5 kí lô mét, đáy biển là nơi tích tụ những cục coban, đồng và mangan màu đen có kích thước bằng quả bóng gôn, vốn là những loại đá có thể cung cấp năng lượng cho xe hơi điện.

Trong cuộc chạy đua làm giàu, là Giám đốc điều hành của Moana Minerals, ông Hans Smit.

“Bạn biết đấy, thế giới đang hướng tới năng lượng xanh, đang xem xét chuyển đổi sang các nguồn thay thế, nhằm cung cấp năng lượng cho các thiết bị khác nhau của chúng tôi, để làm được điều đó chúng tôi cần các khoáng chất quan trọng".

"Đây là bước khởi đầu, để mở khóa tiềm năng của những tài nguyên này trên đại dương”, Hans Smit.

Như vậy hàng tỷ đô la nằm dưới đáy đại dương và một số quốc gia Thái Bình Dương đang tìm cách thu lợi.

Quần đảo Cook là một trong 4 quốc gia, đã tài trợ giấy phép thăm dò biển sâu, với Thủ tướng là ông Mark Brown.

“Những khoáng sản này không chỉ mang lại cơ hội tạo thu nhập cho đất nước, mà còn tạo cơ hội cho chúng tôi đóng góp vào việc thúc đẩy thế giới, hướng tới năng lượng xanh và giảm lượng khí thải carbon”, Mark Brown.

Được biết các nước như Nauru, Tonga, Kiribati và Quần đảo Cook đang điều tra việc khai thác, không chỉ trong lãnh thổ của họ mà còn ở vùng biển quốc tế.

Để làm được điều đó, họ cần có sự cho phép của Cơ quan quản lý đáy biển quốc tế của Liên hiệp quốc ISA, có trụ sở ở Jamaica.

Cơ quan nầy bao gồm 167 quốc gia hội viên cộng với EU và điều chỉnh việc khai thác trên biển.

“Cơ quan ‘Quốc tế Quản lý Đáy biển ISA’ kiểm soát khoảng một nửa bề mặt hành tinh, vì vậy đáy biển nằm ngoài quyền tài phán của bất kỳ quốc gia ven biển nào".

"Bất kỳ tài nguyên khoáng sản nào trên đó, đều do ISA kiểm soát”, Aline Jaeckel.

Đó là Tiến sĩ Aline Jaeckel, một chuyên gia luật biển từ Đại học Wollongong.

Bà cho biết, việc khai thác ở Thái Bình Dương có thể bắt đầu sau vài tháng nữa.

Được biết quốc gia Nauru nhỏ bé ở Thái Bình Dương, đã vận dụng một điều khoản trong ISA đặt ra thời hạn cho các cuộc thảo luận, theo đó các đại biểu phải đưa ra một kế hoạch khai thác vào tháng Bảy.

Nếu cả hai bên không đạt được thỏa thuận, ISA sẽ bắt đầu đánh giá các ứng dụng khai thác dưới biển sâu, ngay cả khi không có các quy định, hoặc biện pháp bảo vệ pháp lý phù hợp.

Tiến sĩ Jaeckal cho biết, điều này làm dấy lên những lo ngại nghiêm trọng, chung quanh việc quản trị và giám sát hiệu quả các hoạt động khai thác.

“Hiện tại vẫn chưa rõ ai sẽ bảo đảm việc tuân thủ trong ISA và ai sẽ tiến hành kiểm tra".

"Điều đó rõ ràng là có vấn đề, vì chúng ta đang nói về việc khai thác dưới đáy biển xa bờ, dưới nước và điều này rất khó theo dõi ngay từ đầu”, Aline Jaeckel.

Trong khi đó Tổng thống Palau, ông Surangel Whipps đã bắt đầu một bản kiến nghị, kêu gọi tạm dừng các hoạt động khai thác trong 10 năm, cho đến khi có thể thực hiện thêm các nghiên cứu.

Ông nói rằng, có 7 quốc gia Thái Bình Dương đang đứng về phía các nền kinh tế lớn của Pháp, Đức và Canada.

“Việc rà lưới dưới đáy đại dương đang thải ra lượng carbon mà chúng tôi đang cố gắng giảm thiểu, nó có thể tạo ra các đám khói trong đại dương ảnh hưởng đến nguồn cá của chúng tôi và có thể phá hủy các rặng san hô, vốn rất quan trọng đối với hoạt động du lịch của chúng tôi”, Surangel Whipps.
Tôi nghĩ có một chút thái độ trịch thượng, khi cố gắng nói rằng, chúng ta không nên làm những gì chúng ta đang làm, vì nó có thể gây hại cho môi trường đại dương, Mark Brown.
Trong khi đó người dân các đảo quốc ở Thái Bình Dương, phần lớn dựa vào đại dương để kiếm thức ăn và thu nhập từ đánh bắt cá thương mại và du lịch.

“Chúng tôi cần những tiếng nói lớn hơn, những đối tác mạnh mẽ và đó là lý do tại sao tiếng nói của Úc rất quan trọng".

"Bởi vì với tư cách là một quốc gia lớn phát triển, tôi sẽ khuyến khích chính phủ Úc đảm nhận một vị trí”, Surangel Whipps.

Trong một tuyên bố với SBS News, Tổng trưởng Môi trường Úc là bà Tanya Plibersek, không ngừng kêu gọi lệnh cấm.

“Nước Úc không tin rằng việc khai thác dưới biển sâu nên diễn ra, trừ khi có các quy định chặt chẽ về môi trường".

"Úc nhận ra rằng, có những quan điểm và lợi ích khác nhau giữa các quốc gia Thái Bình Dương, về khai thác khoáng sản dưới đáy biển sâu”, Tanya Plibersek.

Tuy nhiên đó là một sự cân bằng ngoại giao khó khăn, đối với Úc với các đồng minh.

Trong khi đó Thủ tướng Quần đảo Cook, ông Mark Brown nói rằng quốc gia nhỏ bé của ông không có nhiều lựa chọn.

“Các nước thuộc khối G20 chịu trách nhiệm cho 80% lượng khí thải carbon trên toàn cầu".

"Chúng tôi không phải là những quốc gia thải nhựa ra đại dương, cũng không axit hóa đại dương".

"Tôi nghĩ có một chút thái độ trịch thượng, khi cố gắng nói rằng, chúng ta không nên làm những gì chúng ta đang làm, vì nó có thể gây hại cho môi trường đại dương”, Mark Brown.

Thời gian trôi qua mau như thoi đưa, khi Nauru và đối tác của họ là The Metals Company, dự định xin giấy phép khai thác trong năm nay.

Đó là lãnh thổ chưa được khám phá và Thái Bình Dương đang chờ nước Úc tuyên bố lập trường của mình.

Share
Follow SBS Vietnamese

Download our apps
SBS Audio
SBS On Demand

Listen to our podcasts
Independent news and stories connecting you to life in Australia and Vietnamese-speaking Australians.
Ease into the English language and Australian culture. We make learning English convenient, fun and practical.
Get the latest with our exclusive in-language podcasts on your favourite podcast apps.

Watch on SBS
SBS World News

SBS World News

Take a global view with Australia's most comprehensive world news service