Ủy ban châu Âu đã đề xuất hai phương án song song: vay mượn và sử dụng tài sản của ngân hàng trung ương Nga đang bị phong tỏa, nhằm hỗ trợ nhu cầu tài chính của Ukraine trong hai năm tới.
Cơ quan hành pháp EU cho biết bộ năm đề xuất pháp lý bao gồm một “khoản vay bồi thường” dựa trên tài sản Nga, phần lớn được giữ tại Bỉ.
Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen nói rằng nguồn hỗ trợ này sẽ giúp người Ukraine có khả năng tự vệ và bước vào đàm phán hòa bình từ vị thế mạnh hơn.
“Chúng ta không bao giờ có thể sánh được sự hy sinh của người dân Ukraine, nhưng điều chúng ta có thể sánh được chính là sức bền, ý chí, và khả năng đồng hành lâu dài. Chúng ta có thể trang bị cho họ những phương tiện để tự vệ và đàm phán hòa bình từ vị thế sức mạnh. Và vì sức ép là ngôn ngữ duy nhất mà Điện Kremlin hiểu, chúng ta có thể gia tăng nó. Chúng ta phải tăng chi phí chiến tranh đối với hành động xâm lược của Putin. Và đề xuất hôm nay cho phép chúng ta làm điều đó.”
Đoàn ngoại giao Mỹ gồm Steve Witkoff và Jared Kushner đã kết thúc vòng thảo luận với Nga. Ngoại trưởng Ukraine Andrii Sybiha cho biết trưởng đoàn Kyiv, ông Rustem Umerov, đã liên lạc với ông Witkoff.
Ông Sybiha nói rằng khó có khả năng các chi tiết của cuộc gặp với Tổng thống Putin được tiết lộ do tính nhạy cảm, nhưng tín hiệu chung là tích cực.
“Theo đánh giá của đại diện phái đoàn Mỹ, các cuộc gặp ở Moscow mang ý nghĩa tích cực cho tiến trình hòa bình. Đây là đánh giá của họ. Và họ đã mời phái đoàn Ukraine sang Mỹ tiếp tục đối thoại trong thời gian tới.”
Tại Tòa Bạch Ốc, Tổng thống Mỹ Donald Trump cũng cho biết các cuộc thảo luận đã diễn ra tốt đẹp.
“Tổng thống Putin đã có cuộc gặp rất tốt với Jared Kushner và Steve Witkoff. Điều gì sẽ xảy ra sau cuộc gặp thì tôi chưa thể nói, vì mọi chuyện cần hai bên, tức là phía Ukraine cũng phải đồng thuận. Tôi nghĩ chúng tôi đã đạt được một số tiến triển với họ. Họ khá hài lòng trong bối cảnh hiện nay, nhưng điều đáng buồn là nếu tôi làm tổng thống trước đây thì cuộc chiến đã không bao giờ xảy ra. Họ đã giữ được 100% lãnh thổ của mình. Đây thực sự là một tình huống rất buồn.”
Tuy nhiên, Điện Kremlin cho biết chưa có bất kỳ thỏa hiệp nào đạt được về một thỏa thuận hòa bình nhằm chấm dứt chiến tranh.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy cho biết ông đang chuẩn bị cho các cuộc đàm phán với nhóm của ông Trump trong những ngày tới, và tin rằng hòa bình là điều có thể đạt được.
“Tôi sẽ tiếp tục liên lạc với các lãnh đạo khác, gần như mỗi ngày, để trao đổi ý tưởng, thống nhất cách tiếp cận khi làm việc với các nhà lãnh đạo khác để tăng cường an ninh. Thế giới giờ đây cảm nhận rõ ràng rằng có cơ hội chấm dứt chiến tranh, và hoạt động ngoại giao hiện nay cần được củng cố bằng sức ép lên Nga. Mọi thứ phụ thuộc vào sự kết hợp giữa ngoại giao mang tính xây dựng và áp lực lên kẻ gây hấn. Cả hai yếu tố đều phục vụ mục tiêu hòa bình.”
Tổng Thư ký NATO Mark Rutte cho biết hai phần ba các quốc gia thành viên NATO đã đóng góp cho Danh mục Nhu cầu Ưu tiên của Ukraine (PURL) - chương trình hỗ trợ nhu cầu quốc phòng của Kyiv.
Ông Rutte nói tại Brussels rằng đóng góp từ các đồng minh và đối tác đã vượt 4 tỷ đô la Mỹ, và Úc cùng New Zealand là hai đối tác NATO đầu tiên ngoài khối tham gia chương trình.
Úc và New Zealand sẽ trở thành hai quốc gia đầu tiên ngoài NATO hỗ trợ quỹ mua sắm khí tài quân sự thiết yếu cho Ukraine trong gói hỗ trợ mới trị giá 95 triệu đô la Úc.
Gói hỗ trợ của chính phủ Albanese bao gồm 50 triệu đô la dành cho danh mục PURL. Úc cũng sẽ viện trợ thiết bị quốc phòng trị giá 43 triệu đô la, gồm radar phòng không chiến thuật, đạn dược và thiết bị công binh chiến đấu, cùng 2 triệu đô la cho công nghệ drone tiên tiến.
Mark Rutte cho biết NATO đang phối hợp chặt chẽ với Mỹ và các đồng minh khi đàm phán tiếp tục tiến triển.
“Tất cả chúng ta đều muốn cuộc đổ máu chấm dứt, và tôi hoan nghênh mạnh mẽ những nỗ lực liên tục của Tổng thống Trump nhằm mang lại một nền hòa bình công bằng và bền vững. Đây là yếu tố then chốt để giải quyết xung đột này, và chúng tôi ủng hộ Hoa Kỳ trong vai trò dẫn dắt nỗ lực đó. Và khi các cuộc đàm phán tiếp tục, chúng ta không thể lung lay trong cam kết dành cho Ukraine.”
Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc Antonio Guterres cho biết các cuộc đàm phán nhằm chấm dứt chiến tranh Nga–Ukraine dường như đang rơi vào bế tắc, và giải pháp cho cuộc xung đột phải tuân thủ luật pháp quốc tế.
“Khi tôi nhìn vào những gì đang diễn ra, có một thỏa thuận đạt được với Nga và một thỏa thuận đạt được với Ukraine. Hai thỏa thuận này không tương thích. Rồi họ lại quay lại Nga. Và thành thật mà nói, tôi tin rằng chúng ta vẫn còn cách rất xa một giải pháp.”
Đồng hành cùng chúng tôi tại SBS Vietnamese Facebook & SBS Vietnamese Instagram, và cập nhật tin tức ở sbs.com.au/vietnamese
