Đặc phái viên Hoa Kỳ Steve Witkoff và con rể của Tổng thống Trump, Jared Kushner, đã gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin tại Moscow để trình bày một dự thảo kế hoạch hòa bình mà Hoa Kỳ kỳ vọng có thể giúp chấm dứt cuộc chiến gần bốn năm ở Ukraine.
Cuộc gặp kết thúc vào sáng nay (Thứ Tư 3/12, giờ Úc) và kéo dài gần năm tiếng đồng hồ.
Tuy nhiên, trước khi bước vào đàm phán, Tổng thống Putin cáo buộc các đồng minh châu Âu của Ukraine đang phá hoại nỗ lực chấm dứt chiến tranh do Hoa Kỳ dẫn dắt.
“Họ đứng về phía chiến tranh. Ngay cả khi họ cố gắng đưa ra một số thay đổi đối với đề xuất của ông Trump, chúng tôi thấy rõ mục đích của họ: tất cả những thay đổi đó đều nhằm một mục tiêu duy nhất, hoàn toàn chặn đứng tiến trình hòa bình bằng cách đưa ra những yêu cầu mà Nga hoàn toàn không thể chấp nhận. Họ biết điều đó. Và bằng cách đó, họ muốn đổ lỗi cho Nga khi tiến trình hòa bình đổ vỡ. Đó chính là mục tiêu của họ. Chúng tôi nhìn thấy rất rõ.”
Những phát ngôn này phù hợp với lập luận mà Nga đưa ra kể từ khi ông Trump quay lại Tòa Bạch Ốc trong năm nay và tái khởi động đối thoại với Moscow, mô tả sự ủng hộ kiên định của châu Âu đối với Ukraine như một trong những trở ngại lớn nhất trên con đường dẫn đến hòa bình.
Ông Putin nói rằng nếu châu Âu muốn chiến tranh, Nga đã sẵn sàng.
“Chúng tôi không có ý định gây chiến với châu Âu, tôi đã nói rồi. Nhưng nếu châu Âu muốn gây chiến với chúng tôi và bắt đầu nó, chúng tôi sẵn sàng ngay lập tức. Điều đó là chắc chắn.”
Tại Washington, Tổng thống Trump khẳng định vị thế của Hoa Kỳ trên trường quốc tế đã “tăng lên” kể từ khi ông nhậm chức, thậm chí cho biết các lãnh đạo khác gọi ông là “tổng thống của châu Âu” trong chuyến đi tới hội nghị NATO hồi tháng Sáu.
Ông cũng nhấn mạnh những nỗ lực ngoại giao đang được các quan chức Hoa Kỳ tiến hành, bao gồm làm việc với cả phía Ukraine và Nga trong những ngày gần đây để tìm giải pháp chấm dứt chiến tranh.
“Chúng tôi đang cố gắng giải quyết vấn đề đó. Tôi đã dàn xếp tám cuộc chiến. Đây sẽ là cuộc thứ chín. Và hiện đội ngũ của chúng tôi đang có mặt ở Nga để xem có thể giải quyết hay không. Tình hình không hề dễ dàng, xin nói thật. Thật là hỗn loạn. Đây là cuộc chiến sẽ không bao giờ xảy ra nếu tôi là tổng thống. Không có cơ hội nào.”
Trong khi đó, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy đang có mặt tại Ireland, tiếp tục chuyến công du châu Âu nhằm duy trì sự ủng hộ đối với Ukraine trước cuộc xâm lược của Nga.
Một bộ tài liệu gồm 28 đề xuất hòa bình của Hoa Kỳ bị rò rỉ tuần trước đã khiến phía Ukraine và châu Âu lo ngại, vì cho rằng chúng nhượng bộ các yêu cầu chính của Nga, bao gồm quyền kiểm soát 1/5 lãnh thổ Ukraine và hạn chế quân đội Ukraine.
Ngay sau đó, các nước châu Âu đã đưa ra phản đề xuất của mình, và Hoa Kỳ cùng Ukraine thông báo đã xây dựng một khuôn khổ hòa bình mới, “cập nhật và tinh chỉnh” hơn.
Tổng thống Zelenskyy nói rằng tiến triển của các cuộc đàm phán hòa bình mới nhất với Nga phần lớn phụ thuộc vào kết quả cuộc gặp giữa Putin và đặc phái viên Steve Witkoff.
“Chúng tôi sẽ nhận được những tín hiệu nhất định. Nếu những tín hiệu đó cho thấy sự ‘công bằng’ từ các đối tác của chúng tôi, chúng tôi có thể sẽ sớm gặp gỡ phái đoàn Hoa Kỳ. Mức độ cuộc gặp ra sao sẽ phụ thuộc vào những tín hiệu đó. Nếu tín hiệu cho phép đưa ra những quyết định quan trọng và nhanh chóng, thì cấp độ cuộc gặp sẽ cao hơn.”
Chi tiết về các đề xuất khả thi vẫn còn rất hạn chế, và việc thu hẹp khoảng cách giữa các bên là vô cùng khó khăn.
Tổng thống Zelenskyy nói đã đến lúc cần ít lời nói hơn và nhiều hành động hơn, đồng thời nhấn mạnh rằng Nga không thể được “thưởng” cho cuộc chiến mà họ đã gây ra.
“Có rất nhiều đối thoại, nhưng chúng tôi cần kết quả. Người dân của chúng tôi chết mỗi ngày. Dù rất tôn trọng tất cả các quốc gia – những nước giúp chúng tôi và những nước không – thì vẫn là người Ukraine đang chết. Đối thoại có thể tiếp tục, nhưng chúng tôi cần kết quả. Hoặc là nói chuyện tào lao, hoặc là đạt được điều tối đa để tiến gần hơn đến kết thúc chiến tranh. Tôi sẵn sàng đón nhận mọi tín hiệu, sẵn sàng gặp Tổng thống Trump. Tất cả phụ thuộc vào cuộc đàm phán hôm nay. Xin cảm ơn.”
Hiện các lực lượng Nga đang kiểm soát hơn 19% lãnh thổ Ukraine, chỉ tăng 1% so với hai năm trước.
Nhưng sau gần bốn năm chiến tranh, Nga vẫn chưa thể khuất phục Ukraine, một quốc gia nhỏ hơn nhiều nhưng nhận được sự hậu thuẫn mạnh mẽ từ châu Âu và Hoa Kỳ.
Ukraine và các nước châu Âu xem cuộc chiến như một hành động chiếm đất kiểu đế quốc của Moscow, và cảnh báo rằng nếu Nga thắng, họ có thể một ngày nào đó sẽ tấn công các quốc gia thành viên NATO.
READ MORE
SBS Việt ngữ
Đồng hành cùng chúng tôi tại SBS Vietnamese Facebook & SBS Vietnamese Instagram, và cập nhật tin tức ở sbs.com.au/vietnamese
