READ MORE
SBS Việt ngữ
Tuần này, giữa một thành phố Rio de Janeiro được canh phòng nghiêm ngặt với hơn 17.000 binh sĩ và cảnh sát được bố trí, các nhà lãnh đạo của khối BRICS, nhóm các quốc gia đang phát triển hàng đầu, đã tề tựu về Brazil để tham dự hội nghị thượng đỉnh thường niên.
Ông Pedro Vormittag Chủ tịch Ủy ban BRICS năm nay, nhấn mạnh tầm quan trọng chưa từng có của kỳ thượng đỉnh 2025.
"Thật khó để hình dung trong nhiều thập niên qua, có thời điểm nào mà chương trình nghị sự lại tham vọng như hiện nay, trong khi các câu trả lời thì vô cùng cấp bách. Bất kể kết quả ra sao, đây sẽ là một cuộc họp mang tính lịch sử”, Pedro Vormittag .
Được biết Thương mại, thuế quan và các cuộc xung đột quốc tế, đặc biệt là mức thuế mới mà Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đe dọa áp đặt, được cho là sẽ chi phối các cuộc thảo luận, bên cạnh các chủ đề toàn cầu như biến đổi khí hậu, chính sách y tế và trí tuệ nhân tạo.
Trong bối cảnh các mức thuế mới từ Hoa Kỳ chuẩn bị có hiệu lực, ông Vormittag khẳng định thương mại là vấn đề cốt lõi.
"Điều đang khiến các quốc gia trong BRICS lo ngại nhất, chính là làm sao cải thiện và tăng cường mức độ thương mại lẫn nhau, trong bối cảnh toàn cầu hiện tại, ngày càng thúc ép những câu hỏi đó. Tôi tin BRICS đã sẵn sàng từ lâu để giải quyết các vấn đề ấy”, Pedro Vormittag.
Được biết BRICS bắt đầu với bốn thành viên sáng lập, đó là Brazil, Nga, Ấn Độ và Trung Quốc.
Thuật ngữ "BRIC" do chuyên gia kinh tế Jim O’Neill của Goldman Sachs đặt ra, vào đầu những năm 2000, để mô tả nhóm nền kinh tế mới nổi có khả năng dẫn đầu toàn cầu vào năm 2050.
Sau đó, Nam Phi gia nhập năm 2011, biến nhóm thành "BRICS".
Khác với khởi đầu mang tính mô hình kinh tế, khối BRICS ngày càng thể hiện vai trò là một lực lượng chính trị đối trọng, với trật tự thế giới do Hoa Kỳ chi phối.
Hội nghị đầu tiên của BRICS đã kêu gọi, xây dựng một trật tự đa cực và giảm phụ thuộc vào đồng đô-la Mỹ.
Tổng thống Brazil là Luiz Inácio Lula da Silva cho biết.
“Trước làn sóng bảo hộ mậu dịch quay trở lại, các quốc gia mới nổi cần đứng lên bảo vệ, mô hình thương mại đa phương và cải tổ hệ thống tài chính toàn cầu. BRICS vẫn là nhân tố, bảo chứng cho một tương lai đầy hứa hẹn”, Luiz Inácio Lula da Silva .
Tại hội nghị năm 2023 ở Nam Phi, BRICS đã tuyên bố kết nạp Ethiopia, Iran, Ai Cập, Ả Rập Xê-út, Các Tiểu Vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE) và Argentina.
Tuy nhiên Argentina đã từ chối tham gia, sau khi Tổng thống Javier Milei lên nắm quyền và Ả Rập Saudi vẫn chưa gia nhập chính thức.
Năm nay 2025 sẽ đánh dấu lần đầu tiên Indonesia, một nền kinh tế đang phát triển lớn của châu Á, tham dự với tư cách thành viên.
Đặc phái viên của Tổng thống Indonesia, bà Mari Elka Pangestu, nói rằng Ngân hàng Phát triển Mới (NDB) là một trong những lợi ích kinh tế then chốt của khối.
"Ngân hàng này hiện còn nhỏ, nhưng tiềm năng rất lớn. Đây là một thể chế tài chính do các nước đang phát triển sáng lập, có thể trở thành ngân hàng khu vực hoặc đa phương, cung cấp nguồn vốn cho các dự án thiết yếu của BRICS”, Mari Elka Pangestu.
Trong khi đó Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã cảnh báo sẽ áp mức thuế 10% đối với các quốc gia "theo đuổi chính sách chống Mỹ", hàm ý nhắm đến BRICS. Nga ngay lập tức bác bỏ, khẳng định khối này "không nhắm đến bất kỳ quốc gia thứ ba nào".
Trả lời tại hội nghị, Tổng thống Nga Vladimir Putin tham dự qua video, do lệnh truy nã của Tòa án Hình sự Quốc tế, cho biết.
“Thế giới đang thay đổi căn bản. Hệ thống đơn cực phục vụ cho cái gọi là ‘nhóm tỷ vàng’, đang trở thành quá khứ. Mô hình toàn cầu hóa tự do đã lỗi thời. Trung tâm hoạt động kinh tế đang dịch chuyển về các thị trường mới nổi, trong đó có các nước BRICS”, Vladimir Putin.
Trong khi đó Nam Phi cũng lên tiếng phản bác lời đe dọa của ông Trump, khẳng định BRICS chỉ tìm kiếm "một trật tự toàn cầu công bằng và đa phương hơn, phù hợp với thực tế chính trị và kinh tế thế kỷ 21".
Dù đối mặt với khác biệt nội bộ và áp lực từ phương Tây, BRICS hiện chiếm gần 40% GDP toàn cầu và gần 50% dân số thế giới.
Theo ông Saeed Al-Hajeri, Thứ trưởng Bộ Kinh tế UAE, Các Tiểu Vương Quốc Ả Rập Thống Nhất cho biết.
"Xét về tăng trưởng GDP trong thập niên tới, các nền kinh tế BRICS đang vượt trội, so với phần còn lại của thế giới. Đây là một khối lớn, đa dạng về chiến lược và là hình ảnh của phương Nam toàn cầu, nơi sẽ dẫn dắt tăng trưởng trong tương lai”, Saeed Al-Hajeri.
Một sự vắng mặt đáng chú ý tại Thượng đỉnh BRICS năm nay là Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, người lần đầu tiên trong hơn một thập niên không tham dự hội nghị, thay vào đó cử Thủ tướng đại diện.
Suốt hai thập niên qua, BRICS thường được xem là một đối trọng do Trung Quốc dẫn dắt, nhằm thách thức ảnh hưởng của Hoa Kỳ và các cường quốc Tây Âu.
Tuy nhiên, với việc mở rộng quy mô và kết nạp thêm nhiều thành viên mới gần đây, những bất đồng trong nội bộ khối cũng ngày càng gia tăng.
Tổng thống Brazil là Luiz Inácio Lula da Silva cảnh báo rằng, sự thịnh vượng sẽ không thể đạt được trong một thế giới đầy “Không thể có thịnh vượng trong một thế giới ngập trong xung đột. Việc kết thúc những cuộc chiến và xung đột ngày càng chồng chất, là trách nhiệm của những nguyên thủ quốc gia và chính phủ. Rõ ràng, sự thiếu vắng vai trò lãnh đạo đang làm trầm trọng thêm những khủng hoảng, mà xã hội chúng ta đang đối mặt. Tôi tin rằng diễn đàn này và hội nghị thượng đỉnh BRICS bắt đầu ngày mai, sẽ đưa ra giải pháp chứ không phải rào cản, qua đó thúc đẩy sự hội nhập”, Luiz Inácio Lula da Silva
