Căng thẳng lên cao giữa quân đội và đảng đương quyền sau khi ông Mugabe cách chức vị phó Tổng thống hồi tuần qua.
Thế nhưng quân đội cho biết họ đang đối phó với các tội phạm bên trong hàng ngũ của ông Mugabe, chứ không lật đổ ông nầy.
Tình trạng bất ổn tại Zimbawe đã diễn ra trong nhiều năm qua và nay hiện trạng nầy gia tăng mạnh mẽ.
Binh sĩ đã chặn các ngõ đường dẫn đến các văn phòng chính phủ, Quốc hội và tòa án tại thủ đô Harrare, rồi chiếm đài truyền hình quốc gia của nước nầy.
Tổng thống Robert Mugabe được nhiều người xem là một nhà độc tài và bị cáo buộc từ lâu, về việc quản lý sai lầm lớn lao trong nền kinh tế nước nầy, rồi xử dụng vũ lực quá đáng để trấn áp những vụ tranh đấu cho nhân quyền, nay ông nầy bị quân đội đặt vào tình trạng quản chế tại gia.
Tổng thống Nam Phi là ông Jacob Zuma cho biết, đã nói chuyện với người đồng nhiệm Zimbawe và ông Mugabe đã bày tỏ thất vọng về tình huống hiện tại.
“Chúng tôi rất quan ngại về tình hình tại Zimbawe, chúng tôi muốn kêu gọi hãy bình tĩnh và tự chế, đặc biệt là quân đội và lực lượng an ninh tại Zimbawe. Tôi cũng nói chuyện với Tổng thống Mugabe và ông nằy vẫn khỏe mạnh nhưng bị quản chế tại gia”.
Phát ngôn nhân quân đội là Thiếu Tướng Sibusiso Moyo cho biết, đó chỉ là biện pháp bảo vệ cho Tổng thống mà thôi.
“Chúng tôi chỉ nhắm vào những tên tội phạm chung quanh ông ta, những kẻ phạm tội và đã gây ra những hậu quả thương đau cho xã hội và kinh tế nước nầy, chúng tôi sẽ mang họ ra trước tòa án”.
Tin tức nói trên theo sau lời kêu gọi, dường như nhằm đến việc gia tăng thêm quyền lực cho chế độ của ông Mugabe.
Hồi tuần qua vị Tổng thống 93 tuổi, đã cách chức phó Tổng thống Emmerson Mnangagwa, dường như là do tranh luận về việc kế quyền cho ông Mugabe.
Vị phó Tổng thống được xem là người kế nhiệm cho Tổng thống, thế nhưng việc cách chức ông nầy dọn đường cho đệ nhất phu nhân là bà Grace Mugabe, để trở thành ứng viên hàng đầu.
Lãnh tụ đối lập Zimbabwe là ông Tendal Biti bác bỏ chuyện, theo đó quân đội cho đó không phải là một vụ đảo chính và cho biết, ông hiểu tại sao họ đã hành động.
“Vâng nếu việc đó có thể vỗ cánh hay bơi lội như một con vịt, thì đó là một cuộc đảo chánh và không ai còn nghi ngờ gì về chuyện nầy cả. Vì vậy chúng tôi lên án việc chiếm quyền bất hợp pháp của một chính quyền dân sự được dân bầu lên. Thế nhưng nói như vậy, chúng ta cũng phải hiểu các nguyên nhân sâu xa dẫn đến quân đội làm những gì họ đang thực hiện”.
“Chúng tôi hiện theo dõi thật sát những gì xảy ra, đề chắc chắn rằng các quyền căn bản của mọi công dân được tôn trọng và Hiến Pháp cũng như chính quyền dân chủ nên được giữ nguyên. Chúng tôi kêu gọi mọi phe phái thay vì đối đầu, hãy đối thoại cùng nhau nhằm tiến đến một giải pháp ôn hòa”, Catherine Ray.
Hội Cựu chiến binh Zimbabwe kêu gọi, phải thay thế Tổng thống.
Nhiều cựu quân nhân chiến đấu bên cạnh ông nầy trong cuộc chiến giành độc lập từ người Anh, thế nhưng thường xuyên cho rằng vị Tổng thống nay đã phản bội lại cuộc cách mạng.
Một cựu chiến binh là ông Douglas Mahiya, ca ngợi hành động của quân đội.
“Chúng tôi cũng muốn các đảng chính trị hoạt động tốt đẹp và thích hợp, trong cuộc bầu cử sắp tới. Đối với chúng tôi đó là một chiến thắng cho các cựu quân nhân và người dân Zimbabwe, bởi vì các cựu chiến binh là đoàn quân của mọi người”.
Tin tức cho thấy nhiều người hoan nghênh hành động của quân đội, thế nhưng việc nầy lại không phổ biến.
“Chúng tôi hài lòng và quen thuộc với tình thế nầy trước đây, nay diễn biến mới nầy có thể ảnh hưởng đến cuộc sống của chúng tôi, thế nhưng chúng tôi không chắc những gì sẽ xảy ra. Không có ai cho chúng tôi biết phải làm gì và chúng tôi hiện ở dưới sự cai trị của đảng đương quyền Zanu”.
Trong khi đó, Liên Âu kêu gọi nên có một giải pháp êm thắm cho tình hình, nữ phát ngôn nhân là bà Catherine Ray cho biết, Liên Âu mong muốn đối thoại chứ không dùng vũ lực.
“Chúng tôi hiện theo dõi thật sát những gì xảy ra, đề chắc chắn rằng các quyền căn bản của mọi công dân được tôn trọng và Hiến Pháp cũng như chính quyền dân chủ nên được giữ nguyên. Chúng tôi kêu gọi mọi phe phái thay vì đối đầu, hãy đối thoại cùng nhau nhằm tiến đến một giải pháp ôn hòa”.
Trong khi đó, các Ngoại trưởng Trung quốc, Hoa kỳ và Anh quốc, cũng kêu gọi bình tĩnh.
Được biết ông Mugabe là nhà lãnh đạo Phi châu lớn tuổi nhất và đã nắm quyền hồi năm 1980.
Ông đã được nhắc đến hồi tháng rồi, khi được bổ nhiệm là đại sứ thiện chí cho Tổ chức Y tế thế giới WHO, một hành động nhanh chóng dấy lên sự phẫn nộ của nhiều giới trên toàn cầu.
Xem thêm
Bất ổn gia tăng tại Zimbabwe
Thêm thông tin và cập nhật Like SBS Vietnamese Facebook
Nghe SBS Radio bằng tiếng Việt mỗi tối lúc 7pm tại sbs.com.au/Vietnamese
Nghe SBS Radio bằng tiếng Việt mỗi tối lúc 7pm tại sbs.com.au/Vietnamese
