Tiến sĩ Cường Lã, Team Leader tại Respectful Communities - Đại học La Trobe thảo luận những thay đổi đáng chú ý ở tuổi ngũ tuần.
Đối với đời sống của một con người, 50 tuổi là một cột mốc ý nghĩa được đánh dấu bằng nhiều thay đổi trong đời sống. Đây cũng như lúc nhiều người dừng lại để chiêm nghiệm đời mình, nhìn lại những chặng đường ta đã bước qua.
Với nhiều người, 50 tuổi đi kèm với bao thành tựu gặt hái được trong sự nghiệp. Các trải nghiệm và kinh nghiệm am hiểu sâu sắc đời sống tạo ra cảm giác đủ đầy, tự do, cơ sở vững chắc vun đắp cho tương lai.
Bên cạnh đó với nhiều người, 50 tuổi cũng là hành trình ghi dấu bằng cay đắng, khổ đau, thất bại, nuối tiếc tạo ra những hình dung về một tương lai mù mịt, bất an.
Tính theo tuổi thọ bình quân của người Việt trong nước, tính mốc năm 2021 xấp xỉ 74 (Nam là 71, nữ là 76). Ở Úc – tuổi thọ trung bình tính tới 2021 là 83 tuổi (con số làm tròn) trong đó nam là 81, nữ là 85. Như vậy, nếu mình sống tới khoảng 80 tuổi, thì số năm còn lại chỉ vỏn vẹn 30 năm.
Tiến sĩ Cường Lã tìm câu trả lời cho câu hỏi quan trọng: 'Trong 30 năm đó, làm sao có thể sống khỏe, sống vui, sống ý nghĩa?'
Thay đổi về diện mạo và sức khỏe
Bước vào tuổi ngũ tuần, hình dáng thay đổi: tóc điểm bạc hoa râm, nhiều sợi rụng, đầu hói, da đồi mồi, khóe mắt hằn những vết chân chim; xương, cơ, gân cốt trở nên yếu hơn trước, đầu gối lỏng lẻo hơn; mắt mờ phải đeo kính lão.
Đối với phụ nữ thì biến đổi nội tiết tố tiền mãn kinh kéo theo những thay đổi trong cơ địa, sức mạnh, và cả tính khí thất thường.
Cách vượt qua:
Chúng ta cần phải quan tâm tới sức khỏe nhiều hơn, bằng cách đi thăm khám bác sĩ đều hơn trước; tầm soát ung thư đại tràng, tuyến tiền liệt; ung thư vú, cổ tử cung; theo dõi huyết áp, thử máu kiểm tra lipid/cholesterol, đường trong máu; khám mắt; khám răng; tầm soát ung thư da.
Thay đổi nếp ăn uống theo hướng lành mạnh hơn; tập thể dục đều đặn hơn.
Source: Getty / Getty Images/Jon Feingersh
Hội chứng tổ ấm trống rỗng (Empty Nest Syndrome)
Đó là cảm giác của cha mẹ khi trẻ lớn và rời vòng tay cha mẹ dọn đi nơi khác sống (học tập, có đời sống cá nhân). Việc này dẫn tới cảm giác hụt hẫng và xác định lại vai trò làm cha/mẹ.
Tập chấp nhận thực tế, bao gồm chấp nhận cảm giác buồn chán, cô đơn hoặc cũng có thể là thấy được cởi trói khỏi ràng buộc trách nhiệm chăm sóc con cái.
Cách vượt qua:
Trao đổi với người bạn đời về thực tế này và cùng nhau hoạch định cho tương lai khi con cái không còn ở bên
Khám phá lại bản thân: theo đuổi những sở thích, thú vui, đam mê từng bị quên lãng.
Hâm nóng mối quan với bạn bè và gia đình thông qua các kế hoạch gặp gỡ, giao lưu, mở rộng mối quan hệ.
Học cách chăm sóc/yêu thương bản thân: ăn uống dinh dưỡng, tập luyện, ngủ nghỉ…
Tìm giúp đỡ hỗ trợ về tâm lý.
Duy trì mối quan hệ với con cái và với những người bạn, người yêu, bạn đời của chúng.
Tập suy nghĩ tích cực về bản thân và với những người xung quanh.
Khó khăn về tài chính
Áp lực tiền bạc khi phải liên kế hoạch dành dụm cho lúc về nghỉ hưu, hỗ trợ con cái, trả nợ tiền nhà mortgage, dành tiền đi du lịch. Điều này có thể gây áp lực lên tâm lý.
Cách vượt qua:
Cân nhắc xem có cần thiết phải duy trì ở trong căn nhà rộng hay mua nhà nhỏ hơn khi con cái dọn ra riêng cũng là cách tái cân đối chi tiêu/tiết kiệm.
Tìm kiếm lời khuyên từ các chuyên gia tài chính
Cân nhắc mua bảo hiểm, ví dụ bảo hiểm y tế tư, bảo hiểm răng mắt, bảo hiểm nhân thọ.
Đánh giá lại tiền tiết kiệm cho nghỉ hưu, ví dụ với một số người đi làm, cân đối lại tiền hưu bổng xem đóng thêm được bao nhiêu.
Lập ra quỹ khẩn cấp chi trả cho những lúc khẩn cấp như mất việc làm, mất sức khỏe, phải về thăm và chăm sóc cha mẹ cuối đời…
Rạn nứt hoặc đổ vỡ hôn nhân
Tới tuổi 50, nhiều cặp đôi đối diện với những ưu tiên khác nhau, dự định khác nhau. Nhiều cặp đợi con cái đủ tuổi trưởng thành để chấm dứt hôn nhân.
Members of the public wear face masks as they exercise in Sydney, Thursday, August 26, 2021. Source: AAP / AAP Image/Bianca De March
Khuyến khích bạn đời tìm những niềm vui chung và riêng. Chẳng hạn, ông đi chơi bóng, chơi nhạc thì bà đi bộ, xe đạp, tham gia các nhóm đi bộ, nhóm đi xe đạp của các chị em.
Hai vợ chồng hâm nóng tình cảm, dành thời gian hẹn hò, đưa vợ đi chơi mà không có con bên cạnh.
Kiểm soát cảm xúc tốt hơn, kết nối sâu vợ chồng, ngày trước gay gắt thì nay hiểu nhau hơn, biết nhường nhịn nhau hơn.
Lấy lại thăng bằng khi người thân ra đi
Nhiều người đối mặt với việc cha già, mẹ héo lần lượt ra đi. Ngoài chuyện chăm sóc cuối đời, việc người thân ra đi để lại những khổ đau và đòi hỏi có những chuẩn bị tâm lý nhất định để vượt qua khủng hoảng tâm lý này.
Không ai biết trước chuyện gì sẽ xảy ra, thế nên cách tốt nhất vẫn là chúng ta nên vun đắp cho các mối quan hệ từ hôm nay. Đối với những người thân trong gia đình, chúng ta nên duy trì việc giao tiếp thường xuyên với nhau.
Chuẩn bị tâm thế để đón nhận việc chia tay...
Bạn bắt đầu cảm thấy mình chậm hơn trong việc suy nghĩ, quyết định hoặc thấy mình bị bế tắc mãi trong một việc làm nhàm chán, kéo dài mà không được thăng tiến như ý. Điều này dẫn đến chán nản.
Chưa kể tới thời buổi trí tuệ nhân tạo AI ra đời dẫn tới nguy cơ sa thải nhiều ngành nghề. Chúng ta cần tích lũy kỹ năng mới để có thể duy trì hoặc linh hoạt trong chuyển đổi nghề, đặc biệt phải cạnh tranh với lớp trẻ.
Mời quý vị nhấn vào audio để nghe toàn bộ phần phỏng vấn với Tiến sĩ Cường Lã.
READ MORE
Mái ấm gia đình
