Nhiều người Úc hiện đang phải vật lộn với tiền thuê nhà đang gia tăng chóng mặt.
Và đối với những người tị nạn và người tầm trú, nhà ở thậm chí còn căng thẳng hơn.
Một bà mẹ đơn thân của bốn đứa con, Nadia, tên đã được thay đổi đang sống trong những ngôi nhà đông đúc và không phù hợp.
Gia đình chia phòng với một người bạn, để có đủ tiền trả 400 đô la tiền nhà hàng tuần cho một căn nhà nhỏ ba phòng ngủ ở phía tây Sydney.
Nhưng không chỉ tình trạng quá đông đúc đang gây khó chịu cho Nadia và gia đình cô, mà còn có cả lũ chuột.
Nadia cho biết cô và các con buộc phải ngủ cùng nhau trong phòng khách nhỏ vì lũ chuột chạy loạn xạ trong các phòng ngủ.
Nadia nói rằng cô ấy không dám thúc giục chủ nhà diệt chuột hơn nữa, vì cô sợ có thể bị chủ nhà lấy lại nhà cho người khác thuê.
"Nhà tôi ở có vấn đề về chuột, chuột rất nhiều và khắp nơi. Khi tôi nói chuyện đó với bên bên đại lý agent thì họ nói là vấn đề chuột ở Sydney là bình thường. Tôi nói với họ hãy làm cái gì đó, thì họ nói là muốn làm gì thì tự làm đi vì không có trong hợp đồng. Khai giảng năm học mới năm nay, chuyện đồng phục mới của con gái tôi, sách vở và mọi thứ đều dùng để tiêu tốn cho chuột. Giống gì mà hôi quá, rất hôi. Chúng tôi không thể vào được căn phòng đó, chúng tôi đem tất cả mọi thứ ra để ở đây. Chúng tôi ngủ ở đây, chúng tôi ăn ở đây và chúng tôi học ở đây."
Nadia đến Úc vào năm 2018 và hiện đang có thị thực bắc cầu với công việc thời vụ.
Cô nói rằng cô ấy không nhận được lợi ích xã hội.
Với thu nhập thấp và bốn đứa con phải chăm sóc, Nadia bị không có nhiều chọn lựa cho nhà ở của mình.
Cô nói rằng cô và gia đình đã bị cô lập vì điều kiện sống của họ, nhưng cảm thấy họ không còn lựa chọn nào khác ngoài việc chịu đựng.
"Chúng tôi không tổ chức bất cứ tiệc tùng lớn nhỏ, bất kỳ lễ hội hay bất cứ cái gì vì điều kiện nhà cửa của mình. Chúng tôi không thể mời ai đến nhà bởi vì bạn có thể thấy ngôi nhà bây giờ là cái phòng của chúng tôi. 400 đô la một tuần nó là một ngôi nhà rất cũ, quá sức cũ kỹ không thể cũ hơn được nữa. Và các con gái và con trai của tôi, thành thật mà nói chúng không thích. Nhưng tôi nói, các con không thích cũng phải phải chịu, bởi vì hoàn cảnh của chúng ta bây giờ rất tệ. Gần ba năm tôi sống ở đây, họ không hề quay lại lần nào nữa để sửa chữa các thứ cho chúng tôi."
Những người tị nạn ở Úc không được tiếp cận với hệ thống an sinh xã hội rộng lớn hơn.
Jesuit Refugee Service Dịch vụ Tị nạn Dòng Tên và Tiến sĩ Elizabeth Conroy từ Đại học Western Sydney thực hiện một nghiên cứu trong đó xem xét bản chất của tình trạng vô gia cư và không nhà ở đối với những người tị nạn ở khắp Sydney.
Họ đã công bố một Báo cáo có tiêu đề 'A Place to Call Home' 'Một nơi để gọi là nhà', trong đó thu thập thông tin thông qua các cuộc phỏng vấn người tham gia và một cuộc khảo sát trực tuyến.
Tiến sĩ Conroy nói rằng họ nhận thấy sự bất an xung quanh những người tị nạn và những người tầm trú khiến họ dễ bị loại trừ hơn về nhà ở.
"Bạn biết đấy, nhìn chung chúng tôi thấy rằng họ muốn độc lập, họ muốn tự chủ. Họ không thích phải nhờ giúp đỡ về thức ăn, tiền thuê nhà hay bất cứ thứ gì họ có thể cần, thậm chí cả tiền mua thuốc mà họ có thể yêu cầu. Họ không thích phải phụ thuộc vào người khác, vào các tổ chức từ thiện vì những điều đó. Họ muốn tự cung tự cấp, họ muốn có quyền tự quyết theo cách mà họ sống."
Người tị nạn và người tầm trú thường phải đối mặt với sự phân biệt đối xử trong thị trường nhà thuê.
Nhiều người đang có thị thực tạm thời và dễ bị mất việc làm hơn, đặc biệt là khi họ lần đầu tiên đến đất nước này.
Điều này có thể làm cho các đại lý bất động sản do dự hơn về an ninh khu dân cư của họ.
Anna Ziersch là Phó Giáo sư về Y tế Công cộng tại Đại học Flinders, và đã tiến hành nghiên cứu về khả năng tiếp cận và điều kiện nhà ở cho người tị nạn.
"Về cơ bản, ngay khi thị trường cho thuê tư nhân trở nên cạnh tranh, các đại lý bất động sản sẽ chọn những người dễ dàng nhất để cho thuê bất động sản. Và điều đó có nghĩa là họ có thể kiểm tra lý lịch thuê nhà của bạn, để biết bạntừ đâu tới nhân thân như thế nào, để cho chủ sở hữu thấy rằng bạn có là một người mà họ muốn cho thuê hay không. Nếu bạn có các đại lý bất động sản không quen làm việc với các cộng đồng đó, những yếu tố cạnh tranh bổ sung đó có thể khiến việc này trở nên khó khăn hơn."
Bà nói thêm rằng thu nhập thấp hơn thường cũng buộc các cộng đồng này vào một thị trường cho thuê rẻ hơn và do đó cạnh tranh hơn.
Giáo sư Ziersch cho biết những người tị nạn và người tầm trú do đó thường bị buộc phải ở trong những ngôi nhà không phù hợp, bao gồm sống trong những không gian quá đông đúc hoặc những khu dân cư không an toàn.
Giáo sư Zierch nói rằng tình trạng mất an ninh về nhà ở cũng trở nên trầm trọng hơn do chấn thương đã có từ trước mà nhiều người tị nạn và người tầm trú phải đối mặt.
Bà nói rằng điều quan trọng là các đại lý bất động sản và người quản lý tài sản phải được hướng dẫn về vấn đề này.
"Ví dụ một căn phòng nhỏ hẹp với một bóng đèn trần. Đối với một người đã từng bị tra tấn, đó là một không gian rất ám ảnh để ở. Nhưng đối với người khác, điều đó có thể bình thường. Nếu bạn không thể tìm được nhà ở trong một khu phố phù hợp với mình về lâu dài và bạn cho con đi học trong khi hợp đồng thuê nhà rất ngắn hạn, bạn phải bứt chúng ra và chuyển chúng đi nơi khác, hoăc bạn tìm được một bác sĩ địa phương, và rồi bạn phải chuyển đi lần nữa, vì chủ nhà rao bán nhà hoặc cái gì đó, cái việc mà di chuyển nhiều do vấn đề nhà ở có thể có tác động lâu dài hơn đối với trải nghiệm định cư của mọi người và an sinh của họ."
Theo dữ liệu mới nhất từ CoreLogic, tình trạng thiếu nhà ở kinh niên đã khiến giá thuê nhà trên khắp nước Úc tăng vọt trong 3 tháng đầu năm.
Giá thuê tăng 2,5% trên toàn quốc, trong khi tỷ lệ trống giảm xuống mức thấp kỷ lục gần như chỉ hơn 1 phần trăm (1,1%) trong ba tháng đầu năm.
Theo Nhà kinh tế học Kaytlin Ezzy của CoreLogic, dự kiến sẽ có rất ít sự hỗ trợ cho những người thuê nhà trong thời gian ngắn và trung hạn, do sự mất cân đối giữa cung và cầu.
Những người tị nạn ở Úc có thể đủ điều kiện tham gia chương trình Dịch vụ hỗ trợ giải quyết tình trạng Status Resolution Support Services (SRSS) trong khi họ chờ đánh giá yêu cầu bảo vệ của họ.
Chương trình cung cấp khoản thanh toán hỗ trợ thu nhập hai tuần một lần trị giá 89% khoản thanh toán của JobSeeker, hoặc khoảng 35 đô la mỗi ngày theo bảng giá năm 2018.
Báo cáo của Tiến sĩ Conroy cho thấy tình trạng bất an gia tăng mà người tị nạn và người tầm trú gặp phải khiến họ có nguy cơ trở thành vô gia cư hoặc bị loại khỏi nhà ở cao hơn.
"Trải nghiệm về quy trình nhập cư, quy trình visa bảo vệ tạo ra những hạn chế xung quanh khả năng tìm kiếm và duy trì nhà ở phù hợp của họ. Sự khác biệt nằm trong bối cảnh trong đó họ có những hạn chế về việc làm, quyền làm việc, khả năng tiếp cận để hỗ trợ các cơ chế giúp họ vượt qua, và cộng thêm vào đó là sự bất an của quá trình xin visa bảo vệ."
Nhìn chung, báo cáo cho thấy chín phần trăm số người được hỏi đã trải qua tình trạng vô gia cư.
Điều này bao gồm việc bị lâm vào tình trạng khủng hoảng nơi ở hoặc phải ngủ trên ghế dài cũng như không được có chổ trú ẩn nào cả.
Tình trạng vô gia cư, mà báo cáo định nghĩa là chỗ ở không cố định hoặc tạm thời, đã xảy ra với 14% số người được hỏi.
Tiến sĩ Conroy nói rằng chúng ta phải xem xét để cải thiện quy trình cấp thị thực và hỗ trợ các dịch vụ cho người tị nạn và người xin tị nạn.
"Bởi vì nếu chúng ta có thể tạo ra sự ổn định và chắc chắn hơn một chút, điều đó thực sự tạo ra sự khác biệt cho những đau khổ và an sinh của mọi người. Và nếu chúng ta có thể cung cấp cho họ một số khả năng để tự túc trong khi họ trải qua quá trình đó, điều đó cũng sẽ cải thiện vấn đề an sinh của họ và khiến họ bớt phụ thuộc vào các dịch vụ mà có vẻ như Úc miễn cưỡng cung cấp."
Nadia cũng đang kêu gọi sự hỗ trợ tốt hơn của chính phủ, đặc biệt là đối với những bà mẹ đơn thân như cô.
"Ít nhất là có những hỗ trợ cho các bà mẹ đơn thân, như tôi và bốn đứa con đang đi học, bất cứ thứ gì từ sự hỗ trợ của chính phủ. Hiện giờ chúng tôi đang có một cuộc sống rất căng thẳng. Vấn đề sức khỏe cũng không được tốt và tôi chắc chắn muốn làm cái gì đó chỉ là tôi không biết phải làm gì tiếp theo."
Bộ Nội vụ đã được liên lạc để bình luận.
