Đối với những người mới đến Úc, kiếm được một chỗ ở thích hợp là một phần chính yếu trong tiến trình định cư.
Những cơ quan cung cấp dịch vụ này trên toàn quốc làm việc sát cánh với các chính phủ và các cộng đồng để đề ra những giải pháp thích hợp và hữu hiệu.
Dù vậy, vẫn còn nhiều thách thức mà những người mới đến phải đối đầu khi cố gắng tìm một căn nhà vừa với túi tiền của mình.
4 tuần ngọt ngào ngắn ngủi với nhà miễn phí
Trong lần đầu tiên định cư ở Úc, người tỵ nạn được một chương trình gia cư của chính phủ giúp đỡ trong việc tìm kiếm nhà ở và trợ giúp trả tiền thuê nhà.
Sự trợ giúp được cung nhằm bổ sung cho chương trình dịch vụ định cư theo diện nhân đạo của chính phủ liên bang, Humanitarian Settlement Services, gọi tắt là là HSS.
Hầu hết những di dân mới đến đều sử dụng dịch vụ này, và tài liệu mang tên A 2012 được đăng trên tập san nghiên cứu về người tỵ nạn, cho hay chương trình đã được đến 90% người mới đến sử dụng.
Những cơ quan cung cấp dịch vụ như Settlement Services International, gọi tắt là SSI ở NSW thực hiện chương trình HSS.
Quản đốc về Tiến hành Dịch vụ của chương trình SSI, ông Yamaha Agha cho hay, dịch vụ này giúp ích rất nhiều ngay trong ngày đầu tiên.
“Thế nên người tỵ nạn và những người mới đến theo diện nhân đạo đều đủ điều kiện được cấp nhà ở ngắn hạn khi vừa đến Úc.
“Họ được mướn nhà miễn phí trong vòng 4 tuần lễ, trong khi liên hệ với các dịch vụ khác và bắt đầu nhận tiền trợ cấp.
“Lý do lúc mới đến họ không có tiền bạc hay lợi tức gì để có thể trả tiền mướn nhà. Nên khoản tiền này được cấp phát như một phần trong hợp đồng với chính phủ của họ. “
Một khi hợp đồng kết thúc, người mới đến phải tìm kiếm một chỗ để sinh sống trong thị trường cho mướn nhà tư nhân.
Tuy nhiên, họ thường phải chịu nhiều thiệt thòi, vì có lợi tức thấp, không có tiền sử trong việc mướn nhà và gặp rào cản ngôn ngữ.
Ông Yamaha Agha nói rằng, sau giai đoạn sơ khởi, những người mới đến được đối xử như tất cả mọi người khác.
“Và khi tìm được chỗ ở dài hạn, thì họ bắt đầu trả tiền mướn nhà. Sau bốn tuần lễ thì họ bắt đầu trả tiền mướn nhà, như bất cứ thường trú nhân Úc nào khác.
“Trong vòng 4 tuần lễ, là một thời gian rất ngắn để họ có thể tìm được việc làm, thế nên họ dùng tiền trợ cấp xã hội để trả tiền mướn nhà.”
Tìm đâu ra tiền để trả tiền mướn nhà theo mức giá của tư nhân là một vấn đề rất lớn.
Những ngày tháng tiếp theo: Tiền thuê nhà chiếm hơn nửa thu nhập
Ở cơ quan SSI, các viên chức đảm trách từng trường hợp cá nhân, thường xuyên trông thấy những người tỵ nạn và người tầm trú phải dùng từ 50 đến 60% tổng số lợi tức của cho tiền mướn nhà tư nhân.
“Trong vòng 4 tuần lễ, là một thời gian rất ngắn để họ có thể tìm được việc làm, thế nên họ dùng tiền trợ cấp xã hội để trả tiền mướn nhà”, Yamaha Agha
Những điều quan ngại tương tự cũng được phúc trình cho các cơ quan cung cấp dịch vụ tuyến đầu, như Liverpool Migrant Resource Centre gọi tắt là LMRC ở các vùng miền tây Sydney.
Quản đốc Dịch vụ Khách hàng của LMRC, Olivia Nguy cho hay hầu những hết khách hàng của họ đang trông cậy vào tiền trợ cấp của Centrelink để sống, phải chi ra trên 50% tổng số lợi tức của họ chỉ cho tiền thuê nhà.
Theo bà tiền thuê nhà quá cao là một rào cản chính yếu.
“Nhiều khách hàng của chúng tôi khởi đầu đều nhận tiền trợ cấp của Centrelink, lúc khởi đầu họ hoàn toàn lệ thuộc vào khoản tiền đó.
“Nếu nhìn vào mối liên hệ giữa phí tổn mướn nhà và điều được xem là nhà ở với giá phải chăng thì quý vị sẽ nhận thấy, đặc biệt là đối với những người độc thân, những cha mẹ đơn chiếc, hay những đơn vị gia đình nhỏ, những đôi vợi chồng không con, thì phí tổn thuê nhà vượt xa số lợi tức mà họ nhận được.
“Điều đó khiến họ bị rất nhiều áp lực tài chánh.”
Ở Victoria, mỗi năm cơ quan AMES Australia, trợ giúp cho trên 40.000 người bằng việc cung ứng những dịch vụ định cư cho người tỵ nạn và những di dân mới đến.
Trưởng nhóm Joseph Youhana từ Cơ quan Dịch vụ Định cư Nhà ở AMES, hiểu rất rõ thế nào nhu cầu nhà ở của một di dân mới tới.
“Tôi là người Iraq đến Úc vào năm 2006 theo diện nhân đạo, do Cao Uỷ Tỵ Nạn Liên Hiệp Quốc hỗ trợ. Tôi đang ở nước láng giềng Syria vào lúc bấy giờ, sau khi chạy trốn chiến tranh từ Iraq, và tôi được nhận vào Úc cùng với gia đình trong năm 2006.
“Khi đến phi trường, chúng tôi được dân chúng chào đón, tôi muốn nói là chính những người cung cấp nơi định cư lại chào đón chúng tôi, chúng tôi không biết điều đó có nghĩa là gì.”
Joseph và gia đình ông đã ở trong nhà của bà cô cho đến khi dọn ra nhà riêng.
“Chúng tôi sống trong một khu vực tràn ngập chủ nghĩa đa văn hoá và các cộng đồng khác biệt về văn hoá và ngôn ngữ, vốn là di sản thừa hưởng của khu vực miền bắc Melbourne từ thập niên 70 và 80.
“Là chuyện thường ngày khi thấy rất nhiều người đến từ những nguồn gốc khác nhau vì đây là một vùng có giá nhà phải chăng.”
Ông cho hay mướn được một căn nhà ở đâu đó gần thành phố vẫn là một thách thức.
“Ở Victoria hiện thiếu những căn nhà bán giá phải chăng. Hầu hết các cộng đồng có nguồn gốc văn hoá và ngôn ngữ khác biệt đều tập trung ở những khu vực mới thành lập.
“Ở các vùng miền tây, chúng tôi vẫn còn may mắn có được những khu vực như Werribee và chung quanh với giá nhà phải chăng, chúng tôi cũng may mắn có được những khu vực như Broadmeadows và vùng bao quanh các vùng miền bắc Melbourne, vẫn còn nằm trong giới hạn tài chánh của khách hàng.”
Source: SBS
Tìm một mái nhà để thuê… không dễ!
Một cuộc nghiên cứu năm 2013 của tổ chức Refufee Council of Australia gọi tắt là RCOA cho thấy, mỗi năm các cộng đồng tỵ nạn đều nêu vấn đề tìm được nhà ở thích hợp với giá phải chăng là một trong những mối quan tâm hàng đầu của họ.
Bà Olivia Nguy từ tổ chức LMRC cho rằng đây cũng là một vấn đề quan trọng đối với những người khuyết tật.
“Rất khó để tìm được một chỗ ở thích hợp, rất khó để có thể sửa đổi theo ý mình khi quý vị đang ở trong thị trường nhà mướn tư nhân và rồi sau đó quý vị phải trông cậy vào nhà chính phủ, nhưng cũng phải mất một thời gian mới tìm được một căn nhà thích hợp để sửa đổi theo ý mình.”
Theo bà những người mới khuyết tật mới đến Úc thường sống trong những điều kiện vô cùng thiếu an toàn.
“Chúng tôi từng có một khách hàng ngồi xe lăn, sống trong một căn nhà mướn vào lúc bấy giờ, và căn nhà này có các bật cấp nhưng không có tay cầm hay dụng cụ trợ giúp nào trong phòng tắm, khiến cho việc tắm rửa và đi vệ sinh gặp nhiều khó khăn.
“Khách hàng này sống chung với một người có thị lực rất kém và cần phải dùng nạng khi đi đứng. Họ cư ngụ trong một nơi thực sự thiếu an toàn, trong một khoảng thời gian dài chờ được cấp nhà chính phủ.”
Người tỵ nạn và những người đến Úc theo diện nhân đạo cũng phải đối đầu với tình trạng khó khăn về tài chánh, trong khi phải trông cậy hoàn toàn vào tiền trợ cấp của Centrelink.
Bà Olivia Nguy giải thích lý do tại sao Trung tâm Tài nguyên Di dân ở Liverpool thường phải cung cấp các khoản cứu trợ khẩn cấp.
Giúp đỡ trong việc thanh toán hoá đơn điện nươc là một nhu cầu thông thường.
“Có khá nhiều khách hàng của chúng tôi là người Iraq. Một trong những khách hàng đó nhận được một số hoá đơn lớn. Họ ở trong một căn buồng riêng dành cho người già và lâm vào tình cảnh phải trả tiền mướn cho cả ngôi nhà chính và cả căn buồng riêng.
“Điều không rõ là tại sao chi phí cho các tiện nghi căn bản lại cao đến như thế, vì bao trùm luôn chi phí cho cả ngôi nhà chính.
“Nhờ vào sự trợ giúp của chúng tôi và của cơ quan Energy and Water Ombudsman, mà người phụ nữ này, chỉ phải trả phần chi phí cho những tiện nghi mà bà sử dụng.”
Trong khi đó kết quả cuộc điều tra của cơ quan SSI năm 2014, đệ nạp lên Thượng Viện, về nhà ở với giá phải chăng ở Úc, đã tìm thấy trạng thái bất ổn trong vấn đề gia cư ở người tỵ nạn và những người đến Úc theo diện nhân đạo, hiện trở nên trầm trọng hơn vì họ thiếu tiền sử trong việc thuê nhà.
“Điều tốt nhất mà chúng tôi có thể làm để hỗ trợ cho khách hàng của chúng tôi là đoan chắc họ hiểu rõ đâu là trách nhiệm của họ, nhờ đó họ chứng tỏ cho thấy là họ có thể bảo quản đúng mức căn nhà và là người thuê nhà tốt, để rồi trong tương lai, họ sẽ có nhiều cơ may tìm được những căn nhà mướn mà họ có quyền được nhận.”
Bình tĩnh tìm sự giúp đỡ
Cơ quan Settlement Services International ở NSW hiện cung ứng việc huấn luyện và hướng dẫn về quyền hạnh và trách nhiệm của người thuê nhà bằng nhiều ngôn ngữ, kể cả tiếng Ả Rập, Assyria, Persia, Farsi và Dari.
Ông Yamaha Agha thuộc cơ quan SSI cho hay mục tiêu là giúp cho người tỵ nạn trở nên độc lập.
“Họ cung cấp chương trình huấn luyện bằng ngôn ngữ của người di dân, tất cả các khoá huấn luyện và hướng nghiệp dành cho người tỵ nạn đều được thực hiện bằng chính ngôn ngữ của họ.
“Đây thuộc loại thông tin trong lớp học, và tin tức được truyền đạt cho họ là về cách bảo quản căn nhà.
“Nay thì chúng tôi rất gần gũi với các đại lý nhà đất. Và tôi phải nói rằng chúng tôi hiện có những đại lý nhà đất rất hỗ trợ và hiểu rõ nhu cầu của người tỵ nạn. Họ cộng tác chặt chẽ với chúng tôi.”
AMES Australia ở Victoria thì cung cấp một khóa huấn luyện tương tự cho người thuê nhà và một chương trình hướng nghiệp bằng nhiều ngôn ngữ, kể cả tiếng Amharic, Nepal, Pashto và Urdu.
Các nhân viên về nhà cũng được chỉ định phụ trách mỗi khách hàng nhằm giúp cho họ tìm kiếm nhà ở thích hợp.
Họ trợ giúp trong việc đóng tiền đặt cọc, viết thư hỗ trợ, soạn thảo thoả thuận mướn nhà và những vấn đề khác.
“Tôi tin rằng những cộng đồng đã định cư từ trước ở Úc, phải đóng một vai trò trong ban quản trị, nhằm vận động cho chương trình kiến tạo một cuộc hành trình thật tốt đẹp cho những người đến sau", Joseph Youhana
Joseph Youhana nói rằng họ đã thiết lập một mối quan hệ tốt trong khi làm việc với các cơ quan cung cấp dịch vụ khác nhau.
“Những công việc làm theo toán cùng với các chủ nhà và các đại lý nhà đất ở địa phưong nhằm cổ võ, bênh vực và làm tăng thêm khả năng kiếm được nhà ở.
“Công việc của chúng tôi là giúp đỡ từ A đến Z trong tiến trình tìm kiếm nhà ở cho những cộng đồng mới đến.”
Theo ông Joseph Youhana, thì việc tìm nhà ở với giá phải chăng là điều tương đối dễ dàng, nhờ vào những liên hệ mà ông hiện có ở Úc.
“Câu chuyện của tôi là, vì lẽ tôi có được một người theo sát trường hợp của tôi. Vào lúc bấy giờ người đó có quen biết với các đại lý nhà đất, vì thế người giới thiệu là chồng của cô tôi.
“Chúng tôi thử xem hai ba căn nhà, và được chấp nhận.”
Tuy nhiên, nhiều người mới đến Úc thường không có được mạng lưới gia đình hay bạn hữu ở Úc và phải đối đầu với tình trạng cô lập trong các cộng đồng mới.
Joseph Youhana cho rằng sự hỗ trợ của cộng đồng là điều cần thiết trên chặng đưòng định cư.
“Tôi tin rằng những cộng đồng đã định cư từ trước ở Úc, phải đóng một vai trò trong ban quản trị, nhằm vận động cho chương trình kiến tạo một cuộc hành trình thật tốt đẹp cho những người đến sau.
“Giúp người mới đến có được thành công, như những người khác từng đạt được.”
Điều quan trọng là hiểu được ý nghĩa của nhà ở với giá phải chăng, khả năng và phương cách tiếp cận nhà ở tại Úc.
“Tôi sẽ khuyến khích cộng đồng hãy gởi cho các cộng đồng mới tới một thông điệp chính xác rằng, không giống như ở quê nhà, mướn được một căn nhà ở Úc không phải là điều đễ dàng.
“Bất cứ ai mới đến Úc cũng đều đi qua một chặn đường dài trước khi tìm được một nơi trú ẩn.”
Source: AAP
Các trợ giúp trong việc tìm nhà
Ở cơ quan AMES Australia, khách hàng được trợ giúp trong việc tìm kiếm và có được nhà ở lâu dài trong tiểu bang Victoria.
Các viên chức đặc trách mỗi trường hợp riêng biệt làm việc sát cánh với khách hàng, thực hiện những buổi xét định mặt đối mặt và các cuộc viếng thăm tư gia ở NSW.
Cơ quan đa ngôn ngữ LMRC cung ứng những tài nguyên khác biệt bằng nhiều ngôn ngữ.
Và chương trình HSS được các cơ sở cung cấp dịch vụ tiến hành ở 23 khu vực trên khắp nước Úc.
