“Tôi vốn đã thích ra ngoài, đi dạo, đi bộ các kiểu rồi. Thế nên ngắm chim với tôi chỉ như thêm một thú vui nữa thôi. Ban đầu tôi nghĩ đó chỉ là chuyện đùa, nhưng thật ra ngắm chim thì không thể đùa được. Hoặc là bạn thực sự đi tìm chim, hoặc là không.”
Đó là chia sẻ của Mitch Kenny, cầu thủ bóng bầu dục từng ba lần vô địch giải đấu.
Chàng trai 27 tuổi, hiện thi đấu ở vị trí hooker cho đội Penrith Panthers, mới bắt đầu tập tành theo đuổi sở thích ngắm chim từ đầu năm nay.
"Điều gì khiến anh đến với thú chơi ngắm chim?”
Andy “Chủ yếu là nhờ anh trai tôi. Anh ấy lúc nào cũng rất mê thiên nhiên, động vật hoang dã và đã theo đuổi những thứ này từ lâu rồi. Từ khi tôi chuyển ra đây sống, mà anh ấy thì ở ngay trên vùng núi gần đó, tôi bắt đầu đi cùng anh trong những chuyến đi nhỏ kiểu thám hiểm. Rồi dần dần tôi ‘cuỗm’ luôn thú vui đó, biến nó thành của riêng mình. Năm nay tôi mua cho mình một chiếc ống nhòm và bắt đầu nghiêm túc tìm hiểu. Giờ thì vẫn đang học hỏi từng chút một.”
Chính tại khu Blue Mountains, anh đã bắt gặp thứ được gọi là một “spark bird”, thuật ngữ chỉ loài chim khiến người ta thực sự “dính” với thú chơi ngắm chim ngay từ lần đầu nhìn thấy.
“Trước đây tôi vẫn hay đến một điểm ngắm cảnh ở khu Lower Mountains. Ở đó có biển thông tin ghi rằng hãy chú ý tìm chim ưng peregrine, loài chim nhanh nhất thế giới. Nó là một loài chim săn mồi nên nghe rất ngầu. Thế là tôi bắt đầu mang theo ống nhòm mỗi lần đến đó. Phải mất khoảng sáu hay bảy lần gì đó tôi mới nhìn thấy nó lần đầu. Và khoảnh khắc ấy chính là lần đầu tiên tôi cảm nhận được “thành tựu” khi bắt trọn được một loài chim hiếm.”
Anh chỉ là một trong số ngày càng nhiều người trẻ đang tìm đến thú vui ngắm chim.
Sau năm năm hoạt động, câu lạc bộ ngắm chim Sydney Bird Club, đặt trụ sở tại khu phía Tây trung tâm Sydney, đã ghi nhận một trong những buổi sinh hoạt đông người nhất từ trước đến nay vào tháng 2 năm 2020.
“Ngay trước khi COVID bùng phát, chúng tôi đã có cảm giác rằng phong trào ngắm chim sắp sửa bùng nổ. Mọi người bắt đầu tò mò tìm hiểu, và trong suốt thời gian đại dịch, sự tò mò đó đã trở thành niềm đam mê thực sự với rất nhiều người.”
Đó là chia sẻ của Stephanie Chambers, đồng sáng lập câu lạc bộ, người cho biết Sydney Bird Club được thành lập nhằm phá bỏ những rào cản khiến nhiều người e ngại khi bắt đầu thú chơi ngắm chim.
Trong những năm gần đây, câu lạc bộ đã chứng kiến sự gia tăng rõ rệt của các thành viên trẻ tuổi.
Nhà hoạt động môi trường và là người dẫn podcast Death by Birding, Tiến sĩ Cesar Puechmarin, cho rằng đại dịch chính là chất xúc tác khiến nhiều người lần đầu đến với ngắm chim.
“Tôi nghĩ chim chóc đã bước thẳng vào thế giới của chúng ta, đặc biệt là sau COVID. Trong thời gian giãn cách, rất nhiều người bị kẹt trong nhà, không thể đi đây đó hay khám phá thiên nhiên. Và rồi họ bắt đầu để ý đến những loài chim quanh mình, ngay trong khu phố, trong chính sân sau nhà. Đây cũng là một thế hệ lớn lên cùng trò chơi điện tử hay những game như Pokémon, nên thú chơi ngắm chim rất hợp với họ. Đó là một thú vui không bao giờ có điểm kết thúc. Bạn không thể ‘chơi xong’ nó. Sẽ luôn còn những loài chim mới đang chờ.”
Stephanie Chambers cho rằng ngắm chim giúp con người chạm đến một điều gì đó gần như là liều thuốc giải cho thế giới internet.
“Tôi xem ngắm chim như một hình thức tránh bị chi phối quá nhiều bởi công nghệ và mạng xã hội. Trong thế giới hiện đại, với internet và mạng xã hội, chúng ta đang đánh mất một điều gì đó. Khi bạn ngắm chim, bạn không chỉ nhìn chim, mà còn quan sát sự thay đổi của các mùa, theo dõi những cuộc di cư. Điều đó kết nối bạn với những thứ mà nếu không có ngắm chim, bạn sẽ đánh mất. Tôi nghĩ nó chạm đến cốt lõi của con người.”
Nhưng điều được xem là một “cách chống lại sự chi phối” của mạng xã hội ấy giờ đây lại đang xuất hiện chính trên không gian trực tuyến.
Quản lý truyền thông cao cấp của BirdLife Australia, Sean Dooley, cho biết thế hệ người chơi ngắm chim mới đang tìm đến mạng xã hội.
“Trong kỷ nguyên số, chúng tôi từng lo ngại rằng mọi người chỉ dán mắt vào màn hình mà không còn ra ngoài thiên nhiên nữa. Nhưng rồi ‘nature TikTok’, ‘naturegram’, hay Instagram về chim chóc đã thực sự bùng nổ. Chim rất đẹp để ngắm, và việc tìm thấy chúng cũng giống như một chuyến phiêu lưu. Điều đó đã thu hút cả một cộng đồng những người sinh ra trong thời đại số.”
Với Mitch Kenny, cộng đồng trực tuyến ấy đã bước ra đời thực. Kể từ khi bắt đầu đăng bài về chim trên mạng, anh đã tham gia không ít những buổi “hẹn hò ngắm chim”.
“Bạn gặp ai đó, nói chuyện tào lao một chút, đi bộ dạo quanh và hy vọng sẽ thấy được vài con chim. Vui mà. Tôi thì rất thích đi cùng những người thật sự biết họ đang tìm gì. Mà cũng có người khá hào hứng khi được gặp một cầu thủ bóng bầu dục. Thế là đôi bên cùng có lợi.”
Sean Dooley nhấn mạnh rằng việc truyền đạt kiến thức là rất quan trọng.
“Khi bạn ra ngoài thiên nhiên, luôn có nguy cơ làm xáo trộn vòng đời tự nhiên của các loài chim. Nhưng tôi nghĩ khi cộng đồng tìm thấy nhau, họ bắt đầu chia sẻ những lời khuyên kiểu như: ‘Này bạn, bạn không nên lại gần tổ đó đâu, vì nếu bạn đến quá gần, con đại bàng sẽ bỏ rơi những chú chim non.’ Những thông tin kiểu này sẽ được truyền tai nhau.”
Ông nói rằng khi mọi người quan tâm hơn đến chim, sẽ có những tác động lan tỏa ra các lĩnh vực khác.
“Hy vọng rằng trong hành trình ngắm chim của nhiều người, họ sẽ nhận ra rằng để tiếp tục niềm đam mê mà họ yêu thích, nhờ vào sự đa dạng của các loài ở Úc, chúng ta cần giữ gìn sự đa dạng đó, và mọi người sẽ phải làm gì đó để bảo vệ những điều mang lại niềm vui cho họ.”
Đây cũng là trải nghiệm mà Mitch Kenny đang cảm nhận.
Andy “Một khi bạn thực sự hứng thú với chim, bạn sẽ bắt đầu học xem loài chim nào đang gặp áp lực, và vai trò mà bạn có thể đóng góp. Khi đó, tôi nghĩ bạn bắt đầu thay đổi chính cuộc sống của mình, cách bạn tương tác với thế giới và mối quan hệ bạn có với môi trường xung quanh.”
Đồng hành cùng chúng tôi tại SBS Vietnamese Facebook & SBS Vietnamese Instagram, và cập nhật tin tức ở sbs.com.au/vietnamese
