Thành phố Al-Fashir của Sudan bị bao vây khi nạn đói đang hoành hành

Women praying in the besieged city of Al-Fashir July 2025 supplied.jpg

Women praying in the besieged city of Al-Fashir July 2025 supplied

Trong bối cảnh cuộc nội chiến kéo dài 2 năm vẫn đang tiếp diễn, hàng trăm ngàn thường dân đang đứng trước nguy cơ chết đói tại thành phố Al-Fashir bị bao vây của Sudan. Lực lượng Hỗ trợ Nhanh RSF bán quân sự đã bao vây thành phố và cắt đứt viện trợ trong hơn 15 tháng, khiến tình trạng nạn đói thảm khốc càng thêm trầm trọng. RSF đang quyết tâm chiếm lại thành phố cuối cùng, chưa nằm dưới sự kiểm soát của họ tại khu vực Darfur của Sudan, nơi họ bị cáo buộc thực hiện một chiến dịch tàn bạo, với các vụ thảm sát sắc tộc và bạo lực tình dục, nhưng các chiến binh phủ nhận những cáo buộc này. Xin lưu ý, báo cáo này có chứa nội dung gây đau lòng.


Đó là một lời cầu nguyện xin ban lương thực, tại thành phố Al-Fashir đang bị bao vây của Sudan.

Thành phố này đã bị Lực lượng Hỗ trợ Nhanh bán quân sự R-S-F, cô lập khỏi thế giới trong hơn 15 tháng.

Mohamed Dodah, một người tị nạn và là lãnh đạo cộng đồng Zaghawa cho biết, các cuộc giao tranh hàng ngày đã tàn phá thủ phủ của khu vực Bắc Darfur.

"Một triệu rưỡi dân thường đang phải chịu đựng, sự tàn phá của pháo binh và pháo kích từ máy bay không người lái, cũng như mảnh đạn từ các cuộc giao tranh ở ngoại ô thành phố”, Mohamed Dodah.
Thế nhưng không phải giao tranh, mới là điều khiến hầu hết dân thường trong thành phố lo ngại.

"Thành thật mà nói, người dân đang phải chịu đựng vô vàn khắc nghiệt, đặc biệt là vào mùa Thu. Những ngôi nhà này không có nơi trú ẩn hay che chở. Những đứa trẻ này không được ăn, ngay cả bữa ăn chính cũng không có”, một phụ nữ.

Liên Hiệp Quốc cho biết, một nửa trong số 50 triệu dân Sudan, đang phải đối mặt với nạn đói nghiêm trọng, sau hơn 2 năm nội chiến giữa phiến quân R-S-F và quân đội Sudan.

Tại khu vực phía tây Darfur, Liên Hiệp Quốc đã tuyên bố nạn đói tại 11 địa điểm, với UNICEF ước tính hơn 330 ngàn người đang phải đối mặt với tình trạng suy dinh dưỡng, chỉ riêng tại thành phố Al-Fashir do bị phiến quân R-S-F phong tỏa hoàn toàn mọi viện trợ.

Trong khi đó Nathaniel Raymond, một nhà điều tra nhân quyền, người đứng đầu Phòng Nghiên cứu Nhân đạo Yale, đã làm việc với Liên Hiệp Quốc để hiểu rõ hơn về cuộc khủng hoảng nạn đói.

"Ở Gaza, người dân đã không được cung cấp viện trợ trong 3 tháng. Trong trường hợp của Al-Fashir, họ đã ở trong tình trạng bị bao vây nhân đạo kể từ mùa xuân năm 2024, tức là hơn 1 năm. Ủy ban Đánh giá Nạn đói của Liên Hiệp Quốc, đã tuyên bố tình trạng nạn đói cấp độ 5, tức là mức độ cao nhất của nạn đói và nhóm của chúng tôi tại Phòng Nghiên cứu Nhân đạo tại Đại học Yale, đã hỗ trợ họ trong việc công bố tình hình”, Nathaniel Raymond.

Người phát ngôn của Liên Hiệp Quốc là Farhan Haq cho biết, người dân ở Al-Fashir đang ở ngưỡng cửa tuyệt vọng.

"Các nguồn tin địa phương cho biết, người dân đang chết vì đói và suy dinh dưỡng. Các bếp cộng đồng đã phải đóng cửa, do thiếu lương thực dự trữ và một số cư dân được cho là đã phải dùng đến thức ăn chăn nuôi”, Farhan Haq.

Trong khi đó Mohamed Dodah cho biết, dầu đậu phộng thải ra thường được dùng làm thức ăn cho vật nuôi, là nguồn thực phẩm chính ở Al-Fashir và người dân địa phương, chỉ được phép ăn một bữa mỗi ngày.

"Nếu bạn được ăn sáng, bạn sẽ phải đợi đến ngày hôm sau mới được ăn bữa khác, dù là bữa sáng hay bữa trưa. Họ đang phải chịu đựng ngay lúc này. Họ đang chết dần chết mòn mỗi ngày”, Mohamed Dodah.

Khi còn nhỏ, ngôi làng của Mohamed đã bị phá hủy bởi lực lượng dân quân Ả Rập, những kẻ nhắm vào bộ tộc của anh, người Zaghawa, cùng với các bộ tộc Masalit và Fur.

Những lực lượng dân quân này sau này trở thành Lực lượng Hỗ trợ Nhanh.

Vào tháng 4, lực lượng R-S-F đã đột kích vào nhà của Mohamed tại trại tị nạn Zamzam, nơi anh cho biết họ đã phóng hỏa trại và thậm chí giết chết các nhân viên cứu trợ nước ngoài.

"Toàn bộ nhân viên của Tổ chức Cứu trợ Quốc tế đã bị tiêu diệt, bao gồm cả giám đốc trại và 9 nhân viên khác. Tôi thấy xác họ nằm chồng chất, mỗi người đều bị một viên đạn găm vào đầu”, Mohamed Dodah.

Mohamed đã chạy trốn đến thành phố cuối cùng ở Darfur, không nằm dưới sự kiểm soát của R-S-F, đó là Al-Fashir.

Trong khi cả quân đội và lực lượng vũ trang Hoàng gia Nam Phi, đều bị cáo buộc phạm tội ác chiến tranh trong cuộc xung đột hiện tại, một số nhóm nhân quyền cũng như Hoa Kỳ cho rằng, nhóm bán quân sự này đã phạm tội diệt chủng ở Darfur, một cáo buộc mà lực lượng dân quân phủ nhận.

Nhóm của Nathaniel Raymond tại Đại học Yale, đã theo dõi các tội ác chiến tranh bị cáo buộc ở Darfur, bằng các vệ tinh và cảm biến có độ phân giải cực cao, do NASA và Cơ quan Vũ trụ Châu Âu cung cấp.

"Việc đánh giá rất dễ dàng, nhờ dữ liệu cảm biến từ xa. Chúng tôi theo dõi các nghĩa trang tại Al-Fashir và trong năm qua, những nghĩa trang này đã phát triển theo cấp số nhân. Chúng tôi có thể theo dõi họ chôn cất người thân từ không gian. Ngoài ra, chúng tôi có thể thấy thiệt hại đối với các trung tâm cung cấp lương thực, bệnh viện, nhà thờ Hồi giáo và các cơ sở hạ tầng nhân đạo quan trọng khác. Chúng tôi đang chứng kiến Al-Fashir bị sát hại, từ độ cao 450 dặm so với mặt đất”, Nathaniel Raymond.
Trong khi đó Algaly Abdelrasoul sống ở Sydney nhưng chú, dì và gia đình anh đang bị mắc kẹt trong thành phố.

Anh ấy chỉ thỉnh thoảng liên lạc được với người chú, nghe được thoáng qua về bạo lực.

"Nói chung, chú ấy cho biết người này vẫn ổn, người kia đã qua đời, người nọ bị thương rồi người khác đã đi đâu đó chúng tôi chưa nói chuyện, chúng tôi không biết họ ở đâu, đây là chuyện này là bình thường. Tôi bảo hãy kể cho tôi nghe thêm, chuyện gì đang xảy ra vậy? Chú ấy chỉ nói với tôi, anh biết không, chúng tôi vừa sống sót thêm một ngày nữa, chú ấy coi là cần phải sống sót”, Algaly Abdelrasoul.

Khi được hỏi liệu người chú có thể thoát khỏi thành phố đói khát bị R-S-F bao vây không, chú ấy nói rằng không có cách nào an toàn để thoát khỏi Al-Fashir.

“Đàn ông thì không thể, phụ nữ và trẻ em thì có thể, nếu họ tỏ ra thương xót những cũng có thể là một rủi ro. Họ có thể giết bạn, có thể cưỡng hiếp bạn. Nếu họ muốn thả bạn nếu đủ may mắn, bạn có thể trốn thoát đến một thị trấn lân cận. Đó là một tình huống rất tế nhị. Bởi vì nếu bạn ở lại, nếu bạn không bị RSF giết, bạn sẽ chết vì đói, thiếu hỗ trợ y tế, cũng là một vấn đề lớn. Họ chỉ đang cố gắng cầm cự, để giữ mạng sống”, Algaly Abdelrasoul.

Nhưng Quân đội Sudan và thường dân trong thành phố, có thể không thể cầm cự được lâu hơn nữa.

"Lúc này, chỉ còn là vấn đề thời gian, trừ khi có sự thay đổi lớn về sức mạnh quân sự. Phần lớn thành phố đã bị san phẳng thành đống đổ nát. Theo tính toán của chúng tôi, hơn 40% diện tích thành phố đã bị phá hủy bởi các cuộc oanh tạc và tấn công của RSF, cùng với các cuộc không kích và pháo kích của quân đội Sudan, nhằm nhắm vào lực lượng hỗ trợ nhanh chóng. Dân thường đã bị kẹt giữa hai làn đạn vào lúc này, trong khi thành phố không còn lương thực”, Nathaniel Raymond.

Trong khi đó Mohamed Dodah tin rằng anh sẽ bị giết, hoặc ít nhất là bị bắt làm con tin, nếu thành phố thất thủ.

"Nếu chúng kiểm soát Al-Fashir, sẽ có giết chóc, cưỡng hiếp và bắt cóc. Trước hết, chúng sẽ giết các thủ lãnh. Chúng sẽ bắt tôi, bỏ tù tôi và nếu không giết tôi, các người sẽ cần tiền để giải thoát tôi”, Mohamed Dodah.
Sau khi các cuộc đàm phán hòa bình giữa các cường quốc khu vực bị đổ vỡ tại Washington tuần trước, những người dân tuyệt vọng ở Al-Fashir đang cầu xin thế giới can thiệp và cuối cùng, chấm dứt cuộc bao vây kéo dài 15 tháng.

"Nếu quí vị không cứu giúp chúng tôi, tôi thề có Thượng Đế, sẽ không còn phương pháp điều trị hay bệnh viện nào, mà chỉ còn cái chết. Chúng tôi không còn gì, ngoài cái chết”, một người dân ở Al-Fashir.
SBS Vietnamese Facebook và cập nhật tin tức ở sbs.com.au/vietnamese

Nghe SBS Tiếng Việt trên ứng dụng miễn phí SBS Audio, tải về từ App Store hay Google Play 

Share
Follow SBS Vietnamese

Download our apps
SBS Audio
SBS On Demand

Listen to our podcasts
Independent news and stories connecting you to life in Australia and Vietnamese-speaking Australians.
Ease into the English language and Australian culture. We make learning English convenient, fun and practical.
Get the latest with our exclusive in-language podcasts on your favourite podcast apps.

Watch on SBS
SBS World News

SBS World News

Take a global view with Australia's most comprehensive world news service