Sau nhiều tháng đàm phán, việc ký kết thỏa ước an ninh trị giá 500 triệu đô la, giữa Vanuatu và Úc đã bị trì hoãn.
Trên đường đến thủ đô Port Vila của đảo quốc Thái Bình Dương vào thứ Ba ngày 09 tháng 09, Thủ tướng Anthony Albanese dự kiến sẽ ký thỏa thuận Nakamal.
Nhưng vào sáng ngày diễn ra chuyến đi, ông nói với ký giả Sally đài ABC rằng, điều đó khó có thể xảy ra.
"Tôi không mong đợi thỏa thuận sẽ được ký kết hôm nay, nhưng điều chúng tôi sẽ làm là thúc đẩy nó ngay, để có cuộc thảo luận đó và tôi rất mong chờ được làm điều đó. Chúng tôi có mối quan hệ tốt đẹp, tôi có mối quan hệ tốt đẹp với Thủ tướng. Chính trị Vanuatu có thể rất phức tạp, như tôi chắc cô cũng biết, Sally, vì vậy tôi mong đợi một cuộc thảo luận mang tính xây dựng, và sau đó sẽ đến Quần đảo Solomon, để tham dự Diễn đàn Quần đảo Thái Bình Dương”, Anthony Albanese.
Mặc dù chi tiết của thỏa thuận vẫn chưa được tiết lộ, nhưng nó được cho là chứa đựng những yếu tố an ninh quan trọng, mà một số người suy đoán tập trung vào việc, giảm sự hiện diện của lực lượng cảnh sát Trung Quốc tại Vanuatu.
Một thỏa thuận an ninh với Vanuatu đã thất bại vào năm 2022, sau khi quốc hội bỏ phiếu bác bỏ do lo ngại, thỏa thuận này không phù hợp với chính sách đối ngoại, không liên kết của Vanuatu.
Khi được hỏi về sự đình hoãn, Thủ tướng Jotham Napat nói rằng Vanuatu phải giữ vững chủ quyền của mình, nghĩa là Úc không thể quyết định đối tác nào sẽ hỗ trợ.
"Tôi đã phải để thỏa thuận Nakamal, được chuyển sang các giai đoạn khác nhau, trong nội bộ các đối tác liên minh. Một số Bộ trưởng và Nghị sĩ của tôi cảm thấy cần phải thảo luận thêm, đặc biệt là về một số nội dung cụ thể của thỏa thuận”, Jotham Napat .
Được biết các chuyên gia cho rằng, thỏa thuận Nakamal khó có thể tiến xa, như các thỏa thuận của Úc với Tuvalu, hoặc Nauru, vốn trên thực tế trao cho chính phủ Úc quyền phủ quyết, đối với các thỏa thuận an ninh đối ngoại của nước này.
Trong chuyến thăm Vanuatu vào tháng 8, Tổng trưởng Quốc phòng Richard Marles và Ngoại trưởng Penny Wong, đã mở đường cho thỏa thuận Nakamal khi họ ký tắt thỏa thuận.
Bất chấp sự đình hoãn, Thủ Tướng Albanese cho biết ông tin tưởng rằng thỏa thuận sẽ được phê chuẩn, khi thời điểm thích hợp.
"Vâng, chúng ta hãy nói rõ ràng rằng đã có sự đồng thuận về các nguyên tắc, đã được thống nhất và ký tắt trong thỏa thuận Nakamal. Vấn đề là các quy trình đang được tiến hành, tôi tôn trọng các quy trình mà Thủ tướng Napat cần trải qua. Cả hai bên sẽ thực hiện các quy trình của mình, nhưng chúng tôi rất tin tưởng rằng thỏa thuận có thể đạt được, và tôi cảm thấy yên tâm với cuộc thảo luận, mà tôi đã có với Thủ tướng”, Anthony Albanese.
Sau chuyến viếng thăm Vanuatu, Thủ tướng sẽ tham dự Diễn đàn Quần đảo Thái Bình Dương thường niên, cùng các nhà lãnh đạo Thái Bình Dương khác tại Quần đảo Solomon.
Được biết Úc và Trung Quốc đều có lợi ích chiến lược, trong việc duy trì ảnh hưởng đối với Khu vực Thái Bình Dương.
Tiến sĩ Wesley Morgan là cộng tác viên nghiên cứu, tại Viện Rủi ro và Ứng phó Khí hậu, tại Đại học New South Wales.
Ông nói rằng, nếu Úc muốn giành được sự ủng hộ của các nước láng giềng Thái Bình Dương, họ sẽ phải nghiêm túc xem xét những lo ngại của họ, về biến đổi khí hậu.
"Úc rất quan ngại về ảnh hưởng ngày càng tăng của Trung Quốc trong khu vực. Vì vậy vào năm 2022, Trung Quốc đã ký một thỏa thuận an ninh với Quần đảo Solomon, và Úc muốn tránh tình huống các quốc gia khác ký kết các thỏa thuận an ninh với Trung Quốc. Về phần mình, các quốc đảo Thái Bình Dương hoàn toàn rõ ràng rằn,g biến đổi khí hậu là mối đe dọa an ninh lớn nhất của họ. Vì vậy, nếu Úc thực sự muốn củng cố vị thế là đối tác an ninh của các chính phủ Thái Bình Dương, Úc sẽ cần phải hành động để giải quyết vấn đề biến đổi khí hậu, điều đó có nghĩa là đặt ra mục tiêu cắt giảm khí thải càng mạnh càng tốt, trong thập niên tới”, Wesley Morgan.
READ MORE
SBS Việt ngữ
