Nayran Tabiei luôn bận rộn trong căn bếp với những món ăn truyền thống của Syria để phục vụ cho công việc kinh doanh ẩm thực tại Melbourne.
Thế nhưng tuần này, tâm trí bà lại hướng về nơi xa xôi, lo lắng cho ba người con trai đang sống tại thủ đô Tehran của Iran.
“Điện thoại bị cắt, đường dây bị ngắt, hoàn toàn không có tin tức gì cả. Tim tôi bắt đầu đập loạn. Tôi không ngủ được chút nào. Tôi cố gắng nhắn tin mỗi đêm, mỗi ngày, và bạn sẽ thấy 100 tin nhắn trong điện thoại của tôi nhưng không có hồi âm.”
Khi bom đạn trút xuống thành phố, bà Tabiei chỉ còn biết cầu nguyện rằng ba cậu con trai ở độ tuổi đôi mươi của mình vẫn còn sống sót.
“Lòng tôi như sôi lên bên trong, vì cái cảm giác khi bạn không thể làm gì, không có gì trong tay. Bạn chỉ… bạn biết đấy, bạn chỉ muốn giúp. Tim tôi như loạn nhịp — giờ phải làm sao, đi đâu, làm gì? Và tôi không thể gửi tiền cho các con. Tôi không thể giúp đỡ gì, thậm chí là một cuộc gọi.”
Bà Tabiei kết hôn với một người đàn ông Iran, và hai vợ chồng đã trốn khỏi Syria vào năm 2012 cùng với cô con gái nhỏ, để lại ba cậu con trai khi đó còn nhỏ cho bà ngoại chăm sóc tại Tehran.
“Tôi đã đưa ra một quyết định sai lầm. Tôi cảm thấy vô cùng tồi tệ. Tôi không thể tin được đã 14 năm trôi qua tôi chưa được gặp lại các con, và thật đau lòng đối với một người mẹ khi phải chứng kiến các con trưởng thành mà không có mình bên cạnh.”
Đến Úc với tư cách là một người tị nạn, bà Tabiei sau đó đã mở một quán cà phê nhỏ mang tên Flavours of Syria, tạo công ăn việc làm và cơ hội đào tạo cho nhiều người giống như bà — những người buộc phải rời bỏ quê hương.
“Hàng trăm, hàng trăm người tị nạn, tôi đã giúp họ mở doanh nghiệp và bắt đầu cuộc sống mới. Điều đó khiến tôi cảm thấy tự hào. Tôi rất hạnh phúc khi được sống ở Úc và chia sẻ món ăn, văn hóa của mình.”
Cuối cùng, chỉ vài ngày trước, bà Tabiei đã nhận được cuộc gọi mà bà hằng mong đợi — từ các con trai của mình, những người vẫn an toàn và khỏe mạnh sau khi rời khỏi Tehran.
“Con trai tôi gọi cho tôi, tim tôi đập thình thịch, ồ, tốt rồi! Các con đang ở trên núi. Chúng thuê một căn phòng cùng với bạn, và khi chúng gọi, tôi chỉ biết thốt lên ‘Ơn trời, chúng vẫn còn sống!''
Bà Tabiei mong muốn được đoàn tụ với gia đình, nhưng cho biết mọi nỗ lực đưa các con sang Úc cho đến nay đều không thành công.
“Từ ngày tôi nghe tin về khủng hoảng ở Iran, tôi đã gửi thư đến tất cả các nghị sĩ, nói rằng tôi cần được giúp đỡ. Trái tim tôi run rẩy và tôi cần các con ở bên cạnh. Ngay lúc này, chúng tôi cần sự hỗ trợ. Và đã 14 năm tôi chưa được gặp lại chúng.”
Trong một mất mát nữa, chi phí sinh hoạt ngày càng tăng cũng đã buộc bà phải đóng cửa quán cà phê Syria của mình tại St Kilda, Melbourne.
“Tiền thuê và chi phí quá cao, thật khó để xoay xở. Trước đây tôi có nhiều cô gái làm việc trong bếp, nhưng giờ tôi không đủ khả năng thuê nữa.”
Và bà không phải là người duy nhất.
Dữ liệu gần đây từ cơ quan báo cáo tín dụng CreditorWatch cho thấy 10% trong tổng số các doanh nghiệp dịch vụ ăn uống tại Úc đã phải đóng cửa trong năm qua.
Tổng giám đốc Patrick Coghlan giải thích:
“Họ đang bị dồn ép từ mọi phía. Rõ ràng, chi tiêu tùy ý của người tiêu dùng đang giảm, trong khi chi phí lao động và chi phí hàng hóa đều tăng.”
Theo Luke Achterstraat , Giám đốc điều hành Hội đồng các Tổ chức Doanh nghiệp Nhỏ (COSBOA), bắt đầu từ tuần tới, hàng loạt chi phí mới sẽ tiếp tục gia tăng áp lực lên các doanh nghiệp.
“Từ ngày 1 tháng 7, mức lương theo khung thưởng sẽ tăng thêm 3,5%. Mức đóng góp bảo hiểm hưu bổng bắt buộc (super guarantee) cũng tăng thêm 0,5%. Như vậy, tổng cộng đã là 4% tăng thêm vào chi phí tiền lương. Và đừng quên, ngoài ra còn có thuế bảng lương (payroll tax).”
Ông Achterstraat cho biết các doanh nghiệp cần được hỗ trợ nhiều hơn nữa.
“Đây là môi trường kinh doanh khắc nghiệt nhất trong ký ức gần đây. Đối với các doanh nghiệp nhỏ có doanh thu lên tới 20 triệu đô la mỗi năm, chúng tôi kêu gọi giảm thuế doanh nghiệp từ 25% xuống còn 20%.”
Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) mới nhất cho thấy lạm phát đang ở mức 2,1% trong 12 tháng tính đến tháng Năm.
Giám đốc điều hành CreditorWatch, ông Patrick Coghlan, cho biết con số mới này mang lại hy vọng mới.
“Chúng ta đã chứng kiến hai lần cắt giảm lãi suất. Đây là những yếu tố thúc đẩy lớn nhất đối với hoạt động kinh tế, GDP, và chi tiêu từ cả người tiêu dùng lẫn doanh nghiệp. Chúng tôi cũng kỳ vọng sẽ có thêm vài lần cắt giảm nữa trong năm nay. Vì vậy, xu hướng hiện tại chắc chắn đang đi đúng hướng.”
Tuy nhiên, bất kỳ sự giảm nhẹ nào về lãi suất cũng đã đến quá muộn đối với bà Tabiei, người đã phải đóng cửa quán cà phê để chuyển sang mô hình kinh doanh dịch vụ ăn uống với chi phí thấp hơn.
Giữ bản thân bận rộn là công việc của tình yêu, bà nói, và nấu ăn giúp bà tạm quên đi những lo lắng khác.
“Thật sự tôi nấu bằng cả trái tim, bằng tình yêu của mình. Và khi bạn nếm thử, bạn sẽ cảm nhận được tình yêu trong đó. Tất cả là về việc trao đi văn hóa và sẻ chia yêu thương.”
