Mời quý vị bấm vào audio để nghe toàn bộ cuộc phỏng vấn.
“Bố mẹ chọn đúng người” – Quyết định chỉ trong vài giờ đồng hồ
Sinh ra và lớn lên tại Tuy Hòa trong một gia đình 10 anh chị em, ông kể rằng đã có một tuổi thơ hạnh phúc, yên bình, cho đến khi chiến tranh, nghèo đói và những thay đổi sau năm 1975 khiến gia đình kiệt quệ.
Năm 1980, cha mẹ anh đứng trước một lựa chọn đau lòng: không thể nuôi cả gia đình rời khỏi Việt Nam, họ buộc phải chọn một người con lên đường trước.
Và họ chọn Lực.
“Lúc đó mình đang đi chơi, kêu mình về, mình không biết cái gì đâu. Mà khi ba nói là bây giờ nhà chọn con, vì tuổi của con, con có thể học được, con biết bơi, con có thể chịu đựng được.”
Khi được hỏi liệu câu nói ấy có tạo nên áp lực cho một cậu bé 14 tuổi hay không
“Lúc đó mình đâu có biết sẽ tới đâu, mà cũng không biết có sống sót hay không nữa. Đó là một chuyện không ai biết được. Mình cũng đã nghe nhiều người đi không bao giờ trở về.
“Nhưng mà trời thương. Mình được tàu vớt.”
Lực Nguyễn tại trại tị nạn Singapore năm 1980 (supplied)
Chọn Úc – và hành trình bắt đầu lại từ số không
Khi có cơ hội định cư tại Na Uy, nhiều người nghĩ đó là một lựa chọn an toàn. Nhưng Lực lại chọn Úc vì “khí hậu ấm hơn và gần Việt Nam hơn”. Ông cười khi nhớ lại khoảnh khắc đầu tiên đặt chân đến nước Úc.
“Nhìn ra toàn đất đỏ, tôi nghĩ thôi chết rồi, mình chọn nhầm nước rồi… Tiếng Anh thì không biết một chữ.”
Những ngày đầu của cậu bé tị nạn 14 tuổi xoay quanh những lớp tiếng Anh dành cho học sinh mới đến. Lực đi bỏ báo, bỏ sữa, cắt bông để kiếm chút tiền tiêu vặt. Nhưng điều nâng đỡ ông lúc bấy giờ chính là lòng tử tế của người Úc và… phụ đề tiếng Anh trên đài SBS.
“SBS giúp tôi học tiếng Anh. Tôi nhìn phụ đề, nhìn cấu trúc câu, học từng chữ một.”
Người Úc, từ hàng xóm đến bạn học trở thành gia đình của Lực ở xứ mới. Chính sự tử tế ấy, như ông nói, đã “đặt nền móng cho cuộc đời tôi”.
Bước chân vào ngành cảnh sát: tiếp nối con đường của cha
Cha của Lực từng là cảnh sát trong lực lượng Việt Nam Cộng Hòa trước năm 1975. Dù khoảng cách nửa vòng trái đất chia cách hai cha con suốt nhiều năm, ảnh hưởng của người cha lên lựa chọn nghề nghiệp của Lực là vô cùng mạnh mẽ.
“Ba nói với tôi, ba sẵn sàng ủng hộ con và cả mấy anh em rất là tự hào về con.
“Và ba cũng từng nói là ‘mình làm ngành cảnh sát, tốt nhất, lúc nào con cũng giúp cho cộng đồng, giúp cho mọi người’.”
Lực Nguyễn trong trường Cảnh sát NSW năm 1988 (supplied)
Khởi đầu với vai trò cảnh sát tổng hợp, Lực dành nhiều năm để rèn luyện nghiệp vụ điều tra, hoàn thành các kỳ thi, phỏng vấn và các khóa chuyên sâu để trở thành Detective Sergeant - phụ trách lãnh đạo điều tra, giám sát chuyên án và cố vấn nghiệp vụ cho các đơn vị địa phương.
“Để đạt đến Detective Sergeant không dễ đâu. Phải kiên nhẫn, phải có khả năng suy luận, khả năng quan sát, và đặc biệt là tuyệt đối không bỏ cuộc.”
Khi công việc cảnh sát là cây cầu kết nối
Những năm đầu công tác, việc gặp một cảnh sát gốc Á, đặc biệt là gốc Việt, là điều rất hiếm ở Úc. Ông kể rằng ở Cabramatta, khi đi tuần tra, nhiều người Việt nhận ra ông liền dừng lại bắt tay, chào hỏi.
“Mọi người rất là vui. Có một người Việt giúp đỡ được cộng đồng của mình. Khi làm ở Cabramatta, mấy shop, cộng đồng của mình đi chợ, khi thấy có một người cảnh sát người Việt đi tuần, họ tới bắt tay chào. Lực cũng giải thích cho họ là cảnh sát ở nước Úc này chân tình và thật tình.”
Cũng vì hiểu nỗi cô đơn của người đến trước, Lực tự đặt ra cho mình một nhiệm vụ: trở thành người anh của thế hệ cảnh sát gốc Việt thứ hai.
“Ngày tôi tốt nghiệp, tôi không có gia đình bên cạnh. Không người thân nào đến dự buổi lễ đó. Vì vậy, khi các em người Việt ra trường, tôi xin phép cấp trên để đi thẳng xuống trường đại học đón các em, chào hỏi bố mẹ, cô bác, ông bà của họ. Gia đình của họ không tưởng tượng có một cậu cảnh sát người Việt đeo huân chương tùm lum ra đón con của họ.
“Tôi muốn cho các em biết ở đây có một người đàn anh đi trước đây, sẵn sàng lắng nghe và có thể giúp đỡ em trong công việc khi tụi em bắt đầu trong ngành cảnh sát.”
Lực Nguyễn và con trai lớn (bên trái) nay cũng đã gia nhập lực lượng cảnh sát (supllied)
“Tôi nghĩ mình là người Việt thì mình phải làm điều gì đó trả lại cho Việt Nam. Tôi được học những điều tốt nhất ở đây, thì tôi muốn chia sẻ với các anh em bên nhà.”
Ông còn lập ra Hiệp hội Hành pháp Quốc tế Việt Nam, một mạng lưới các sĩ quan cảnh sát gốc Việt trên toàn thế giới nhằm hỗ trợ lẫn nhau và thúc đẩy phát triển nghề nghiệp. Hiệp hội của ông vừa có buổi lễ kỷ niệm 30 năm thành lập với 146 thành viên tại Úc và quốc tế.
Khi được hỏi về cậu bé 14 tuổi năm xưa, liệu hình ảnh hôm nay có phải là điều mà ông từng mơ ước hay không, ông khẳng định:
“Nói thật nhé… bố tôi chọn đúng người đấy.
“Na Uy đã cho tôi sự sống. Singapore cho tôi cái chiếu, cái mền. Và nước Úc… không nước nào tốt hơn nước Úc đâu. Đời sống, y tế, giáo dục, xã hội… cái gì cũng tuyệt vời. Tôi thật sự biết ơn.”
Nhưng lòng biết ơn ấy không chỉ hướng về Úc.
“Tôi tự hào mình là người Việt. Tôi tự hào về quê hương tôi. Vì vậy tôi muốn làm điều gì đó tốt nhất cho cả hai nơi - quê nhà và đất nước đã nhận tôi.”
Ông kết lại bằng một câu tâm niệm:
“You will know the world your home; and welcome the world to Australia.” (Bạn sẽ xem thế giới là ngôi nhà của mình, và mở rộng vòng tay chào đón thế giới đến với nước Úc)
Đồng hành cùng chúng tôi tại SBS Vietnamese Facebook & SBS Vietnamese Instagram, và cập nhật tin tức ở sbs.com.au/vietnamese
