Tuần lễ Vô gia cư tại Úc: một tiếng chuông cảnh tỉnh lương tri xã hội

gettyimages-1149820384_1_0.jpg

Source: Getty / Jozef Polc

Trong khung cảnh mùa đông buốt giá bao trùm các đô thị lớn của nước Úc, Tuần Lễ Vô Gia Cư hay National Homelessness Week năm nay lại về, như một lời nhắc nhở đanh thép về nỗi thống khổ âm thầm, mà hàng chục ngàn người bất hạnh đang oằn mình gánh chịu, ngay giữa lòng xã hội hiện đại. Từ Sydney, Melbourne, đến Perth và Adelaide, hàng loạt sự kiện, diễn đàn và chiến dịch vận động đã được tổ chức, từ ngày 4 đến ngày 10 tháng Tám, với chủ đề 'Không ai bị bỏ lại phía sau'. Những con số thống kê do tổ chức Homelessness Australia công bố cho thấy, hơn 122.000 người đã không có nơi nương náu ổn định, trong đêm điều tra dân số gần nhất, trong đó đáng đau lòng thay, gần một phần ba là phụ nữ và trẻ em.


Ông Martin Elwood, 52 tuổi, từng là thợ hàn ở Brisbane, nay sống trong chiếc xe cũ tại bãi đậu bên rìa thành phố, kể lại.

“Tôi mất việc, rồi mất nhà. Mọi thứ diễn ra rất nhanh. Nhưng điều đáng sợ nhất không phải cái lạnh, mà là cảm tưởng bị xã hội quên lãng", Martin Elwood.
Câu chuyện của ông Elwood không phải là cá biệt. Nhiều người lâm vào cảnh vô gia cư không vì nghiện ngập hay lười biếng mà do mất việc, chi phí nhà ở tăng vọt, bạo hành gia đình, hoặc bệnh tật.

Đặc biệt, giới phụ nữ cao tuổi và thanh thiếu niên LGBTQIA+ đang nổi lên như những nhóm chịu rủi ro cao nhất.
Các tổ chức từ thiện và phúc lợi xã hội đã đồng loạt lên tiếng, kêu gọi chính phủ liên bang và tiểu bang khẩn cấp đầu tư vào nhà ở xã hội, cải tổ hệ thống phúc lợi, và mở rộng dịch vụ hỗ trợ khẩn cấp.

Bà Jenny Smith, Chủ tịch Tổ chức ‘Homelessness Australia’ cho biết.

“Tuần lễ này không chỉ là để nâng cao nhận thức. Đây là thời điểm để hành động. Chúng tôi cần ít lời hứa hơn và nhiều mái nhà hơn", Jenny Smith.

Dẫu tình hình ảm đạm, không phải không có ánh sáng le lói.

Nhiều cá nhân, giáo hội và doanh nghiệp địa phương đã tham gia chương trình ‘Bữa ăn ấm lòng’, tặng chăn, áo lạnh và mở cửa phòng tắm công cộng, cho người sống trên đường phố.

Tại Melbourne, một tổ chức thiện nguyện do các sinh viên y khoa sáng lập, đang cung cấp khám bệnh lưu động miễn phí mỗi tối, trong khi tại Hobart, nhóm ‘Hành Động Cho Người Không Nhà’ đã lập nên những căn nhà tiền chế lắp ráp nhanh, để đáp ứng nhu cầu tạm trú.
Tuần Lễ Vô Gia Cư là dịp để toàn xã hội Úc soi lại chính mình rằng, giữa ánh sáng văn minh vẫn còn hàng vạn mảnh đời run rẩy trong bóng tối.

Cần lắm một sự đồng lòng, để ‘vô gia cư’ không trở thành bản án chung thân, cho những con người chỉ thiếu một mái nhà.

Trong khi đó tổ chức vô vụ lợi Orange Sky là Shayne Herriott cho biết, thực tế về tình trạng vô gia cư và khó khăn vượt xa trải nghiệm ngủ ngoài đường, với tình trạng mất an ninh nhà ở, ảnh hưởng đến hơn 122 ngàn người Úc vào bất kỳ đêm nào.

Hơn một phần ba hay 37%, bao gồm những người sống trong nhà ở được hỗ trợ, hoặc tạm trú cùng các hộ gia đình khác, chẳng hạn như những người sống nhờ nhà người khác hoặc ở nhờ nhà bạn bè và gia đình trong một thời gian ngắn, và gần ba phần năm hay 57% sống trong những căn nhà chật chội hoặc nhà trọ.

Ông Lucas Patchett, Đồng sáng lập kiêm Giám đốc điều hành của Orange Sky, cho biết nghiên cứu phản ánh thực tế mà các tình nguyện viên của họ đang chứng kiến, tại các dịch vụ giặt ủi và tắm rửa miễn phí.

"Vô gia cư có thể xảy ra với bất kỳ ai, chúng tôi biết điều này từ kinh nghiệm thực tế trên khắp đất nước. Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy người Úc tin rằng họ biết bộ mặt của tình trạng vô gia cư trông như thế nào, tuy nhiên khi chúng tôi phân tích kỹ hơn, thì không phải vậy. Sự thật là, tình trạng vô gia cư không chỉ đơn thuần là những người ngủ ngoài đường, rất nhiều trường hợp vô gia cư bị che giấu và cần phải có sự giáo dục và nâng cao nhận thức về tình trạng vô gia cư thực sự ở Úc", Lucas Patchett.
Ông Patchett kết luận.

“Chúng tôi đang lắng nghe ý kiến từ sinh viên, người có việc làm, cha mẹ đơn thân và người Úc lớn tuổi, những người chưa bao giờ nghĩ rằng họ sẽ cần sự giúp đỡ, giờ đây đang phải lựa chọn giữa những thứ thiết yếu chỉ để tồn tại. Con đường từ chật vật đến kiếm sống, rồi đến vô gia cư, có thể rất ngắn ngủi. Bộ mặt của tình trạng vô gia cư và khó khăn đang thay đổi, và chúng ta cần thay đổi cách nhìn nhận vấn đề này”, Lucas Patchett.

Trong khi đó ông Shayne Herriott, Giám đốc Điều hành tại Orange Sky, cho biết những người cần giúp đỡ nhất thường không phải là những người bạn mong đợi.

Ông Herriott còn nói về dịch vụ tắm giặt giúp cho những người vô gia cư.

“Kể từ khi chúng tôi ra mắt vào năm 2014, Orange Sky đã cung cấp hơn 5,7 triệu kg quần áo giặt và hơn 60.000 vòi sen nước ấm, an toàn, nhưng điều quan trọng không kém là cơ hội kết nối và trò chuyện. Tuy nhiên, điều này chỉ có thể thực hiện được nhờ sự hỗ trợ của cộng đồng, và với ngày càng nhiều người Úc rơi vào cảnh vô gia cư và hoàn cảnh cực kỳ khó khăn, chúng tôi cần sự giúp đỡ của các bạn để hỗ trợ những người cần chúng tôi nhất”, Shayne Herriott.

Đáng buồn thay, khó khăn, vô gia cư và sự xa cách luôn song hành, với hơn một phần ba hay 34% người Úc từng trải qua cảnh vô gia cư cho biết họ mắc chứng bệnh tâm thần, cao hơn gấp đôi hay 16% so với dân số nói chung.

Dữ liệu mới cũng chứng thực những phát hiện này, với cứ 10 người từng trải qua các yếu tố của cảnh vô gia cư, thì có 1 người cảm thấy bị cô lập khỏi cộng đồng hay 11%, hoặc xấu hổ khi tìm kiếm sự hỗ trợ tài chính hay 9%.

Tình nguyện viên của Orange Sky là bà Donna, nhấn mạnh tầm quan trọng của sự kết nối mà Orange Sky mang lại.

“Khi bạn có một người mới đến, ngay lập tức sẽ có sự ấm áp và tình bạn, có sự an toàn và chính sách không phán xét được áp dụng ngay lập tức. Chúng ta có thể chưa từng gặp người đó trước đây, nhưng họ được cảm nhận như mình là một phần của điều gì đó, ngay từ khoảnh khắc họ đến và chào hỏi, và tôi rất thích điều đó. Họ vẫn sẽ quay lại chỉ để chào hỏi, vì họ thực sự là bạn bè”, Donna.
Trên bức tường tại trung tâm hỗ trợ người vô gia cư ở Fremantle, Tây Úc có ghi lại hàng chữ.

“Sự văn minh của một quốc gia không được đo bằng sự giàu có của kẻ mạnh, mà bằng cách họ đối đãi với người yếu thế nhất”.
SBS Vietnamese Facebook và cập nhật tin tức ở sbs.com.au/vietnamese

Nghe SBS Tiếng Việt trên ứng dụng miễn phí SBS Audio, tải về từ App Store hay Google Play 

Share
Follow SBS Vietnamese

Download our apps
SBS Audio
SBS On Demand

Listen to our podcasts
Independent news and stories connecting you to life in Australia and Vietnamese-speaking Australians.
Ease into the English language and Australian culture. We make learning English convenient, fun and practical.
Get the latest with our exclusive in-language podcasts on your favourite podcast apps.

Watch on SBS
SBS World News

SBS World News

Take a global view with Australia's most comprehensive world news service