Nam Úc tiên phong với luật lịch sử
“Chúng tôi đứng đây với đôi chân vững chãi trên mảnh đất của người Kaurna. Tôi xin bày tỏ lòng kính trọng đến các bậc trưởng lão của họ – những người đã khuất, những người đang sống trong hiện tại và thế hệ tương lai – nhưng cách chúng ta thể hiện sự tôn trọng trước hết không phải bằng lời nói, mà bằng hành động.
Không có hành động nào ý nghĩa hơn việc Nam Úc trở thành nơi đầu tiên ở đất nước chúng ta thông qua luật thiết lập một cơ quan đại diện của người Thổ dân tại Quốc hội.”
Đó là lời của ông Peter Malinauskas, Thủ hiến Nam Úc, khi tiểu bang này thông qua đạo luật đột phá về việc thành lập cơ quan đại diện của người Thổ dân tại cấp tiểu bang.
Victoria sẵn sàng tiếp bước
Giờ đây, Victoria đang chuẩn bị bước theo Nam Úc.
Bà Jacinta Allan, Thủ hiến tiểu bang Victoria, khẳng định:
“Là một tiểu bang, chúng tôi sẵn sàng cho điều này. Chúng tôi sẵn sàng cho sự thay đổi rất đơn giản và hợp lý này – đó là lắng nghe và để người Thổ dân tham gia vào các quyết định có ảnh hưởng đến họ.”
Đồng Chủ tịch Hội đồng Người Thổ dân Victoria (First Peoples' Assembly of Victoria), ông Reuben Berg, cho biết việc thành lập cơ quan này đã được đề xuất từ tháng Một, là một phần trong các cuộc đàm phán về hiệp ước giữa nhóm của ông và chính quyền bang.
“Để có thể tiếp nối công việc của rất nhiều người Thổ dân chúng ta qua biết bao thế hệ. Để nói rằng chúng ta bắt đầu các cuộc đàm phán về Hiệp ước.”
Vai trò và hoạt động của cơ quan đại diện.
Hội đồng Người Thổ dân đầu tiên – gồm 33 thành viên được bầu chọn – sẽ đưa ra các ý kiến tư vấn về luật và chính sách ảnh hưởng đến cộng đồng Thổ dân tại Victoria, từ y tế, giáo dục cho đến các vấn đề về tội phạm và phát triển.
Thủ hiến cho biết cơ quan đại diện này nhằm giúp người Thổ dân có tiếng nói tốt hơn tại Quốc hội.
Quy trình và kết quả của hiệp ước được xây dựng dựa trên cách tiếp cận rất đơn giản và hợp lý – khi bạn lắng nghe những người bị ảnh hưởng bởi các chính sách và chương trình, bạn để họ tham gia vào các quy trình đó, bạn sẽ đạt được những kết quả tốt hơn.Thủ hiến Victoria, Jacinta Allan
Thủ hiến cũng nhấn mạnh cơ quan đại diện của tiểu bang sẽ không được ghi vào hiến pháp của tiểu bang vì không cần thay đổi hiến pháp, không giống như đề xuất cấp liên bang đã thất bại trước đó.
Tiếp tục đàm phán hiệp ước
Ông Reuben Berg cho biết các cuộc đàm phán về hiệp ước sẽ tiếp tục, vì việc nói lên sự thật và yêu cầu chính phủ chịu trách nhiệm là vô cùng quan trọng.
“Những cuộc trò chuyện đó sẽ được thực hiện một cách tôn trọng và chúng tôi sẽ có thể đạt được một Hiệp ước mang lại những kết quả mạnh mẽ cho cộng đồng của chúng tôi, những kết quả mạnh mẽ cho toàn tiểu bang Victoria.
Đảm bảo rằng chúng tôi sẽ đạt được những kết quả tốt hơn cho cộng đồng, để các thế hệ tương lai của chúng tôi có thể phát triển thịnh vượng.”
Việc xác nhận thành lập cơ quan đại diện tại Victoria diễn ra cùng thời điểm với việc Quốc hội công bố hai báo cáo cuối cùng của Ủy ban Công lý Yoorrook của bang, kết thúc bốn năm làm việc của ủy ban này với hơn 200 nhân chứng đã cung cấp lời khai.
Các báo cáo đưa ra 100 khuyến nghị trên năm tập tài liệu, và cung cấp một hồ sơ công khai chính thức về lịch sử của Victoria kể từ khi thực dân hóa.
Tuy nhiên, trong hồ sơ chính thức có lưu ý rằng ba trong số năm ủy viên – phó giáo sư Sue-Anne Hunter, giáo sư Maggie Walter và cựu thẩm phán Tòa án Liên bang Anthony North – không đồng ý với việc đưa các kết luận chính vào báo cáo cuối cùng.
Hy vọng về sự thay đổi thực sự
Dù vậy, Chủ tịch Ủy ban, bà Eleanor Bourke cho biết bà đã từng sống qua nhiều chính sách được mô tả trong các báo cáo, và bà hy vọng sẽ có những thay đổi thực sự và lâu dài cho cộng đồng người Thổ dân tại Victoria.
Vị trưởng lão đáng kính của tộc Wergaia Wamba Wamba đã phát biểu tại Câu lạc bộ Báo chí Quốc gia vào tháng Năm rằng bà rất xúc động trước những người Thổ dân đã đứng ra cung cấp bằng chứng và bà được tiếp thêm hy vọng nhờ quyết định thành lập Ủy ban cách đây bốn năm.
“Tôi biết đây sẽ là công việc khó khăn nhất và quan trọng nhất trong sự nghiệp của tôi và thực tế đã chứng minh như vậy...
Năm 2021, Victoria đã làm nên lịch sử khi thành lập Ủy ban Công lý Yoorrook – quy trình nói lên sự thật chính thức đầu tiên của đất nước này.
Đây không phải là một cử chỉ hình thức, không phải là việc ‘đánh dấu hoàn thành nhiệm vụ’, mà là một cam kết táo bạo để lắng nghe tiếng nói của những nền văn hóa lâu đời nhất trên Trái đất.”
READ MORE
SBS Việt ngữ
