Trong hành trình 50 năm định cư của cộng đồng người Việt tại Úc, Vovinam – Việt Võ Đạo – không chỉ là một môn võ thuật truyền thống, mà còn là biểu tượng cho tinh thần dân tộc, sự kiên cường, và nỗ lực hòa nhập thành công. Qua hơn 40 năm phát triển tại xứ sở chuột túi, Vovinam đã trở thành cầu nối văn hóa giữa các thế hệ người Việt tại Úc.
Giỗ Tổ và lễ lên đai tại võ đường Chester Hill
Vào một sáng Chủ Nhật đầu tháng Sáu, tại võ đường Vovinam ở Chester Hill, Sydney, hàng trăm môn sinh thuộc mọi lứa tuổi đã tề tựu về dự lễ Giỗ Tổ – tưởng nhớ cố võ sư sáng lập Nguyễn Lộc – đồng thời tham gia buổi lễ nhập môn và lên đai. Không khí trang nghiêm nhưng ấm áp, chan chứa niềm tự hào của cộng đồng.
Em Cindy, một nữ sinh trung học, môn sinh Vovinam tại võ đường Chester Hill chia sẻ:
“Con học Vovinam được hai năm rưỡi rồi. Con thấy mình khỏe hơn, tự tin hơn và có nhiều bạn hơn. Con học để hiểu thêm về truyền thống Việt Nam và văn hóa quê hương.”
Chị Lê Thùy Trang, nói về việc cho con trai nhỏ Benino hoc Vovinam phụ huynh tâm sự:
“Vovinam là võ nhưng hiền lắm, nhẹ nhàng mà sâu sắc. Con tôi học võ không chỉ để phòng thân, mà còn học được sự lễ phép, khiêm nhường, tinh thần giúp đỡ bạn bè – như một gia đình thứ hai để cháu lớn lên thành người tốt.”
Dựng võ đường trên đất Úc
Một trong những người đặt nền móng đầu tiên cho Vovinam tại Úc là võ sư Lê Công Danh, nay đã 85 tuổi. Là một thuyền nhân đến Úc năm 1985, chỉ một tháng sau khi đặt chân đến Sydney, ông đã phát tờ rơi, biểu diễn võ thuật tại các lễ hội để chiêu mộ môn sinh.
“Chúng tôi trình diễn ở những buổi lễ đông người Việt. Đó là cách duy nhất để người Việt biết đến môn võ của chính dân tộc mình,” – Võ sư Danh kể lại.
“Từ đó đến nay tôi chưa bao giờ nghỉ huấn luyện. Có học trò là giáo sư, kỹ sư trưởng người Úc vẫn theo học. Họ hy sinh thời gian cá nhân để đi cùng con đường Vovinam – điều đó khiến tôi cảm động và biết ơn vô cùng.”
Một thế hệ lớn lên cùng Việt Võ Đạo
Huấn luyện viên Phương Đặng, sinh ra và lớn lên tại Úc, là đệ nhị hoàng đai và cũng là học trò lâu năm của võ sư Danh. Anh chia sẻ:
“Phương tập Vovinam gần 18 năm rồi. Với Phương, Vovinam không chỉ là võ thuật mà còn là sợi dây kết nối văn hóa, nguồn cội và cộng đồng. Nhờ học võ, Phương biết nói tiếng Việt, hiểu nghĩa các từ Việt, và cảm thấy tự hào vì mình là người Việt.”
Tôn chỉ của Vovinam là “bàn tay thép trên trái tim từ ái” và điều này được lồng trong các thế võ, cũng như sắc áo xanh lam của võ phục và màu đai của các môn sinh ngay từ những ngày đầu hình thành cho đến bây giờ. Huấn luyện viên Phương Đặng giải thích về ý nghĩa của các màu:
Anh cũng lý giải ý nghĩa các màu đai trong Vovinam:
“Màu xanh là hy vọng – tượng trưng cho bước đầu rèn luyện. Đai vàng thể hiện bản sắc người Việt – võ đạo thấm vào da thịt. Đai đỏ là khi võ đã thấm vào máu. Cấp cao nhất là đai trắng – đỉnh cao trong hành trình rèn luyện thân – tâm – trí.”
Vovinam – một chương trình rèn luyện toàn diện
Hệ thống thi đai của Vovinam được thiết kế nghiêm ngặt, đồng bộ trên toàn thế giới. Võ sư Lê Công Danh chia sẻ:
“Các cấp sơ – trung đẳng thì huấn luyện viên đai vàng ba gạch được chấm thi. Khi lên cao đẳng, môn sinh phải trình một luận án như sinh viên tốt nghiệp – có thể viết bằng nhiều ngôn ngữ, và hội đồng võ sư phải nghiên cứu trước một tháng để đảm bảo chấm đúng chuẩn.”
Hệ thống này giúp giữ vững chất lượng huấn luyện đồng đều giữa các quốc gia – từ Úc đến Mỹ, Pháp, hay Việt Nam.
Võ đạo – hơn cả võ thuật
Ngoài việc giảng dạy kỹ thuật võ thuật, các lớp học còn chú trọng đến việc truyền đạt triết lý "Cương Nhu phối triển", giúp học viên phát triển toàn diện về thể chất và tinh thần. Đối với HLV Phuong Đặng, Vovinam đối với anh “hơn cả là một môn võ thuật.”
"Vovinam là hơn là một môn võ. rong Vovinam mình có nhiều các hoạt động khác. Ví dụ là ngày giỗ tổ hôm nay là để cho mấy đứa môn sinh xem thấy được một cái kết nối với nguồn gốc của mình.
Chị Lê Thùy Trang chia sẻ, chị cho con trai học võ để cho phòng thân và sau đó mình giúp đỡ bạn bè luôn và con trai Benino của chị đã học được nhiều hơn là võ thuật.
"Quan trọng nhất là học về tinh thần, giúp đỡ lẫn nhau. Các anh em rất quan tâm nhau, coi nhau như một cái family để cùng lớn lên là người tốt."
Con trai chị Trang - Benino, học sinh lớp Bốn, được mẹ cho đi học Vovinam từ giữa năm lớp hai nói Vovinam dạy cho em "tinh thần trách nhiệm".
"Trách nhiệm về sức mạnh. Khi mình có sức mạnh, mình phải sử dụng nó vào việc tốt chứ không phải việc xấu," em chia sẻ.
Với chị Đăng Lan, một môn sinh của lớp Vovinam cho người cao tuổi, Vovinam còn là một liệu pháp chữa bệnh kỳ diệu. Mười bốn năm trước, chị bị hở van tim nghiêm trọng và thường xuyên phải cấp cứu.
“Tôi gặp thầy Danh và được khuyên đến võ đường tập thử. Kể từ đó đến nay, tôi không còn lên cơn đau tim nữa. Không thuốc, không phẫu thuật, chỉ có Vovinam. Tôi biết ơn môn phái này đã cứu sức khỏe và cả tinh thần tôi.”
Một đại gia đình võ đạo
Từ Sydney đến Melbourne, Adelaide và mới nhất là Queensland, các võ đường Vovinam tiếp tục lan tỏa tinh thần Việt Võ Đạo đến nhiều thế hệ. Võ sư Danh xúc động nói:
“Tôi coi Vovinam là một đại gia đình. Con em đi học nước ngoài, tôi vẫn có thể giới thiệu đến các võ đường bạn khắp thế giới – nơi các em được chào đón như người thân. Đó là điều mà Vovinam mang lại.”
Trong suốt 40 năm đồng hành cùng cộng đồng người Việt tại Úc, Vovinam không chỉ dừng lại ở các đòn thế hay kỹ thuật phòng thân. Đó là một hành trình gìn giữ văn hóa, nuôi dưỡng đạo đức, và xây dựng bản sắc Việt trên đất khách. Một minh chứng rằng võ thuật Việt, dù ra đời muộn hơn nhiều môn phái lớn trên thế giới, vẫn có chỗ đứng vững chắc – bởi nó mang theo linh hồn dân tộc.'
