Khi Margaret Kirkwood bị gãy xương hông do té ngã trên cầu thang tại nhà riêng ở Sydney, bà có thể đã trở thành một trường hợp trong thống kê: té ngã là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến nhập viện và tử vong do chấn thương ở Úc.
Nhưng cụ bà 83 tuổi đã hồi phục một cách đáng kinh ngạc. Chỉ một ngày sau phẫu thuật, bà đã đứng dậy được. Chưa đầy hai tuần sau, bà có thể đi lại với một chiếc nạng.
“Bác sĩ nói: ‘Bà đúng là một trường hợp điển hình. Cơ thể bà ở tình trạng tuyệt vời’,” bà Kirkwood kể lại.
25 năm qua, bà đã đều đặn tham gia lớp Iyengar Yoga hai lần một tuần.
Kirkwood cho biết yoga giúp bà hiểu rõ cơ thể mình và mang lại sức mạnh, điều mà bà cảm nhận được khi đi lại hay làm việc nhà.
“Nếu tôi không khỏe, cú ngã đó chắc đã rất nghiêm trọng,” bà nói.
Tuy nhiên, một nghiên cứu mới đầy bất ngờ từ Đại học Sydney phát hiện rằng Iyengar yoga - một hình thức yoga có sử dụng dụng cụ hỗ trợ, phổ biến trong nhóm người cao tuổi - không nên được khuyến nghị như một biện pháp phòng ngừa té ngã.
Đây là thử nghiệm lâm sàng lớn nhất từ trước đến nay về tác động của yoga đối với té ngã.
Các nhà nghiên cứu phát hiện rằng tuy yoga giúp cải thiện sự tự tin và khả năng vận động, nhưng những người cao tuổi tập yoga lại có tỷ lệ té ngã cao hơn đáng kể.
Kết quả bất ngờ
Nghiên cứu đã tuyển chọn 700 người trên 60 tuổi tham gia hai buổi tập yoga mỗi tuần trong vòng một năm.
Một nửa tham gia Iyengar yoga, nửa còn lại chỉ tập thở và kéo giãn khi ngồi. Các nhà nghiên cứu theo dõi số lần té ngã của cả hai nhóm trong suốt năm đó.
Giáo sư Anne Tiedemann, trưởng nhóm nghiên cứu về hoạt động thể chất và sức khỏe tại Đại học Sydney, cho biết kết quả “hoàn toàn trái ngược với kỳ vọng”.
“Chúng ta có rất nhiều bằng chứng rằng vận động, thử thách và rèn luyện thăng bằng có thể ngăn ngừa té ngã… Chúng tôi cũng biết rằng người cao tuổi thích tập yoga, nên chúng tôi muốn tìm hiểu xem liệu yoga có tác dụng phòng ngừa té ngã không,” bà nói.
Kết quả: nhóm tập yoga có tỷ lệ té ngã cao hơn 33% so với nhóm còn lại, với 276 vụ té so với 164 vụ.
Tuy nhiên, tỷ lệ chấn thương không tăng nhiều: chỉ 15% ở nhóm yoga và 13% ở nhóm đối chứng gặp phải các vết đứt, trầy xước, trật khớp, bong gân, gãy xương hoặc chấn thương sọ não do té ngã.
“Việc té ngã phụ thuộc vào sự kết hợp giữa môi trường, hành vi và thể chất của bạn,” Bà Tiedemann giải thích.
“Trong nghiên cứu của chúng tôi, những người tập yoga cho thấy họ tự tin hơn về khả năng giữ thăng bằng… Vì thế chúng tôi nghĩ có thể họ đã di chuyển nhiều hơn do cảm thấy an toàn hơn.”
Bà Tiedemann cũng lưu ý rằng nghiên cứu có hạn chế. Ban đầu, lớp học tổ chức trực tiếp, nhưng khi dịch COVID-19 bùng phát, họ phải chuyển sang hình thức trực tuyến.
“Có thể khi học online, mọi người không cố gắng nhiều như khi có giáo viên đứng trực tiếp trong phòng,” bà nói.
Nghiên cứu này có một số hạn chế, bao gồm đại dịch COVID-19 khiến các lớp học phải chuyển sang hình thức trực tuyến. Credit: Sue-Ellen Kohler
Jean Leow, người điều hành Yoga Ink và dạy Iyengar cho người cao tuổi ở phía nam Sydney cũng như trong các viện dưỡng lão, cho biết:
“Tôi rất thích làm việc với người cao tuổi. Khi họ đến lớp, họ tiếp nhận rất tích cực và tôi luôn bất ngờ về khả năng thích nghi của họ.”
Leow cho rằng nghiên cứu này đáng giá vì theo dõi tác động của yoga trong cả một năm, thay vì chỉ vài tuần. Tuy nhiên, cô nhấn mạnh giáo viên cần điều chỉnh bài tập cho phù hợp với nhu cầu và khả năng của từng học viên thì mới đạt được lợi ích.
“Chúng tôi – những giáo viên – phải chịu trách nhiệm rất nhiều trong việc cá nhân hóa bài tập,” bà nói.
Sue-ellen Kohler, giáo viên yoga 30 năm kinh nghiệm tại Black Lotus ở phía tây Sydney, lo ngại rằng hình thức học trực tuyến có thể ảnh hưởng tới kết quả.
“Giáo viên cần quan sát cơ thể học viên vận động thế nào, dùng cơ bắp ra sao. Học online thì không thấy được điều đó. Người tập chỉ đang tạo dáng mà thôi,” bà nhận xét.
Leow cũng lưu ý rằng mục đích của yoga không phải là “ngăn té ngã mãi mãi”.
“Mục tiêu là giúp người cao tuổi biết cách phản ứng khi té, điều chỉnh để dừng cú ngã và lấy lại thăng bằng. Nghĩa là họ vẫn có thể ngã, nhưng sẽ không bị thương nặng,” bà giải thích.
“Với học viên của tôi, có người mê du lịch, có người thích làm vườn. Vấn đề là họ cần học cách hồi phục để tiếp tục những sở thích đó và bảo vệ cơ thể đủ để duy trì lối sống của mình.”
Ngăn ngừa té ngã
Theo Trung tâm Nghiên cứu về Té ngã, Thăng bằng và Chấn thương tại Neuroscience Research Australia, mỗi ngày có 14 người Úc từ 65 tuổi trở lên tử vong do té ngã. Thêm 364 người khác nhập viện mỗi ngày vì nguyên nhân này.
Tháng 6 vừa qua, Ủy ban An toàn và Chất lượng Y tế Úc đã cập nhật hướng dẫn phòng ngừa té ngã lần đầu tiên kể từ năm 2009. Tài liệu này nhấn mạnh lợi ích của vận động đối với người cao tuổi, khuyến nghị nên tập 2–3 giờ mỗi tuần để phòng ngừa té ngã, tập trung vào ba yếu tố chính: thăng bằng, khả năng di chuyển và sức mạnh.
Bà Tiedemann cho biết, đối với những người muốn phòng ngừa té ngã, đã có bằng chứng cho thấy các hoạt động như Thái Cực Quyền hay các lớp rèn luyện thăng bằng chức năng có hiệu quả rõ rệt.
“Tôi sẽ không khuyến khích loại hình yoga này như một biện pháp ngăn té ngã, nhưng nó mang lại những lợi ích khác. Người tập năng động hơn và có xu hướng đạt được mục tiêu đề ra,” bà nói.
Bà cũng cho biết một số người tham gia nghiên cứu thích yoga đến mức vẫn tiếp tục tập ngay cả sau khi chương trình kết thúc.
Còn đối với bà Kirkwood, hiện vẫn trong giai đoạn hồi phục sau lần té ngã, yoga vẫn là “hoàn hảo”.
“Nếu không có Iyengar, tôi sẽ không được như bây giờ. Tôi có một giáo viên thực sự tuyệt vời,” bà chia sẻ.
Đồng hành cùng chúng tôi tại SBS Vietnamese Facebook & SBS Vietnamese Instgram, và cập nhật tin tức ở sbs.com.au/vietnamese
