Hakha Chin: The Uluru Statement from the Heart

Uluru Thanhca

Australia rammi nih an sunhsak mi Uluru Source: Jimmy Widders Hunt

Australia ram ngeitu le ram a rak tla hmasa cem mi hna I an palai hna nih First Nations National Constitutional Convention cu Uluru he a naihnak hmun ah an rak tuah. Uluru Cathanh an chuahmi Uluru Statement from the Heart cu Australia rammi sinah theihternak an tuah. Hi cathanh nih a aupi mi cu Australia rammi hmasa hna aw-ann cu cozah lutlai hna sinah phakter ding le, Phunghram chungah hngalhpinak tuah ding le, hnathlaknak sernak ding le biadik chim phuan ding hi a si. Hi cathanh a chuahtu hi Ram ngeitu hna I an palai vialte hna lak I a sang cemmi minung 13 nih an chuah mi a si. Hi cathanh an chuah hnu chanhnak a ruang cu Australia ram a ngeitu le Australia rammi hna biatak, dinfelnak le mah tein larel khawhnak he I pehtlaihnak tha ser an duh caah a si. Ringawn ngeitu Frank Yamma. Hmanthlak ngeitu Jimmy Widders Hunt.


2017 National Constitutional Convention ah cun kan dihlak hmunkhat te ah tonpumhnak kan ser I hi thanhca hi lungtling tein kan hun chuahmi a si: aluancia kum 60,000 kan hun khirhthan ah siseh, kan nunphung kan zoh than ah siseh, vawlei nih a kalpi thil vialte kan hun zoh than tikah hi ram a rak hlum hmasa bik mi Aboriginal le Torres Strait Islander an si I Australia vawlei pi hi a ngeitu le a uktu cu an mah hi an si. An mah le an nunpung le nun ningca hoih tein an rak tthi hruai ve. An pipu hna chan in hi ram le vawlei an rak uk an rak pen mi a si caah an thinlung le an taksa nih a tlaihchan. A hohmanh nih an hlawt balmi zong a silo i a ho tak he hmanh an rak I hrawmmi ukpennak zong a rak si bal lo. Kum thong tampin rak kalpi cang mi cu, kum 200 fai tialmi vawlei cung tuanbia nih a khuhnenh men ding cun a si kho lai maw? Kan zumhmi cu hihi a si, phunghram remh than le thlennak nih ram pakhat kan si tinak cu a langhter. A ngaingai ti ah cun, hi vawlei ah hin hmunhma a khuar hmasa bikmi kan rak si. Misual kan si lo. Kan tefa hna cu an chungkhar he khual bantuk in an um. Cucu kan dawt hna lo ruang ah a si lo. Cun kan mino hna cu caan saupi hmun dangah zun ngai in an um. An mah pawl cu hmailei caan caah kan I ruahchanmi an si awk an si. Kan ton mi harsatnak nih hin fiang tein kan chanbaunak a langhter. Hi thil hi nawlngeihnak zeihmanh kan ngeih lo ruangah kan in mi harsatnak a si. Phunghram thlen kan duhnak a ruang cu kan miphun dirkamh le kan miphun nih kan ram ah duhdim tein in khua an sak khawhnak caah si. Kanmah tein lairel khawnak nawl kan cung ah a phak tik cun kan tefa hna cu an par than lai. An nih cu vawlei pahnih ah khual an tlawng lai I an nunphung cu an ram caah laksawng sungbik an si lai. Ram a rak hlum hmasa mi hna aw-an cu phunghram chungah a um dingin kan aupi. Makarrata cu kan I ruahdingmi lakah kan caah a biapi bikmi a si: cucu tuar le in dih hnu pinlei ah i funtomnak asi. Cu nih a tlaihmi cu Australia ram khuasa mi hna hen I biaktaknak pehtlaihnak le kan tefa hmailei an nunnak ah dingthlu lairelnak cun mah tein lairelnak nawl an cotin ding hi a si. Kan I ruahchan mi cu cozah le ram rak hlum hmasa hna kar lak ah hna tlaknak ser I kan tuanbia hna cu a hmanning tein chimphuan ding hi a si. 1976 ah milu relnak ah telh chih kan si, 2017 ah kan saduhthah cu kan aw-an nan kan theih piak ding hi a si. Kan riahbuk cu kaltak I hi ram kaupi hi vel in khual kan tlawng. Australia ram mi hna nih hmai lei caan ah nun duhdim tein an nun khawhnak hnga hi cawlcanghnak ah telpi ve dingin kan in sawm.

 

Hi kong tam deuh in theih le hngalh na duh a si ahcun, Uluru Statement from the heart website - http://www.ulurustatement.org/ ah len khawh a si. Silole, Indigenous Law Centre email- mailto:ilc@unsw.edu.au in pehtlaihnak ca kuat khawh an si. 

Hika thawngpang ngeihnak ah hin Aboriginal holh phun 20 nak tam in thawngpang ngeih khawh a si. Cu Aboriginal holh hna cu Northern Territory ah a mi le Chaklei Western Australia ah a ummi nih an hmanmi holh an si. Cun, hi thawngpang ngeihnak ah miphun dang holh phun 60 nak tam in thangpang lehmi zong ngeih khawh thiam a si.


Share
Download our apps
SBS Audio
SBS On Demand

Listen to our podcasts
Independent news and stories connecting you to life in Australia and Hakha Chin-speaking Australians.
Ease into the English language and Australian culture. We make learning English convenient, fun and practical.
Get the latest with our sbs hakha chin podcasts on your favourite podcast apps.

Watch on SBS
SBS World News

SBS World News

Take a global view with Australia's most comprehensive world news service