Ntsiab lus tseem ceeb:
- Cov kev them yus tej nuj nqe kom tsawg yuav muaj peev xwm pab txuag tau nyiaj thiab pab kom yus tus me nyuam tau lub neej pem suab ruaj khov.
- Sab laj nrog tej financial advisors ua ntej yuav ua ib tug guarantor rau yus tus me nyuam.
- Cov kev cob qhia kom yus tej me nyuam paub zoo txog cov kev khwv thiab siv nyiaj txiaj yuav pab kom lawv muaj peev xwm tswj tau cov kev siv nyiaj zoo dua rau thaum lawv ras los ua cov neeg paub tab lawm.
- Muaj tej xub ke zoo tshaj plaws dab tsi pab koj tus me nyuam yuav thawj lub tsev nyob?
- Yus muaj peev xwm nrhiav tau ib co kev sab laj tawm tswv yim nyiaj txiaj uas uas txaus ntseeg siab li cas ntawm Australia?
- Vim li cas cov kev qhia yus tej me nyuam kom paub txog nyiaj txiaj thiaj tseem ceeb?
- Tsim nyog tej me nyuam kawm kom paub txog cov kev txuag nyiaj thiab paub npaj tej kev siv nyiaj ntxov npaum li cas?
Yeej muaj tej niam txiv coob heev vam thiab cia siab thiab kub siab heev xav kom lawv tej me nyuam muaj nyiaj txiaj siv ruaj rau lawv lub neej pem suab.
Txawm li cas los nyob ntawm ntau cov kab lis kev cai, ces yeej ib txwm pom tias tej me nyuam yeej pab lawv niam lawv txiv thaum laus, hos nyob ntawm Australia no ces yeej ib txwm pom tej niam txiv yog cov pab nyiaj txiaj kom lawv tej me nyuam pib ua tau lub zoo neej. Piv txwv li tej zaum pab nyiaj rau lawv tej me nyuam yuav thawj lub tsheb caij, pab nyiaj rau lawv kawm ntawv los yog pab nyiaj rau lawv zoj yuav thawj lub tsev nyob.
Cov kev txuag nyiaj rau tej me nyuam cov kev kawm qib siab kuj yog tej yam tsis tshua pom muaj ntau ntawm Australia no li ntawm lwm cov teb chaws, txab sis txoom fwv cov government loan schemes, yeej yog ib co uas qev rau tej tub kawm mus kawm qib siab los yog kawm kom tau ua ib txoj hauj lwm dab tsi.
Raws li David Sharpe uas yog tus tuam thawj tswj ntawm lub koom haum Financial Advice Association of Australia, uas yog lub koom haum sawv cev rau cov financial advisers hais tias cov kev txuag nyiaj yuav tsev yeej yog ib co hom phiaj pom ntau tshaj plaws uas tej niam txiv tam sim no ua.
Nws hais tias "Kaum xyoo dhau los mas yog txuag nyiaj pab ua tshoob thiab yuav tsheb, tab sis tam sim no ces yog txuag nyiaj pab yuav tsev lawm."

Moneysmart ces yog tsoom fwv Australia lub vas sab uas muaj tej xov xwm nruab nrab qhia txog nyiaj txiaj rau neeg Australia rau ntau cov kev txiav txim siab siv nyiaj txiaj. Credit: courtneyk/Getty Images
Yeej muaj tsoom fwv thiab tej zejzog ntau cov programs pab tej cuab yig kom txhua tau nyiaj thiaj ua tau ntau yam hom phiaj yav pem suab, piv txwv li, cov kev txuag nyiaj uas yus txuag npaum li cas nom tswv yuav pab npaum li ntawv rau yus ntxiv, los yog cov kev pab ntawm Centrelink uas pab them tej kev kawm los yog tej nqe siv ua lub neej. Koj muaj peev xwm txheeb tau xov xwm txog tej no ntxiv ntawm Services Australia thiab Moneysmart lub vas sab.
Tsis hais koj muaj hom phiaj xav txuag nyiaj uas dab tsi li, qhov zoo tshaj ces xav kom them koj tej nuj nqe kom tsawg ua ntej tso mam li txuag nyiaj khaws cia tseg pab rau koj tej me nyuam.
Mr Sharpe hais tias "Vim yog yus them yus tej nuj nqe tsawg lawm, ces tej zaum yus kuj muaj peev xwm rho/qev nyiaj ntawm tej nuj nqe yus tseem them ntawd pab rau yus tej me nyuam koj tau them paj tsawg dua tej uas mus qev lwm qhov sab nrauv thiab."
Muaj tej xub ke zoo tshaj plaws dab tsi pab koj tus me nyuam yuav thawj lub tsev nyob?
Thaum tham txog cov kev yuav ib lub tsev lawm, ces yeej muaj ib txhia niam txiv pab me ntsis nyiaj rau lawv tej me nyuam siv coj mus zoj yuav tsev thiab.
Shevaune Marchingo uas yog ib tug neeg sau tej xov xwm qhia txog tej neeg ntiag tug cov kev siv nyiaj hais tias muaj ntau yam uas yuav tau ua tib zoo xyuas thiab yog tias yus yuav qev nyiaj rau yus tej me nyuam.
Nws hais tias "Xav kom yus muab yus lub tswv yim pab ntawd sau ua ntaub ntawv tias yuav pab npaum li cas rau lawv thiab lawv yuav them li cas rov qab.
"Cov kev ua li no yuav ncaj dua rau lwm tus yog tias yus muaj ntau tus me nyuam uas yus xav pab nyiaj rau lawv."

Txheeb seb puas tau txais txiaj ntsim rau tej se yog tias koj xav nqes peev ntev li yuav cov insurance bonds. Source: Moment RF / Traceydee Photography/Getty Images
Ms Marchingo hais tias "Yog tej yam tseem ceeb kom ntseeg tias yus tej me nyuam yeej muaj peev xwm them tau tej nyiaj qev rau lawv rov qab rau yus,
"Yog tias yog tim ib co laj thawj dab tsi uas yus tus me nyuam them tsis taus, ces tej zaum yus yuav tau them."
Tsis tas li ntawd los yeej muaj ntau cov financial products rau tej niam txiv siv li savings, term deposit account los yog insurance bonds kom pab txuag tau nyiaj los ua ntau yam hom phiaj pab rau lawv tej me nyuam.
Tab sis ua ntej yuav txiav txim siab siv nyiaj txiaj ua ib yam dab tsi xav kom sab laj nrog tej financial advisors tso.
Yus muaj peev xwm nrhiav tau ib co kev sab laj tawm tswv yim nyiaj txiaj uas uas txaus ntseeg siab li cas ntawm Australia?
Yog tej yam tseem ceeb uas yuav tau mus ntsib thiab piv tej financial advisers, ua ntej yuav siv lawv tej services.
Ib tug financial adviser twg tsim nyog:
- qhia kom yus thoob tsib to nrog thiab pab kom yus ua tau yus tej hom phiaj.
- taw qhia txog tej nqe uas yus yuav them thiab yus yuav tau dab tsi rov qab.
- taw qhia yus tias lawv yuav tswj yus tej nyiaj li cas.
- thiab sab laj tawm tswv yim nrog yus txog tej kev txiav txim siab.
Ms Marchingo hais ntxiv tias"Lawv kuj yuav tham txog tias seb yus pom zoo nqes peev uas yuav risk npaum li cas, uas yog tej yam tseem ceeb heev thaum yus txiav txim siab tias seb yuav siv yus tej nyiaj ua dab tsi."
Thiab yog tias koj tsis muaj peev xwm siv tau ib tug financial adviser, ces yeej muaj tej free financial counsellors muaj peev xwm pab yus npaj ib co tswv yim thiab. Uas yus muaj peev xwm nrhiav tau ntawm National Debt Helpline (call: 1800 007 007).

Ib co piv txwv yooj yim ces yog thaum yus tseem nyog ntawm tej khw nrog yus tus me nyuam ces hais kom yus tus me nyuam sib piv ob yam nqe khoom thiab yus nrog nws pab xaiv ua ke seb yuav yam twg zoo dua. Credit: rudi_suardi/Getty Images
Vim li cas cov kev qhia yus tej me nyuam kom paub txog nyiaj txiaj thiaj tseem ceeb?
Tau kwv yees tias ib tug ntawm peb tug neeg Australia twg pom tias cov kev tswj lawv tej nyiaj txiaj yog ib co ua rau lawv txhawj heev. Thiab ib txhia ces yeej tsis xav tham dab tsi txog nyiaj txiaj li.
Caroline Stewart uas yog tus coj lub koom haum Ecstra, uas tsim cov program kom tej tub kawm ntawm Australia tej teej kawm paub txog nyiaj txiaj hais tias, tej niam txiv txim nyog tham txog nyiaj txiaj nrog lawv tej me nyuam kom ntxov npaum li ntxov tau.
"Tej zaum kuj yuav yog tej yam tsis txaus ntseeg uas pheej yuav tham txog tej sob kawm nyiaj txiaj rau tej me nyuam txawm lawv tseem kawm preschool xwb, tab sis tej me nyuam yeej nkag siab txog lub tswv yim uas lawv xav tau thiab xav yuav ntau yam thaum lawv tseem yau."
Yog li tej kev mus tsham khwv supermarket txhua hnub thiaj yog ib co cib fim zoo qhia yus tej me nyuam kom tau kawm txog tej sob kawm uas yuav tau siv nyiaj tiag tiag ntawm yus lub neej.
Ms Stewart hais ntxiv tias "Yog yus ua kom tej me nyuam xav paub, thiab tsis txwv cov kev tham txog nyiaj txiaj, ces yuav yog ib co kev npaj kom lawv muaj kev ntseeg siab rau cov kev tswj nyiaj txiaj thiab tham txog nyiaj txiaj."
Tej zaum yus kuj muab nyiaj ib limtiam twg me ntsis rau yus tus me nyuam thiab txhawb nqa kom lawv txuag me ntsis cia coj mus yuav tej yam uas lawv xav tau. Tej no pab kom lawv nkag siab txog tej txiaj ntsim ntawm nyiaj txiaj, kom lawv paub tias yuav xaiv li cas, thiab cov kev muaj peev xwm cheem lawv tus kheej kom tsis txhob yuav tam sim no kom thiaj tau txais txiaj ntsim rau lawv ntev ntxiv tuaj.

Dr Zeka hais tias cov kev siv tej lus thiab tej piv txwv kom haum raws li yus tus me nyuam lub hnoob nyoog, li cov kev txuag kom tau nyiaj mus excursion, los yog txuag tau nyiaj siv ua khoob tsheej hnub yug, ces yus muaj peev xwm qhia tej tswv yim npaj thiab txuag nyiaj siv thaum ntxov rau tej me nyuam lawm. Credit: Maskot/Getty Images/Maskot
Tsim nyog tej me nyuam kawm kom paub txog cov kev txuag nyiaj thiab paub npaj tej kev siv nyiaj ntxov npaum li cas?
Dr Bomikazi Zeka uas yog ib tug Associate Professor paub zoo txog finance thiab financial planning ntawm University of Canberra hais tias, cov kev kawm kom paub txuag nyiaj tsim nyog yog ib feem ntawm yus tus me nyuam cov kev kawm kom paub npaj nyiaj siv thaum tseem ntxov.
Yus yeej ib txwm hais tias "Yog tej yam zoo uas yuav tau txuag nyiaj kom tau siv rau lub caij txom nyem, tab sis tej me nyuam yeej tsis paub tias xyov yus hais dab tsi li?
"Yog tias yus tsev neeg ho tham tej no, ces tej niam txiv yeej yuav tau sib txuas lus tau nrog lawv tej me nyuam tham txog qhov tseeb ntawm cov kev npaj nyiaj txiaj siv, kom lawv ras txog qhov tseeb tiag tias niam thiab txiv yeej tsis muaj nyiaj yuav siv tag ib sim neej."
Qhov kawg ces yog yus cia yus tej me nyuam muaj feem koom nrog yus tsev neeg npaj nyiaj txiaj siv, ces yuav pab kom lawv paub txog tej kev siv nyiaj txiaj.
Dr Zeka hais tias tej no yuav pab kom lawv muaj peev xwm tswj tau tej kev siv nyiaj ntawm lawv lub neej zoo dua thaum lawv paub tab lawm.
"Yog thaum peb tham txog tej kev npaj nyiaj txiaj no thaum lawv tseem yau, ces thaum lawv loj ua neeg paub tab tuaj lawv thiaj muaj peev xwm ntseeg siab rau lawv tus kheej tias yuav muaj peev xwm ua cov kev txiav txim siab nyiaj txiaj uas yog thiab paub luj tias cov kev siv nyiaj li cas yuav tau txiaj ntsim los sis yuav muaj teeb meem li cas rau yus."
Yog li ntawd tsis hais yus yog cov neeg khwv tau nyiaj li cas li, los sis yog tsav neeg twg li, yeej tseem tsis tau ntxhov heev los yog tsis tau lig heev uas yus pib tham txog nyiaj txiaj thiab tham txog cov kev npaj nyiaj txiaj siv rau yav pem suab tam li yog ib tsev neeg ua ke.
Disclaimer:
Tej xov xwm ntawm zaj xov xwm no tsuas yog qhia ua kev paub raws kis dav dav xwb. Ua ntej koj yuav ua ib co kev txiv txim siab nyiaj txiaj dab tsi xav kom ua tib zoo sab laj nrog tej financial adviser ua ntej. Yog tias koj ho muaj kev txhawj xeeb txog nyiaj txiaj, ces hu rau lub koom haum National Debt Helpline tus xov tooj 1800 007 007.
Txawm li cas los yeej xav kom tsuas siv tej financial adviser uas muaj ntaub ntawv tso cai ua tau tej hauj lwm no raug cai xwb. Thiab koj yeej muaj peev xwm nrhiav tau ib tug ntawm Moneysmart’s Financial Advisers Register.
Koj muaj peev xwm txheeb tau ntau cov lus taw qhia ua lwm hom ntawv tau ntawm no. Thiab yog xav kawm cov sob kawm dawb hauv online uas qhia koj npaj nyiaj siv Fces txheeb tau ntawm Simple Money Manager.
Subcribe los yog caum mloog tej xov xwm kaw ua suab Australia Explained kom paub txog ntau yam xov xwm tseem ceeb thiab tej lus taw qhia koj koj pib tau lub neej tshiab ntawm teb chaws Australia.
Yog tias koj muaj ib co lus nug dab tsi los yog muaj ib co tswv yim dab tsi? Ces xa email rau peb rau ntawm australiaexplained@sbs.com.au







